Điều trị cho một nam bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch do mắc Whitmore

Trước khi nhập viện khoảng 3 tuần, nam bệnh nhân L.S.H. (36 tuổi, trú tại Thanh Hóa) xuất hiện triệu chứng sốt kéo dài, kèm theo đau mỏi cơ thể. Bệnh nhân đã tự mua và dùng thuốc hạ sốt tại nhà 10 ngày nhưng không đỡ. Sau đó, bệnh nhân đến khám tại cơ sở y tế địa phương và được kê đơn thuốc ngoại trú. Tuy nhiên, tình trạng không cải thiện, sốt cao liên tục và khó thở ngày càng nghiêm trọng.

Ngày 3/11, bệnh nhân được chuyển đến bệnh viện tuyến tỉnh, nơi các bác sĩ chẩn đoán sốt nhiễm khuẩn. Tại đây, bệnh nhân được đặt nội khí quản, thở máy và lọc máu liên tục. Kết quả cấy máu xác định vi khuẩn Burkholderia pseudomallei, tác nhân gây bệnh Whitmore.

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân

Sau 6 ngày điều trị tích cực nhưng không có nhiều cải thiện, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương. Bệnh nhân được chẩn đoán: Sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, nhiễm khuẩn huyết do B.pseudomallei, đái tháo đường.

Theo thông tin từ gia đình, bệnh nhân làm nghề máy xúc và có tiền sử đái tháo đường được phát hiện một năm trước nhưng không được theo dõi và điều trị thường xuyên.

Tại Khoa Cấp cứu, bệnh nhân được điều trị bằng kháng sinh phối hợp, kháng nấm và lọc máu liên tục. Tuy nhiên, chỉ sau vài ngày, bệnh nhân xuất hiện tình trạng tràn khí dưới da ở vùng cổ và ngực. Kết quả chụp X-quang và CT phát hiện khí tràn màng phổi và trung thất, gây chèn ép tim cấp.

Bệnh nhân được phẫu thuật mở khoang trung thất để giải áp. Mặc dù vậy, tình trạng suy hô hấp và tuần hoàn của bệnh nhân vẫn không cải thiện, bệnh nhân được đặt VV ECMO (oxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể) để hỗ trợ. Sau đó, bệnh nhân được chuyển lên Khoa Hồi sức tích cực trong tình trạng sốc nhiễm trùng, suy đa tạng (bao gồm suy gan, suy thận và suy hô hấp), duy trì vận mạch, lọc máu liên tục. Nội soi phế quản phát hiện nhiều dịch mủ và giả mạc bám đầy niêm mạc phế quản, hậu quả nghiêm trọng của vi khuẩn Whitmore gây tổn thương phổi.

Ths.BS Lê Thị Huyền, Khoa Hồi sức tích cực thông tin: "Hiện tại, bệnh nhân vẫn phải sử dụng VV ECMO và lọc máu liên tục. Chức năng tuần hoàn đã cải thiện khi không còn cần đến vận mạch, nhưng chức năng phổi vẫn còn rất yếu, cần theo dõi và hỗ trợ tích cực. Tình trạng thận của bệnh nhân đã có dấu hiệu cải thiện, nhưng vẫn cần duy trì lọc máu…".

Theo bác sĩ Huyền, bệnh nhân làm việc trong môi trường tiếp xúc trực tiếp với đất và nước ô nhiễm, kết hợp với nền bệnh lý đái tháo đường không kiểm soát, đã tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh. Whitmore là một bệnh lý nguy hiểm, diễn tiến âm thầm, thường ở dạng bán cấp với triệu chứng không điển hình như sốt kéo dài. Điều này khiến bệnh nhân khó nhận biết và tiếp cận điều trị sớm…

Bệnh Whitmore hiện chưa có vaccine phòng ngừa, vì vậy biện pháp phòng ngừa chính là tránh tiếp xúc trực tiếp với đất và nguồn nước bị nhiễm khuẩn. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại nơi bị ô nhiễm. Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng. Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm.

Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh. Đặc biệt, những người có bệnh nền như đái tháo đường nên hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước ô nhiễm. Nếu phải làm việc trong môi trường nguy cơ cao, cần trang bị bảo hộ lao động đầy đủ, bao gồm găng tay, ủng và quần áo bảo hộ. Khi có triệu chứng bất thường như sốt kéo dài, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh tự ý dùng thuốc tại nhà.

Mạnh Hà