Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không?

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không? Hãy cùng tìm hiểu về căn bệnh đặc biệt này để hiểu những gì mà người mắc bệnh đang phải trải qua. Hiện tại có từ 6 đến 11,1% dân số có vấn đề về rối loạn nhân cách.
12/10/2016 16:16

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không?

Được biết, trước đây, triệu chứng rối loạn đa nhân cách có tên tiếng Anh là Multiple Personality Disorder nhưng gần đây, các nhà khoa học đã đổi tên thành Dissociative Identity Disorder, viết tắt là DID để thể hiện rõ tách rời các nhân cách của những người mắc căn bệnh này.

benh roi loan da nhan cach did la gi va roi loan nhan cach co nguy hiem khong b

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không?

Theo Hướng dẫn chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần, có tên viết tắt là DSM-IV-TR của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kì (American Psychiatric Association) thì triệu chứng rối loạn đa nhân cách chính là trong mỗi con người sẽ tồn hai hoặc nhiều tính cách hay bản thể. Đặc biệt, mỗi bản thể đó lại có liên hệ, nhận thức và suy nghĩ về môi trường và bản thân riêng rẽ, điều này sẽ kiểm soát hành vi của họ theo mỗi bản thể.

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, các triệu chứng của căn bệnh này

Các triệu chứng của bệnh rối loạn đa nhân cách khá khó để nhận biết bởi có 1 vài triệu chứng trong số đó lại giống với những rối loạn tâm lý hay tâm thần khác và ở mỗi bệnh nhân lại có những triệu chứng khác nhau.

Trong hướng dẫn chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần cũng nhắc tới triệu chứng của căn bệnh này. Cụ thể, một người mắc triệu chứng rối loạn đa nhân cách sẽ được chẩn đoán chỉ khi mắc những đặc điểm sau:

- Người này phải có ít nhất hai bản thể hay tính cách liên tục chi phối hành vi ngoài vòng kiểm soát.

- Mất trí nhớ 

- Những triệu chứng này không phải là ảnh hưởng tạm thời do tác động của thuốc hay hóa chất.

benh roi loan da nhan cach did la gi va roi loan nhan cach co nguy hiem khong c

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, các triệu chứng của căn bệnh này

Cụ thể, một người mắc triệu chứng rối loạn đa chân cách sẽ có một nhân cách chính và có một hay nhiều nhân cách thay thế. Nhân cách chính là nhân cách chiếm lĩnh hành vi của người này ở thời điểm tìm tới sự giúp đỡ của các bác sĩ tâm thần và nghe theo sự hướng dẫn của người thân chứ nó không nhất thiết phải là nhân cách của người đó trước khi bị rối loạn.

Và khi một người rơi vào nhân cách thay thế thì nhân cách chính có thể đưa họ về trạng thái bình thường. Nếu một người đang bị một nhân cách chi phối hành vi thì những nhân cách khác sẽ không cùng xuất hiện. Chỉ đến khi có sự biến đổi môi trường hay người bệnh sử dụng biện pháp điều trị thì các nhân cách khác mới có cơ hội trỗi dậy và chiếm lĩnh nhân cách, kiểm soát hành vi.

Tuy nhiên nếu một người biết kiểm soát hành vi của bản thân, biết đưa ra quyết định về cách ứng xử trong các trường hợp khác nhau như ở nhà thì hiền lành, ít nói còn khi đi gặp bạn bè thì hoạt bát, sôi nổi thì đây không phải là dấu hiệu của DID.

benh roi loan da nhan cach did la gi va roi loan nhan cach co nguy hiem khong d

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, đây là một căn bệnh rất hiếm

Được biết các nhân cách có thể chuyển đổi trong vài giây, vài tiếng cũng có thể vài ngày và nó có thể thay đổi từ độ tuổi này sang độ tuổi khác, quốc tịch này sang quốc tịch khác và từ giới tính này sang giới tính khác. Với người mắc triệu chứng rối loạn đa nhân cách thì mỗi nhân cách của họ lại có cử chỉ, giọng điệu, cách ăn mặc và ngôn ngữ khác nhau, nét chữ khác nhau, thậm chí tay thuận cũng khác nhau. Đặc biệt hơn, có một vài trường hợp khi thay đổi nhân cách còn thay đổi cả đặc điểm sinh lý như nhiệt độ cơ thể, huyết áp, nhịp tim, thi giác, sức chịu đau và có thể còn mắc các căn bệnh như hen phế quản và dị ứng.

Ví dụ điển hình là anh chàng Paul có nhân cách chính là người Mỹ và nói tiếng Anh nhưng khi anh chuyển sang nhân cách khác thì lại thích tiếng Nhật, xem phim Nhật và gặp gỡ với những người Nhật. Và khi chuyển về nhân cách chính, người đàn ông này lại không còn khả năng nói tiếng Nhật cũng như quên những bạn bè ở Nhật.

Những người mắc bệnh này cũng có thể giao tiếp với nhân cách khác của mình nhờ hướng dẫn của nhà trị liệu. Họ có thể nhận ra những cách nói khác nhau, nét chữ khác nhau qua việc viết nhật ký. Thậm chí họ còn có thể ý thức được một nhân cách khác đang tồn tại trong mình và đối thoại với nhau.

benh roi loan da nhan cach did la gi va roi loan nhan cach co nguy hiem khong f

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, những người mắc bệnh này sẽ biến đổi cả tâm lý và sinh lý

Trong một vài trường hợp, người mắc triệu chứng rối loạn đa nhân cách còn nhìn thấy nhiều hình hài, biến thể khác nhau của mình trong gương, có khi họ nhìn thấy mình là một đứa trẻ, có khi lại là một cô gái hoặc một con mèo. Có những trường hợp còn nhìn được bản thân mình từ bên ngoài. Còn với những người thì lại cảm thấy mình bị chiếm hữu bởi ma quỷ hoặc thần thánh và nghe thấy những tiếng nói trong đầu như sai khiến họ.

Qua thống kê các trường hợp trên thế giới thì căn bệnh này mắc ở nữ giới nhiều hơn nam giới, tỉ lệ chênh lệch là 9 : 1 và trung bình mỗi người mắc triệu chứng rối loạn đa nhân cách có 15 nhân cách khác nhau.

Tuy nhiên chính sự khó khăn trong chẩn đoán triệu chứng rối loạn đa nhân cách này mà gây ra khá nhiều vấn đề. Điển hìn là vụ án Tên bóp cổ trên sườn đồi, đối tượng này đã lợi dụng căn bệnh này để làm điều phi pháp, hắn giả triệu chứng DID để thoát tội cưỡng bức và sát hại 10 cô gái tại Los Angeles, California.

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, một vài trường hợp điển hình của triệu chứng rối loạn đa chân cách

Miss Vega, 24 tuổi, đến từ California là một trong số ít người mắc triệu chứng rối loạn đa nhân cách. Cô gái này tồn tại 8 nhân cách khác nhau trong cơ thể và chúng thay nhau kiểm soát hình vi của cô vào những thời điểm nhất định trong ngày.

Có lúc Vega biến thành một cô gái cứng đầu, có lúc lại trở thành đứa trẻ 5 tuổi thích khủng long, lúc lại hóa thân thành cô gái thích tiệc tùng và có khi lại trở thành một kẻ nghiện tình dục.

benh roi loan da nhan cach did la gi va roi loan nhan cach co nguy hiem khong

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, Vega là một trường hợp điển hình

Triệu chứng rối loạn đa nhân cách xuất hiện trong cơ thể Vega từ khi cô còn nhỏ, phải sống trong cảnh không nhà cửa, nay đây mai đó và bố mẹ là những kẻ nghiện rượu, thuốc phiện.

Các nhân cách trên có thể chiếm hữu con người Vega trong khoảng một phút và có thể kéo dài khoảng vài ngày, chính cô cũng không thể nhớ mình đã làm gì khi ở trong các nhân cách khác nhau.

benh roi loan da nhan cach did la gi va roi loan nhan cach co nguy hiem khong a

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, Vega có tới 8 nhân cách

Một trường hợp điển hình nữa là Mary, cô có thể hiến mình từ một cô gái da trắng dịu dàng, nữ tính trở thành một anh chàng da đen mạnh mẽ. Cô chỉ có thể nhận ra sự thay đổi nhân cách của mình khi nghe người thân kể lại hoặc trải qua các phương pháp điều trị. Hay một người phụ nữ có 20 nhân cách khác nhau và cô đã trở thành thiên tài hội họa khi có thể tạo ra các tác phẩm hội họa thuộc 20 trường phái khác nhau.

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, nguyên nhân mắc bệnh

Thông thường triệu chứng này sẽ xuất hiện từ năm người bệnh lên 4 tuổi và có thể kéo dài hết cuộc đời nếu không được chữa trị. Và những nhân cách cũng được phát triển liên tục khi người đó gặp những tình huống mới trong cuộc sống..

Hầu hết những người bị chẩn đoán mắc căn bệnh này thì đều là những người đã bị lạm dụng thể xác và tình dục ngay từ khi còn bé nên các nhà tâm thần học đã đặt ra giả thuyết rằng triệu chứng rối loạn đa nhân cách chính là một loại rối loạn căng thẳng thần kinh sau tổn thương, gọi là PTSD.

benh roi loan da nhan cach did la gi va roi loan nhan cach co nguy hiem khong g

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, nguyên nhân mắc bệnh

Cụ thể, tất cả những cảm xúc và kí ức xấu trong quá khứ sẽ bị dồn nén và đẩy vào vùng ngoài nhận thức và được tách rời khỏi hiện thực để tránh né tổn thương tinh thần. Và khi con người lớn lên thì những cảm xúc này cũng dần lớn theo và trở thành nhân cách riêng biệt và nếu càng nhiều kí ức, cảm xúc thì càng có nhiều nhân cách mới xuất hiện đối phó với cảm xúc cực độ và căng thẳng tâm lý.

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, phương pháp điều trị

Các phương pháp điều trị căn bệnh này chủ yếu là tái tạo kí ức, trong đó bao gồm gợi ý, thôi miên và kích thích tưởng tượng. Tuy nhiên chính sự kích thích tưởng tượng này được nhiều người nghi ngờ rằng nó giúp tạo trí nhớ giả và nhiều người đã tự tưởng tượng ra những sự kiện không có thật.Có những người đã tưởng tượng ra việc mình bị chính bố mẹ xâm hại tình dục mặc dù những điều này không hề xảy ra. 

Bên cạnh đó, các bác sĩ tâm lí cũng cho bệnh nhân mắc triệu chứng này tham gia phương pháp đóng kịch hoặc phân tâm học. Mục đích của phương pháp này là để khai thác những nhân cách tuy nhiên nó lại vô tình khiến những người bệnh hoang tưởng và ngộ nhận thêm những nhân cách mới khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn.

benh roi loan da nhan cach did la gi va roi loan nhan cach co nguy hiem khong e

Bệnh rối loạn đa nhân cách DID là gì và rối loạn đa nhân cách nguy hiểm không, phương pháp điều trị

Thông thường một liệu trình điều trị triệu chứng rối loạn đa nhân cách kéo dài 4 năm. Trong liệu trình này, các nhà trị liệu sẽ dùng thuật thôi miên để giúp nhân cách chính và các nhân cách khác tin tưởng. Sau đó, các nhà trị liệu sẽ phát hiện ra nguồn gốc dẫn đến tổn thương tinh thần của người mắc DID và hướng dẫn họ cách đối phó thay vì đè nén cảm xúc. Các nhà trị liệu cũng giúp các nhân cách đối thoại với nhau để tạo một thể thống nhất.

Tuy nhiên với những người đã trải qua rối loạn tính cách và họ có quan hệ mật thiết với người đã xâm hại mình thì thời gian phục hồi khá lâu. Cuộc sống của những người này cũng thường xuyên bị xáo trộn khi họ thấy bản thân luôn luôn biến đổi và có thể biến đổi trong bất kỳ khoảnh khắc nào vì vậy mà những người mắc triệu chứng này thường có xu hướng tự sát.

comment Bình luận

largeer