Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang phẫu thuật nội soi và điều trị thành công cho bệnh nhân chửa ngoài tử cung kèm xơ gan

Điều đặc biệt là bệnh nhân Ken có bệnh lý xơ gan và suy giáp, triệu chứng của chửa ngoài tử cung không điển hình nên việc chẩn đoán đúng bệnh để có phương pháp điều trị thích hợp không phải điều dễ dàng.

Được người nhà đưa vào nhập Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang trong tình trạng mỏi mệt, da xanh xao và đau tức bụng, bệnh nhân Ken cho biết: “Thời gian gần đây thỉnh thoảng tôi lại thấy đau bụng, uống thuốc giảm đau đỡ được mấy hôm thì lại bị đau tiếp, tôi có đi khám tại cơ sở y tế gần nhà thì bác sỹ chẩn đoán là bị xơ gan cổ trướng và kê đơn thuốc về uống. Tuy nhiên bệnh tình không thuyên giảm, bụng lại thấy đau hơn nên tôi có ra bệnh viện tuyến Trung ương để khám. Tại đó tôi được xét nghiệm máu, siêu âm, chọc hút dịch tủy xương để làm xét nghiệm tủy đồ. Bác sỹ hẹn tôi 2 ngày sau có kết quả chính xác thì sẽ thông báo. Về nhà đợi kết quả, tôi lại thấy rất đau bụng, hoa mắt chóng mặt, tháng này tôi lại bị chậm kinh nên gia đình quyết định tới Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang để thăm khám”.

Khó khăn trong chẩn đoán bệnh lý

Đó là nhận định của Thầy thuốc ưu tú - Bác sỹ CKII Lê Công Tước, Giám đốc Bệnh viện khi được mời hội chẩn trường hợp của bệnh nhân Khúc Thị Ken.

Ngay khi nhập viện Sản Nhi Bắc Giang, bệnh nhân Khúc Thị Ken được bác sỹ thăm khám, chỉ định làm các xét nghiệm cần thiết và tham khảo kết quả bệnh nhân từng khám tại bệnh viện tuyến Trung ương nhận thấy có một số triệu chứng chính như sau:

- Bệnh nhân mệt mỏi, da niêm mạc nhợt, đau tức bụng, có tiền sử thiếu máu chưa rõ nguyên nhân phải truyền máu;

- Bệnh nhân có kết quả siêu âm tại bệnh viện tuyến Trung ương và các bệnh viện khác là xơ gan cổ trướng, không có thai trong buồng tử cung;

- Bệnh nhân có tình trạng thiếu máu: số lượng hồng cầu HC 2,68T/L; lượng huyết sắc tố Hb 84g/L;

- Bệnh nhân có kết quả xét nghiệm beta HCG 105 IU/L.

Với các triệu chứng trên thì các bác sĩ đều hướng tới bệnh cảnh của bệnh nhân Khúc Thị Ken là xơ gan, dịch tự do trong ổ bụng là dịch cổ trướng do xơ gan và bệnh nhân bị thiếu máu là thiếu máu mãn tính, có thể hậu quả do xơ gan hoặc bệnh về máu (đây là lý do mà bệnh viện tuyến Trung ương đã cho bệnh nhân làm xét nghiệm tuỷ đồ). Còn nồng độ beta HCG trong máu rất thấp chỉ 105 IU/L (tiêu chuẩn chẩn đoán chửa ngoài tử cung là > 1.000 IU/L kết hợp với siêu âm không có thai trong buồng tử cung) khiến các bác sỹ nghĩ tới tình huống là bệnh nhân mới có thai hoặc thai thoái triển. Chính vì những lý do này mà các bác sĩ Khoa Phụ - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang rất băn khoăn giữa việc nên chuyển bệnh nhân ra tuyến Trung ương để điều trị xơ gan và theo dõi tình trạng thai của bệnh nhân hay giữ bệnh nhân ở lại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang để tiếp tục theo dõi tình trạng thai nghén của bệnh nhân đến khi xác định rõ ràng chửa trong hay chửa ngoài tử cung. Và để đưa ra hướng xử trí thích hợp đối với tình trạng của bệnh nhân Khúc Thị Ken, các bác sỹ Khoa Phụ đã mời Thầy thuốc ưu tú - BSCKII Lê Công Tước, Giám đốc Bệnh viện chủ trì hội chẩn và đưa ra quyết định cuối cùng.

Với trường hợp này để chẩn đoán đúng bệnh lý thật không dễ dàng. Sau khi thăm khám, hỏi bệnh, phân tích các dữ kiện và các kết quả xét nghiệm, Giám đốc Bệnh viện Lê Công Tước đã phát hiện ra các điểm mấu chốt để chẩn đoán xác định bệnh nhân Khúc Thị Ken bị chửa ngoài tử cung chứ không phải xơ gan cổ trướng bởi những lý do sau: Về lâm sàng bệnh nhân không có tuần hoàn bàng hệ (là mạch máu nổi to dưới da bụng do xơ gan làm mất các tĩnh mạch trung tâm tiểu thuỳ, làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa và máu sẽ theo vòng nối cửa - chủ qua hệ thống tĩnh mạch dưới da bụng). Hơn nữa, kết quả xét nghiệm sinh hoá tỷ lệ Albumin/Globulin >1 nên có thể loại trừ đây là dịch cổ trướng do xơ gan (mặc dù trên hình ảnh siêu âm là xơ gan điển hình). Về phân tích kết quả xét nghiệm máu: bệnh nhân thiếu máu đẳng sắc (số lượng hồng cầu HC 2,68T/L; lượng huyết sắc tố Hb 84g/L; thể tích trung bình hồng cầu MCV 94,8 fl; lượng huyết sắc tố trung bình hồng cầu MCH 31,3 pg) và xét nghiệm huyết đồ của tuyến Trung ương có tăng tỷ lệ hồng cầu lưới cho nên đây là tình trạng thiếu máu do mất máu. Như vậy, qua phân tích về lâm sàng và kết quả xét nghiệm có thể khẳng định rằng dịch tự do trong ổ bụng là máu và nguyên nhân là do bệnh nhân chửa ngoài tử cung (Beta HCG 105 IU/L).

Việc phân tích chính xác kết quả xét nghiệm để đưa ra chẩn đoán đúng bệnh và quyết định phẫu thuật nội soi chửa ngoài tử cung có ý nghĩa rất lớn đối với tính mạng bệnh nhân bởi nếu chẩn đoán sai bệnh và điều trị nội khoa xơ gan cổ trướng thì bệnh nhân vẫn sẽ tiếp tục bị chảy máu trong ổ bụng và chết vì mất máu.

Xử trí chửa ngoài tử cung phức tạp

Phẫu thuật nội soi cho bệnh nhân chửa ngoài tử cung bị chảy máu trong ổ bụng kèm theo bệnh lý xơ gan và tiền sử từng có 2 lần mổ mở thật không dễ dàng (1 mổ đẻ và 1 lần mổ u nang buồng trứng). Ngoài vấn đề kỹ thuật, phẫu thuật viên còn phải đối diện với các nguy cơ khác. “Phẫu thuật trên bệnh nhân xơ gan rất nguy hiểm vì chức năng gan kém có thể dẫn tới 2 nguy cơ đó là bệnh nhân không tỉnh lại sau gây mê và rối loạn đông máu. Chính vì vậy mà kíp gây mê phải rất lưu ý trong vấn đề gây mê hồi sức, sử dụng các thuốc ít độc nhất với gan, duy trì huyết động bệnh nhân luôn ổn định; đồng thời trong quá trình mổ, phẫu thuật viên cũng phải đốt cầm máu thật cẩn thận để bệnh nhân không bị chảy máu trong và sau mổ. Hơn nữa, quá trình điều trị, chăm sóc sau mổ cũng phải đặc biệt chú trọng, bệnh nhân luôn được theo dõi sát các chỉ số sinh tồn, dự phòng nhiễm khuẩn, duy trì tốt chức năng gan, thận và phòng ngừa các biến chứng khác cũng được lưu tâm” - Giám đốc Bệnh viện Lê Công Tước, Trưởng kíp mổ thông tin thêm. Các thành viên khác của kíp mổ gồm BSCKI Phạm Văn Khôi phụ trách gây mê hồi sức và BSCKII Nguyễn Thanh Hải, Khoa Phụ.

Thầy thuốc ưu tú - BSCKII Lê Công Tước, Giám đốc Bệnh viện thăm khám cho bệnh nhân Khúc Thị Ken trong quá trình hậu phẫu tại Khoa Phụ

Mang thai ngoài tử cung (hay chửa ngoài tử cung) là tình trạng trứng sau khi thụ tinh làm tổ và phát triển ở một vị trí khác bên ngoài tử cung, thường gặp nhất là ở vòi trứng (95 - 98%)… Thai ngoài tử cung không được buồng tử cung bảo vệ, túi thai vỡ sẽ khiến chảy máu ồ ạt vào ổ bụng và đe dọa tính mạng thai phụ nếu không được cấp cứu can thiệp kịp thời. Nguyên nhân mang thai ngoài tử cung là do viêm nhiễm vòi trứng, viêm nhiễm vùng chậu, do dị tật ống dẫn trứng, hẹp ống dẫn trứng hoặc cũng có thể không rõ nguyên nhân.

Qua đây, bác sĩ Lê Công Tước cũng khuyến cáo rằng: Phụ nữ khi thấy có triệu chứng đau bụng và chậm kinh thì trước tiên cần phải đi khám chuyên khoa Phụ - Sản để xem có phải nguyên nhân do thai nghén hay không vì đó có thể là dấu hiệu của chửa ngoài tử cung. Khi loại trừ nguyên nhân do thai nghén thì mới nên đi khám các chuyên khoa khác. Mang thai ngoài tử cung là điều mà không ai mong muốn xảy ra. Vì vậy, phụ nữ khi có bất kì dấu hiệu mang thai nào cũng nên tới cơ sở y tế chuyên khoa để khám và được tư vấn cụ thể từ bác sỹ chuyên khoa nhằm tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.

Theo Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang