Hòa Bình: Điều trị cho bé trai 15 tuổi bị máu tụ nguyên phát ngoài màng cứng tuỷ sống cổ

Đây là căn bệnh nguy hiểm bởi nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng vĩnh viễn như liệt tay chân, khó khăn trong việc nói, lú lẫn trí nhớ thậm chí tử vong nếu khối máu tụ quá lớn. Điều đáng nói, bệnh nhân còn rất trẻ khi tuổi đời mới vừa tròn 15.

BS.CKII Nguyễn Đạt Hiếu, Phó Trưởng khoa Ngoại thần kinh, một trong các bác sĩ điều trị đang kiểm tra vận động trước khi cho bệnh nhân xuất viện

Bệnh nhân V. nhập viện ngày 24/9/2024 với triệu chứng đang chơi điện thoại trong đêm nhiều giờ đột ngột đau giữ dội vùng cột sống cổ và thấy liệt tứ chi đã được đưa đi cấp cứu. Lúc vào khám thấy bệnh nhân tỉnh táo, liệt tứ chi, liệt nhiều bên phải với cơ lực chân 2/5 và cơ lực tay chỉ 1/5. Kèm theo đau nhiều vùng đốt sống cổ 4-5-6-7. Nghi ngờ nhiều liên quan đến tủy sống khu vực cột sống cổ, bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân chụp cộng hưởng từ MRI. Từ đó, phát hiện khối máu tụ lớn ngoài màng cứng mặt sau ngoài bên phải tủy cổ ngang mức C3-C5 gây chèn ép tủy cổ nặng nề. Bệnh nhân được chẩn đoán bị máu tụ tiên phát ngoài màng cứng tuỷ sống cổ và được chỉ định mổ cấp cứu.

Ekip mổ gồm phẫu thuật viên chính là TS.BS Trương Như Hiển, Phó Giám đốc Bệnh viện, Trưởng khoa Ngoại - Thần kinh và các cộng sự. Trong thời gian 1,5 giờ đồng hồ, với phương pháp sử dụng kính vi phẫu, thực hiện cuộc phẫu thuật với một vết mổ nhỏ, các bác sĩ đã lấy được máu tụ, cầm máu, giải áp chèn ép tủy sống, nguồn chảy máu từ đám rối tĩnh mạch sau của tuỷ sống bị vỡ… Tiến hành khám lại sau khi bệnh nhân đã thoát mê sau mổ, các dấu hiệu về vận động, cảm giác đã phục hồi sớm. Ngày đầu tiên sau mổ, cơ lực chân và tay đạt mức 4/5 với tiến triển tốt. Các bác sĩ vui mừng biết rằng, ca phẫu thuật đã thành công tốt đẹp. Giai đoạn sau mổ, bệnh nhân được kết hợp tập phục hồi chức năng cho đến khi hồi phục hoàn toàn.

Theo TS.BS Trương Như Hiển, máu tụ ngoài màng cứng tủy sống là một bệnh ít gặp, lâm sàng thường hay bỏ sót, nguyên nhân thường gặp do dị dạng hệ mạch ngoài màng tủy hoặc do chấn thương. Cần phát hiện sớm và xử trí kịp thời để tránh các biến trứng nặng nề do máu tụ gây chèn ép tủy sống. Bệnh thường gặp với người lớn tuổi, có bệnh lý nền như cao huyết áp, thoái hoá cột sống nặng... Tuy nhiên, bệnh phát hiện ở người trẻ, đặc biệt mới 15 tuổi như bệnh nhân trên thì trong hơn 20 năm làm nghề đây là lần đầu tiên.

Khai thác bệnh nhân được biết, trước khi phát bệnh, người bệnh chơi game trên điện thoại liên tục trong thời gian khá lâu. Trong quá trình đó, bệnh nhân có nhiều động tác mạnh như lắc, giật mạnh cổ mà theo bệnh nhân thì các động tác này được thực hiện nhằm đỡ mỏi. Đây cũng được các bác sĩ xác định là nguyên nhân chính khiến cột sống cổ bị tác động đột ngột với lực mạnh gây tổn thương mạch máu chèn ép tủy sống cổ. Mặt khác, với người có thói quen cúi xuống nhìn vào điện thoại và máy tính bảng lâu để đọc tin nhắn hoặc chơi game gây đẩy đầu về phía trước và gia tăng áp lực lên cột sống, các mạch máu bị ứ trệ dễ tổn thương.

Qua trường hợp trên, BS Hiển khuyến cáo, đối với người có các bệnh lý nền kèm đau, hạn chế vận động cổ vai gáy hoặc đau tê bì lan xuống tay/chân thường xuyên…, nên khám tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa và có thể tầm soát bằng cách chụp phim cộng hưởng từ… để phát hiện kịp thời các bất thường của cột sống. Trong chế độ sinh hoạt, vận động và làm việc phải luôn luôn giữ cột sống ở tư thế sinh lý thoải mái nhất, không bị gò bó. Khi nằm không nên sử dụng gối cao, tránh cột sống cổ ở tư thế cúi, gập trong thời gian dài. Đặc biệt đối với người làm việc văn phòng hay phải ngồi lâu, cần có khoảng nghỉ sau mỗi 30-45 phút làm việc. Đối với người mắc chứng đau cổ vai gáy, không nên tự ý hoặc để người khác thực hiện các động tác vặn, giật, lắc đột ngột hoặc cố tình thực hiện một động tác nào đó để có tiếng kêu. Nếu có biểu hiện đau cần cố định cổ, đưa đến các cơ sở y tế có chuyên khoa sâu về thần kinh gần nhất và trong thời gian sớm nhất để được thăm khám, điều trị.

Mạnh Hà