Khi uống thuốc bắc cần lưu ý những gì?

Các vị thuốc Bắc thường sử dụng

Hiện nay, có hàng ngàn vị thuốc Bắc được sử dụng trong điều trị bệnh. Tùy theo từng bệnh lý, triệu chứng hay nguyên nhân gây bệnh mà thầy thuốc sẽ có những bài thuốc trị bệnh khác nhau như:

Thuốc Bắc tái tạo da; Thuốc Bắc trị mụn; Thuốc Bắc tăng cân, giảm cân; Thuốc Bắc hầm gà; Thuốc Bắc xông vùng kín; Uống thuốc Bắc để nhanh có thai; Uống thuốc Bắc sau sinh bồi bổ cơ thể; Thuốc Bắc điều kinh…

(Ảnh minh họa)

Tùy từng bài thuốc sẽ có cách kết hợp các vị thuốc Bắc khác nhau, sao cho đạt được hiệu quả trị bệnh tối ưu nhất. Dưới đây là một số vị thuốc quen thuộc, thường được sử dụng trong các bài thuốc:

Linh chi: Vị thuốc bắc tái tạo da số một

Nấm Linh chi là một vị thuốc Bắc vô cùng quý hiếm giúp trị được bách bệnh. Chính vì thế từ xưa người ta đã ưu ái gọi nó với cái tên là nấm trường thọ, thuốc thần tiên, cỏ trường sinh…

Ngoài công dụng giúp tăng cường sức khỏe, chống suy nhược cơ thể, giảm cholesterol trong máu, điều hòa và ổn định huyết áp, hỗ trợ điều trị các bệnh tiểu đường, dạ dày,…

Linh chi còn được biết đến với công dụng làm đẹp da, chống lão hóa, loại trừ nám, tàn nhang là một trong những vị thuốc Bắc tái tái tạo da được nhiều phụ nữ ưa chuộng nhất.

Vì thế từ xưa người ta không chỉ dùng linh chi như một vị thuốc quý để trị bệnh cho vua chúa mà còn dùng để làm đẹp cho các phi tần, phu nhân, cung nữ trong triều.

Người bệnh có thể dùng linh chi dưới dạng sắc nước uống, nấu món ăn hoặc sử dụng dạng bột.

Đông trùng hạ thảo

Đông trùng hạ thảo chính là dạng nấm kí sinh trên cơ thể ấu trùng trước khi thành bướm. Sở dĩ được gọi là Đông trùng hạ thảo là bởi hình dạng của nó mùa đông thì giống con sâu, còn mùa hè thì lại giống một loài thực vật.

Đông trùng hạ thảo thường được dùng để điều trị các bệnh sinh lý như: rối loạn cương dương, liệt dương, xuất tinh sớm; hỗ trợ cải thiện chức năng thận, chống viêm, sát khuẩn, chống ung thư và phóng xạ tốt.

Tùy vào vai trò của đông trùng hạ thảo trong từng bài thuốc mà người ta sẽ sử dụng nó theo các cách khác nhau nhưng cách phổ biến nhất vẫn là ngâm rượu.

Nhân sâm: Thuốc Bắc tăng cân hiệu quả

Nhân sâm cũng là một trong những vị thuốc Bắc quý và hiếm đã được sử dụng làm thuốc từ rất lâu đời tại các nước Châu Á.

Vị thuốc quý này thường được dùng để làm thuốc bổ với tác dụng tăng lực, tăng trí nhớ, tăng hệ thống miễn dịch cho cơ thể, tăng sức đề kháng, kéo dài tuổi thọ,…

Trong nhân sâm có rất nhiều chất dinh dưỡng, yếu tố vi lượng và các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Sử dụng Nhân sâm sẽ giúp người bệnh ăn ngon miệng, tiêu hóa tốt, ngủ ngon, tăng cân tự nhiên.

Cách dùng: Tùy vào cơ địa của mỗi người, mà các thầy thuốc sẽ chỉ định và hướng dẫn cách dùng nhân sâm khác nhau.

Bồ công anh: Vị thuốc Bắc trị mụn nổi tiếng

Bồ công anh là loại cây thân thảo, thuộc họ nhà cúc và có màu vàng.

Bồ công anh thường được dùng  để chữa các bệnh về mụn nhọt, mụn trứng cá, đinh râu; hỗ trợ cải thiện bệnh tắc tia sữa, sưng vú,…

Tam thất

Tam thất có vị đắng hơi ngọt, thường dùng để trị các bệnh xuất huyết do huyết ứ, thủy thũng, ho ra máu.

Vị thuốc này còn thường dùng để tăng cường sức khỏe cho người mới ốm, người già yếu, phụ nữ sau sinh.Người ta có thể dùng tam thất tươi để đắp lên vết thương, hoặc dùng tam thất khô để sắc thuốc, tán bột, nấu ăn.

Nhân trần

Nhân trần là một vị thuốc khá quen thuộc với mọi người. Nhờ tính mát, vị ngọt nên nhân trần thường được dùng để làm nước uống hàng ngày, hoặc dùng để chữa các bệnh: tiểu tiện vàng, hoàng đản, nhức đầu, cảm cúm,…

Khi uống thuốc Bắc nên kiêng gì?

Trong quá trình sử dụng thuốc bạn nên kiêng và hạn chế các điều sau để tránh tiền mất tật mang.

Tuyệt đối không cho đường vào trong các bài thuốc

Một số người có thói quen cho đường vào thuốc Bắc để tăng vị ngọt, nhằm dễ uống. Tuy nhiên cách làm này lại để lại những tác hại khôn lường. Lý do là các thành phần trong thuốc bắc khá phức tạp.

Việc cho đường với nhiều nguyên tố sắt, canxi và tạp chất có thể khiến các thành phần trong thuốc sinh ra các phản ứng hóa học, làm mất dược tính của thuốc, xuất hiện tình trạng kết tủa, vẩn đục. Điều này không chỉ gây ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc mà còn sinh hại với sức khỏe người bệnh, thậm chí có thể gây ngộ độc.

Vì vậy, thay vì cho đường, người bệnh nên tham khảo ý kiến từ thầy thuốc, bác sĩ để sử dụng nguyên liệu khác thêm vào bài thuốc cho dễ uống. Chẳng hạn như thay vì dùng đường trắng, bạn có thể dùng mật ong, đường phèn. Việc dùng nguyên liệu nào sẽ phụ thuộc vào từng dược tính, tác dụng của bài thuốc. Do đó, người bệnh không nên tự ý áp dụng mà phải hỏi ý kiến chuyên gia.

Không sử dụng thuốc Bắc với thuốc Tây

Với mong muốn nhanh chóng khỏi bệnh, rất nhiều người thường tự ý kết hợp dùng cả thuốc Tây và thuốc Bắc.

Tuy nhiên điều này là không nên, bởi các thành phần của hai nhóm thuốc này có kỵ nhau, làm thay đổi tác dụng của thuốc thậm chí là đe dọa đến tính mạng người dùng. Vì vậy khi dùng thuốc Bắc người bệnh không nên tự ý kết hợp với các loại thuốc Tây khác.

Hạn chế sử dụng với các thuốc tiêu hóa

Các loại thuốc trợ tiêu như Pepsin, Pancreatin không thể kết hợp với đại hoàng vì chúng sẽ gây ức chế nhau.

Đồng thời những loại thuốc trợ tiêu này cũng không thể dùng chung với ngũ bội tử, hổ trưởng, tử kim đỉnh vì khi kết hợp chúng sẽ phản ứng với nhau gây ra hiện tượng kết tủa và làm mất hiệu quả của thuốc Bắc.

Vì vậy, người bệnh nên thận trọng khi đang sử dụng thuốc tiêu hóa hoặc đang dùng thuốc Bắc mà muốn dùng thêm nhóm thuốc này. Tốt nhất, bạn hãy liên hệ với thầy thuốc để được tư vấn cách xử lý hiệu quả nhất.

Đối với các vị thuốc giải cảm

Trong quá trình dùng thuốc Bắc để giải cảm người bệnh cần kiêng kị những thứ sau:

- Kiêng những đồ ăn chua, mặn vì có thể gây phản tác dụng thuốc.

- Nếu trong thuốc có mật ong thì không nên ăn hành thì có thể gây ra phản ứng bất lợi giữa các chất.

Khi dùng các vị điều trị dị ứng

Nếu đang sử dụng các loại thuốc Bắc để điều trị tình trạng dị ứng, người bệnh cần kiêng kỹ những thực phẩm sau:

Tuyệt đối kiêng các loại hải sản như: cá biển, cua, mực, tôm,…

Hạn chế ăn nhộng, lòng trắng trứng,.. vì đây đều là những thực phẩm giàu chất đạm và dễ gây kích ứng.

Khi dùng các vị thuốc thanh nhiệt, giải độc

Đối với nhóm thuốc này, người bệnh nên hạn chế những thực phẩm.

Không nên ăn quá nhiều các đồ ăn có cay, nóng như: rượu, ớt, thịt chó,… vì chúng có thể sinh nhiệt nặng hơn.

Những bệnh nhân bị thổ huyết, chảy máu cam thì nên dùng nước thuốc đặc và ấm không nên dùng nóng vì chúng ảnh hưởng đến quá trình cầm máu.

Tuyệt đối không uống rượu, hút thuốc lá sau khi dùng thuốc xong.

Khi dùng thuốc chống nôn

Người bệnh nên uống thuốc Bắc khi ấm, không nên uống nóng hoặc lạnh quá.

Nếu xuất hiện tình trạng nôn mửa người bệnh nên lấy 2-3 lát gừng, giã nát đun với nước sôi rồi uống.

Tuyệt đối kiêng những đồ ăn tanh, đồ ăn lạnh như: cá, tôm, kem,… vì chúng có thể khiến tình trạng nôn nặng hơn

Đối với thuốc phong thấp

Cần kiêng những đồ ăn có chua chát như: sung, chuối xanh.

Đối với thuốc điều hòa khí huyết

Cần lưu ý khi đun thuốc, vặn lửa nhỏ tránh bay hết khí vị của thuốc

Kiêng ăn đồ sống, đồ lạnh, đồ có vị tanh.

Lưu ý khi sử dụng thuốc Bắc

Để việc chữa bệnh đạt kết quả như mong đợi, người bệnh cần lưu ý những vấn đề sau:

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều nơi kinh doanh thuốc Bắc kém chất lượng, ngâm tẩm hóa chất. Vì vậy người bệnh cần tỉnh táo lựa chọn những cơ sở y học cổ truyền uy tín để đảm bảo trị đúng bệnh đúng thuốc.

Trong quá trình điều trị người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của thầy thuốc về liều lượng, thời gian dùng, chế độ ăn uống, kiêng khem để thuốc phát huy tối đa dược tính.

Phụ nữ đang mang thai hoặc trẻ nhỏ nên tham khảo ý kiến của các thầy thuốc, chuyên gia trước khi dùng thuốc Bắc để điều trị bệnh hoặc bồi bổ sức khỏe.

Một số bài thuốc chữa ngoài da như: thuốc bắc tái tạo da, thuốc trị mụn,…có thể gây kích ứng với làn da nhạy cảm, chỉ nên dùng với liều lượng nhỏ.

Uống thuốc Bắc tăng cân sẽ giúp kích thích ngon miệng, cân bằng hoạt động của dạ dày chứ không hề gây tích nước.

Trong quá trình sử dụng nếu thấy cơ thể xuất hiện các triệu chứng lạ thì cần dừng thuốc và đến gặp bác sĩ sớm.

Các vị thuốc Bắc đều có công dụng chữa bệnh tốt. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn và chỉ định của thầy thuốc nhằm tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

Theo Tạp chí Y học cổ truyền