Cách xử trí trẻ bị suy hô hấp tại nhà

1. Nguyên nhân suy hô hấp ở trẻ

• Mẹ sinh mổ

Quá trình chuyển dạ phóng thích các hoóc môn nhóm catecholamin và steroid, kích thích sản xuất và phóng thích surfactant, dẫn đến tăng tái hấp thu dịch phổi qua hệ bạch huyết phổi. Nếu được sinh mổ lúc bà mẹ chưa chuyển dạ, trẻ dễ bị thiếu surfactant và có lượng dịch trong phổi cao.

• Di truyền

Ở một bà mẹ từng sinh con non tháng bị suy hô hấp, nguy cơ này ở lần sinh sau lên đến 90%.

• Mẹ bị tiểu đường

Mức đường huyết cao của mẹ khiến hàm lượng insulin của thai cao hơn bình thường. Insulin kìm hãm sự trưởng thành tế bào phế nang sản xuất surfactan, khiến tỷ lệ sinh con suy hô hấp của các bà mẹ tiểu đường cao gấp 6 lần những phụ nữ khác.

• Tổn thương chu sinh

Ngạt và xuất huyết trước sinh làm tăng nguy cơ suy hô hấp. Tình trạng thiếu ôxy máu và axit máu, tụt huyết áp sẽ ức chế sự tổng hợp surfactant, phá hủy tế bào phế nang chuyên làm nhiệm vụ trao đổi khí và mao mạch phổi, dẫn đến phù phổi, suy giảm chức năng surfactant. Ngoài ra, trẻ bị hạ thân nhiệt khi sinh cũng gây thiếu ôxy máu và axit máu, ức chế chức năng surfactant.

• Nhiễm khuẩn phổi

Trẻ bị viêm phổi bẩm sinh do lây nhiễm từ mẹ hoặc nhiễm khuẩn trong quá trình chuyển dạ. Triệu chứng suy hô hấp xuất hiện phối hợp với bệnh cảnh nhiễm trùng huyết sơ sinh (vàng da sớm và đậm, gan to, lách to, sốt, suy tuần hoàn cấp...).

• Tràn khí màng phổi

Thường xuất hiện do vỡ phế nang tiên phát (có liên quan tới bệnh bẩm sinh ở phổi) hay thứ phát (có thể xuất hiện sau các thao tác hồi sức như thông khí bằng mặt nạ - ambu với áp lực mạnh). Đây là một trong những biến chứng không mong muốn trong quá trình hồi sức cấp cứu cho trẻ.

• Thoát vị cơ hoành bẩm sinh

Qua lỗ bất thường của cơ hoành, các tạng trong bụng chui vào lồng ngực, chèn ép phổi và tim, đẩy tim sang phía đối diện. Triệu chứng suy hô hấp xuất hiện càng ngày càng nặng thêm, phụ thuộc vào mức độ chèn ép phổi. Đây là trường hợp cần can thiệp gấp bằng ngoại khoa.

Bài liên quan

Viêm tai giữa ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Cắt tóc máu cho trẻ sơ sinh vào ngày nào?

Nhu cầu canxi của trẻ sơ sinh

Chữa ngạt mũi cho trẻ sơ sinh bằng tỏi

2. Những triệu chứng suy hô hấp mà bé mắc phải

Rối loạn nhịp thở: biểu hiện của trẻ thở nông, nhanh, thở không đều, nhịp thở trên 60 lần/phút.

Màu sắc da: Mẹ nên quan sát da trẻ có màu tím hoặc tái nhợt không? Tím tái toàn thân hoặc tím quanh môi và tứ chi, dễ theo dõi nhất là ở vùng da đầu ngón tay, đầu ngón chân. Nếu có những dấu hiệu này mẹ lên đưa bé đến cơ sở y tế ngay để được bác sĩ chuẩn đoán và điều trị.

Trẻ khó thở, co kéo lồng ngực và các cơ liên sườn, mẹ có thể nhìn thấy xương ức bị lõm. Di động của ngực và bụng không nhịp nhàng theo nhịp thở, trẻ thở gấp gáp.

Cánh mũi phập phồng, có tiếng rên rít, nhất là ở thì thở ra. 

3. Các bước xử trí khi đưa trẻ tới bệnh viện

Trong lúc chuẩn bị đưa trẻ đến bệnh viện, mẹ phải nhanh chóng giúp trẻ thông thoáng đường thở, đặc biệt là đối với trẻ suy hô hấp do sặc sữa hoặc sặc đờm, dãi.

Mẹ dùng ngón tay trỏ quấn khăn sô, khăn sữa lau sạch miệng và họng trẻ. Mẹ có thể dùng miệng hoặc dụng cụ hút mũi cho trẻ. Động tác nhanh và nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương niêm mạc miệng, mũi trẻ.

Mẹ nới rộng tã, áo để trẻ dễ thở.

Giữ ấm cho trẻ bằng chăn, túi nước ấm, chú ý nhiệt độ túi chườm, đề phòng trẻ bị bỏng.

Nếu trẻ đã rơi vào trạng thái hôn mê, cần hút đờm nhớt, ngửa đầu, nâng cằm trẻ, đặt ống thông miệng hầu để cho trẻ dễ thở.

Trong quá trình di chuyển bé đến bệnh viện, nếu bé không thở thì bố mẹ hãy búng nhẹ gót chân hoặc xoa nhẹ vùng ngực của bé để kích thích bé thở.

• Viêm tai giữa ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

• Cắt tóc máu cho trẻ sơ sinh vào ngày nào?