Các tổ hợp phụ gia thực phẩm và đồ uống phổ biến có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2

Các chất phụ gia thường được sử dụng trong thực phẩm siêu chế biến có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 khi kết hợp với nhau theo một số cách nhất định, theo một nghiên cứu mới, điều này có thể dẫn đến việc xem xét lại các hướng dẫn về sức khỏe liên quan đến việc sử dụng phụ gia.  

(Ảnh minh họa)

Được dẫn đầu bởi một nhóm nghiên cứu từ Đại học Sorbonne Paris Nord (Pháp), nghiên cứu này bổ sung vào ngày càng nhiều bằng chứng điều tra tác động tiềm tàng của các chất phụ gia đối với sức khỏe – những chất này được sử dụng để làm thực phẩm bền hơn và ngon miệng hơn.  

"Các hỗn hợp chất phụ gia thực phẩm được tiêu thụ hàng ngày trên toàn thế giới bởi hàng tỷ người", các nhà nghiên cứu viết trong bài báo đã được công bố. Tuy nhiên, cho đến nay, các đánh giá an toàn chỉ được thực hiện trên từng chất riêng lẻ do thiếu dữ liệu về ảnh hưởng từ sự phơi nhiễm đồng thời với các tổ hợp phụ gia.

Hai tổ hợp phụ gia được liên kết với nguy cơ gia tăng mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 (Nguồn: de la Garanderie, PLOS Medicine, 2025)

Mục tiêu của nghiên cứu là xác định các tổ hợp phụ gia thực phẩm phổ biến nhất và điều tra mối liên hệ của chúng với tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 trong một nhóm lớn được theo dõi theo thời gian.  

Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu sức khỏe cộng đồng từ 108.643 người được theo dõi trong trung bình gần 8 năm, so sánh hồ sơ chế độ ăn uống với các trường hợp mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.  

Các thuật toán máy tính được sử dụng để tính toán các tổ hợp phụ gia trong thói quen ăn uống. Trong năm tổ hợp phụ gia được phân tích, hai tổ hợp được phát hiện có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2: 

- Tổ hợp đầu tiên bao gồm tinh bột biến tính, guar gum và carrageenan – các chất tạo ổn định thường có trong nước dùng, món tráng miệng từ sữa và nước sốt, có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tăng 8%.  

- Tổ hợp thứ hai bao gồm axit citric, natri citrat và chất tạo ngọt nhân tạo – thường được tìm thấy trong nước giải khát và đồ uống ngọt, có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tăng 13%.  

Như thường thấy trong các nghiên cứu kiểu này, dữ liệu không cho thấy mối quan hệ nhân quả trực tiếp, rằng các chất phụ gia này là nguyên nhân cụ thể gây ra nhiều trường hợp mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 hơn. Tuy nhiên, các liên kết được tìm thấy có ý nghĩa đủ lớn để gây lo ngại.  

"Đến nay, những phát hiện này cung cấp cái nhìn đầu tiên về các chất phụ gia thực phẩm thường xuyên được tiêu thụ cùng nhau (do chúng cùng xuất hiện trong các sản phẩm thực phẩm chế biến công nghiệp hoặc xuất phát từ việc tiêu thụ chung các loại thực phẩm trong chế độ ăn uống), và cách các tổ hợp phụ gia này có thể liên quan đến bệnh tiểu đường tuýp 2", các nhà nghiên cứu viết.  

Các hạn chế chính của nghiên cứu 

Đa số những người tham gia nghiên cứu là nữ giới và không rõ mức độ áp dụng những phát hiện này rộng rãi, chẳng hạn, tới các quốc gia khác có quy định về thực phẩm khác nhau. Đồng thời, việc tính toán chính xác các tổ hợp và sự trùng lặp của các chất phụ gia trên nhiều kiểu chế độ ăn uống là một thách thức lớn.  

"Những liên kết được quan sát đều dưới 20%, do đó, khả năng cao rằng các yếu tố gây nhiễu còn sót lại là một vấn đề quan trọng trong nghiên cứu này", Alan Barclay, Giảng viên danh dự tại Đại học Sydney (người không tham gia nghiên cứu) nhận định.  

Tuy vậy, nghiên cứu đã làm nổi bật một vấn đề hầu như chưa từng được chú ý trước đây: Cách mà các chất phụ gia có thể kết hợp và ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.  

Nghiên cứu thêm có thể khám phá lý do đằng sau các mối liên hệ này, và làm rõ hơn về tác hại của thực phẩm siêu chế biến.  

"Những phát hiện này cho thấy rằng các tổ hợp phụ gia thực phẩm có thể là một yếu tố cần được xem xét trong các đánh giá an toàn, đồng thời ủng hộ các khuyến nghị y tế công cộng nhằm hạn chế các chất phụ gia không cần thiết", nhóm nghiên cứu kết luận.  

Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí PLOS Medicine. 

Theo Science Alert