Diễn đàn “Tín ngưỡng thờ Mẫu với Phật giáo trong xã hội hiện nay”

Là một trong những di sản chứa đựng nhiều giá trị nhân văn và mang bản sắc độc đáo của sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng người Việt, ngày 1/12/2016, “Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” đã chính thực được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp Quốc (UNESCO) xét duyệt và ghi danh vào danh sách “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”.

Trải qua gần 2.000 năm, Phật giáo đã du nhập vào Việt Nam qua con đường trực tiếp và gián tiếp, vượt qua những thăng trầm trong quá trình hòa nhập với tín ngưỡng bản địa nói chung và tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ nói riêng, trở thành một thành tố văn hóa có vai trò quan trọng trong nền văn hóa Việt Nam.

Là một loại hình tín ngưỡng dân gian phản ánh rõ nét tâm hồn người Việt, tín ngưỡng thờ Mẫu có sức sống mãnh liệt dẻo dai, uyển chuyển phù hợp với mọi hoàn cảnh lịch sử. Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, tín ngưỡng thờ Mẫu luôn có sự gắn bó, dung hòa với các tôn giáo, tín ngưỡng khác, đặc biệt là Phật giáo, nương tựa, bổ sung cho nhau để cùng nhau tồn tại và phát triển.

Với một hình thức sinh hoạt văn hóa – tín ngưỡng đặc thù, gắn với không ít hành vi mang tính hai mặt của đời sống văn hóa, sinh hoạt tín ngưỡng thờ Mẫu đã và đang tích hợp trong đó những “thách thức văn hóa” đa dạng và phức tạp.

Chính vì thế, những năm qua, công tác bảo tồn, nghiên cứu và phát huy giá trị của tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ ở nhiều tỉnh thành, nhất là ở các tỉnh thuộc khu vực châu thổ Bắc Bộ.

Đặc biệt, khi nhìn nhận dưới góc độ chăm sóc sức khỏe tinh thần, từ khi tín ngưỡng, tôn giáo xuất hiện ở Việt Nam xây dựng niềm tin, điểm tựa tinh thần cho người dân, sự phát triển của tín ngưỡng, tôn giáo trên tiến trình lịch sử theo hướng phát triển phong phú, đa dạng đã trở thành nguồn sống, nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe tinh thần cho dân tộc Việt Nam.

Vượt qua muôn vàn khó khăn về thiên tại, địch họa trong lịch sử dựng nước, đấu tranh bảo vệ chủ quyền, xây dựng và phát triển đất nước. Bên cạnh vai trò chăm sóc sức khỏe tinh thần cho cộng đồng, vấn đề chăm sóc sức khỏe thể chất cũng được cộng đồng tín ngưỡng, tôn giáo phát huy mạnh mẽ và có những đóng góp to lớn trong tiến trình lịch sử xây dựng và phát triển đất nước.

Cũng chính vì vậy, văn kiện Đại học lần thứ XIII của Đảng khẳng định: “Phát huy tối đa nhân tố con người; con người là trung tâm, chủ thể, là nguồn lực chủ yếu và mục tiêu của sự phát triển. Xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại”.

Từ những biểu hiện của đời sống sinh hoạt văn hóa đang diễn ra, việc tổ chức Diễn đàn “Tín ngưỡng thờ Mẫu với Phật giáo trong xã hội hiện nay” do sự kết hợp giữa Hội Giáo GDCSSKCĐ Việt Nam và Viện Phát triển Văn hóa Dân tộc rất cần thiết, đáp ứng nhu cầu thực tiễn, mang lại ý nghĩa lý luận, ứng dụng cho môi trường sinh hoạt tín ngưỡng hiện nay và giáo dục phát triển văn hóa chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Cũng từ kết quả của diễn đàn này, chúng ta có điều kiện để thiết kế những hình thức hoạt động văn hóa sâu rộng hơn, đáp ứng nhu cầu chấn hưng văn hóa và xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc trong điều kiện xã hội đương đại, đáp ứng niềm tin, sự tôn trọng của UNESCO và cộng đồng nhân loại.

Thu Trang