Cảnh báo biến chứng nghiêm trọng khi tự ý đắp các loại “thuốc lá” điều trị bỏng tại nhà

Trong bài viết này, Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác, Hà Nội đưa ra một vài trường hợp điển hình để cộng đồng được trang bị thêm kiến thức ý khoa trong việc bảo vệ sức khỏe của bản thân và người thân.

Tự ý điều trị – hậu quả khôn lường

Mới đây, Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác đã tiếp nhận và điều trị 3 trường hợp người bệnh đắp các loại "thuốc lá" do thầy lang kê dẫn đến biến chứng.

Trường hợp đầu tiên là người bệnh Nguyễn Thị Th, 85 tuổi (Triệu Sơn, Thanh Hóa), nhập viện ngày 28/4/2025, chẩn đoán bỏng lửa 8%, độ III vùng mặt, cổ, ngực ngày thứ 5, trong tình trạng nhiễm trùng, hoại tử mô rộng. Nguyên nhân xuất phát từ việc người bệnh bị bỏng lửa nhưng không đến cơ sở y tế mà nghe theo người quen mách bảo, tự đắp thuốc lá không rõ thành phần, sau đó vùng bỏng nhiễm trùng, hoại tử… diễn biến nặng lên mới được người nhà đưa lên Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác điều trị.

Hiện nay, sau thời gian điều trị, người bệnh Nguyễn Thị Th diễn biến ổn định và đang trong quá trình hồi phục.

Sau khi đắp thuốc lá trị bỏng, rất nhiều vùng da của cơ thể bệnh nhân chuyển biến nặng (Ảnh: Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác)

Một trường hợp khác là người bệnh Trần Minh Ph, 71 tuổi (Tràng Định, Lạng Sơn), nhập viện ngày 24/4/2025, chẩn đoán bỏng do đắp thuốc lá 6% cấp độ 3 bụng, hai đùi, hai mông, sinh dục ngày thứ 22. Nguyên nhân, người bệnh đắp thuốc lá ngày 4/4/2025 là do người bệnh bị viêm đau vùng sinh dục tự đắp thuốc lá (diếp cá), sau 5 ngày thấy xuất hiện nhiều phỏng nước vùng sinh dục, hai đùi, bụng kèm theo viêm nề mạnh lan ra vùng da lành. Vết thương tiến triển xấu, toàn trạng người bệnh có dấu hiệu nặng lên, nên ngày 22/4/2025, gia đình đưa người bệnh vào Bệnh viện tỉnh Lạng Sơn điều trị. Sau đó được bệnh viện tỉnh tiếp tục chuyển Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu trác điều trị ngày 26/4/2025. Hiện nay tình trạng bệnh nhân cơ bản khỏi, toàn trạng ổn định.

Trường hợp thứ ba là người bệnh Phạm Thị Diễm Q, 22 tuổi (Phú Xuyên, Hà Nội), nhập viện ngày 28/4/2025, chẩn đoán bỏng nước sôi 9%, độ II, chân trái ngày thứ 8. 

Ngày 21/4/2025, người bệnh làm đổ nước sôi vào chân gây bỏng. Khi Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác tiếp nhận và khai thác bệnh sử và nguyên nhân đắp thuốc lá, người bệnh đã trình bày, vì nghĩ rằng ngày nghỉ bệnh viện không làm việc, đồng thời được lương y gần nhà cam kết điều trị khỏi nên bệnh nhân đồng ý điều trị theo lương y bằng cách đắp thuốc lá lên vết thương bằng thuốc gia truyền. Sau khi đắp thuốc 3 lần nhưng vết thương vẫn tiết dịch nhiều, nên người bệnh đến Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác ngày 28/4/2025 ngày thứ 8 của bệnh.

Mặc dù vết bỏng của trường hợp này không nặng, độ bỏng nông, nhưng do chủ quan và tin lời thầy lang đắp thuốc lá đã dẫn đến vương nhiễm trùng. Sau thời gian điều trị, tổn thương bỏng của người bệnh đã khỏi và ra viện.

Tác hại từ việc đắp thuốc không rõ nguồn gốc

Theo các bác sĩ chuyên khoa bỏng, nhiều loại “thuốc lá” được người dân sử dụng để điều trị bỏng thực chất không rõ thành phần, không qua kiểm định y tế, lại bào chế theo phương pháp thủ công. Các thành phần trong thuốc có thể chứa tạp chất, chất gây dị ứng hoặc vi sinh vật gây hại. Việc đắp trực tiếp lên vết thương hở như vết bỏng sẽ dễ dẫn đến nhiễm khuẩn, viêm loét, hoại tử, thậm chí gây nhiễm trùng huyết – một biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Ngoài ra, nhiều người có suy nghĩ sai lầm rằng, “thuốc lá” lành tính nên có thể dùng tùy tiện. Trên thực tế, nếu sử dụng sai cách, sai liều hoặc không đúng chỉ định, thuốc Đông y cũng có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng, đặc biệt là khi dùng để điều trị các vết thương hở như bỏng.

Lời khuyên từ chuyên gia

“Điều trị bỏng cần tuân theo phác đồ y tế, tùy theo mức độ bỏng nhẹ hay nặng, có thể dùng thuốc mỡ bôi, gạc ẩm, hoặc can thiệp phẫu thuật ghép da. Tuyệt đối không nên tự ý đắp bất kỳ loại thuốc nào chưa được kiểm chứng vì dễ làm tổn thương nặng hơn”.

Bác sĩ cũng khuyến cáo: Khi bị bỏng, việc sơ cứu đúng cách là yếu tố quan trọng hàng đầu. Ngay sau khi bị bỏng, cần lập tức làm mát vết thương bằng nước sạch (nhiệt độ thường) trong vòng 15 - 20 phút, sau đó dùng gạc vô trùng che phủ và nhanh chóng đưa người bị bỏng đến cơ sở y tế.

Việc sử dụng “thuốc lá” trong điều trị là một phương pháp y học truyền thống có giá trị, tuy nhiên phải có sự hướng dẫn của người có chuyên môn. Tự ý đắp thuốc không rõ nguồn gốc để chữa bỏng là hành động tiềm ẩn nhiều rủi ro. Người dân cần nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe, không chạy theo tâm lý “thuốc nhà làm” hay “bí quyết gia truyền” khi chưa được kiểm chứng. Đối với các tổn thương như bỏng, sự can thiệp y tế hiện đại kịp thời và đúng phương pháp là chìa khóa để phục hồi nhanh và tránh biến chứng.

Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác