Những lưu ý trong dinh dưỡng dành cho người bệnh ung thư dịp Tết

Hai quan niệm sai lầm thường gặp nhất trong thực hành dinh dưỡng ở người bệnh ung thư dịp Tết

Tẩm bổ quá mức cùng lúc

Rất nhiều bệnh nhân ung thư thể trạng suy nhược nên ra sức tẩm bổ cũng không đúng. Việc nhồi nhét cùng lúc nhiều loại thực phẩm bổ dưỡng như sâm, đông trùng hạ thảo, nấm linh chi, các món ăn như gà, bò, hải sản cùng lúc với mong muốn nhanh chóng phục hồi sức khỏe là quan niệm sai lầm.

Phần lớn các bệnh nhân ung thư sau khi được phẫu thuật, hóa trị, xạ trị thường ăn uống kém, chức năng tiêu hóa của dạ dày và hệ thống tiêu hóa thường suy giảm rõ rệt.

Nhiều bệnh nhân ung thư, thể chất suy nhược đi nên tích cực bồi bổ nhưng phải hợp lý về số lượng mỗi bữa, tổng lượng mỗi ngày và chất lượng món ăn. Lại có những bệnh nhân thậm chí trong một thời gian ngắn mà bồi bổ quá mức các thực phẩm như thịt cá, cua biển, gà, bò, nhân sâm, đông trùng hạ thảo, nấm linh chi, rùa.. nhồi nhét vào cơ thể như vậy là không đúng. Việc bổ sung dinh dưỡng cần được phân bổ hợp lý không nên dồn cùng một lúc. Nhất là thời điểm tết được vui vầy sum họp bên gia đình. Người thân cũng nên gượng ép bệnh nhân ung thư ăn quá nhiều.

Kiêng khem quá mức dẫn đến thiếu dinh dưỡng, suy nhược

Trái ngược với quan niệm tẩm bổ thì rất nhiều người bệnh ung thư chủ động ăn kiêng. Kiêng khem chặt chẽ với quan niệm ăn đồ bổ dưỡng sẽ khiến khối u phát triển nhanh hơn. Người bệnh ung thư cần phải hiểu rằng cho đến nay chưa có bất kỳ chứng minh lâm sàng nào khẳng định hiệu quả điều trị ung thư bằng việc nhịn ăn, bỏ đói khối u.

Có một quan điểm sai lầm đang tồn tại: Ăn uống càng bổ dưỡng thì sẽ khiến khối u phát triển nhanh, cần phải giảm bớt việc ăn uống, “bỏ đói” khối u. Nhiều người còn ăn thiên lệch các nhóm thực phẩm. 

Lưu ý dinh dưỡng cho người bệnh ung thư dịp tết

Theo ThS.BS CKII Trần Thị Anh Tường - Phó trưởng Khoa Dinh dưỡng, Viện Ung Bướu TP.HCM, đa số các bệnh nhân ung thư thường mất vị giác. Họ thường không xuất hiện cảm giác đói, cũng không còn cảm giác ngon miệng, thậm chí nhiều người còn đắng miệng cả ngày và gần như không còn cảm giác thèm ăn thứ gì cả. Đặc biệt là các bệnh nhân đang trong quá trình hoá trị hay xạ trị, thì tác dụng phụ của các phương pháp này ảnh hưởng trực tiếp đến vị giác của người bệnh như nôn, buồn nôn, khô miệng, lở loét miệng, đầy bụng khó tiêu…

Theo PGS.TS Trần Minh Đạo - Giám đốc bệnh viện 198 khẳng định, dù với bất cứ lý do gì, bệnh nhân điều trị ung thư và người nhà cần chú ý thực hiện chế độ dinh dưỡng dưới đây để cải thiện tình trạng chán ăn cũng như suy nhược cơ thể do điều trị ung thư. Những ngày lễ tết người bệnh ung thư nên chú ý:

- Không nên ăn no cho một bữa sẽ khiến dễ nôn, buồn nôn và cơ thể mệt mỏi. Ăn chế độ ăn giàu năng lượng, giàu chất đạm nhưng chia nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì 3 bữa ăn chính. Với cách ăn như vậy sẽ giúp người bệnh ung thư có thể ăn được nhiều mà không bị đầy chướng bụng.

- Hạn chế ăn các món chiên, nướng, xào nhiều dầu mỡ vì đây là các cách chế biến khiến khó tiêu, no lâu. Nên lựa chọn các món luộc, hấp.

- Tuyệt đối không ăn các món ăn muối chua, lên men lâu, hoặc thực phẩm chế biến sẵn như thịt hun khói, xúc xích, đồ hộp…

- Không nên ăn các món ăn đã qua chế biến quá 2 giờ ở nhiệt độ phòng. Nên ăn ngay đồ ăn khi vừa được hâm nóng nhất là đồ ăn bảo quản tủ lạnh.

- Những bệnh nhân đang hóa trị có nguy cơ giảm bạch cầu hoặc đã từng bị giảm bạch cầu các lần điều trị trước tuyệt đối không ăn rau sống, xà lách. Trái cây cần ăn ngay sau khi gọt vỏ.

- Hạn chế đến mức tối đa việc uống các loại nước ngọt, nước có ga.

- Gia tăng các loại thực phẩm xanh như rau xanh, trái cây tươi trong thực đơn.

- Nên ăn đồ ăn được chế biến dạng nhuyễn, nước như thức uống dinh dưỡng, canh, súp, sữa, sinh tố hoa quả, thức ăn dạng xay nhuyễn để hỗ trợ tiêu hóa cho bộ máy tiêu hóa đang bị tổn thương. Dịp tết thường các loại hạt dinh dưỡng thường được sử dụng nhiều như hạt điều, hạt lanh, hạt thông, quả óc chó, hạt hướng dương, nho khô… người bệnh ung thư có thể ăn các loại thực phẩm này để bổ sung năng lượng và dinh dưỡng. Tuy nhiên cũng không nên ăn quá nhiều.

- Bữa sáng vẫn phải là bữa chính trong ngày.

- Cà phê: Là loại thức uống mà người bệnh ung thư không nên dùng, nhất là những trường hợp bị ung thư bàng quang, tuyến tụỵ…

- Rượu, bia là loại thức uống phải kiêng tuyệt đối nhất là những người mắc ung thư gan, ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư vú.

Những thông điệp dinh dưỡng dành cho bệnh nhân ung thư

1. Ung thư không phải là một bệnh mà là tập hợp hơn 200 loại ung thư, mỗi loại lại có hàng chục phân nhóm, liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh khác nhau. Nên không có một món ăn nào, một kiểu ăn nào được cho là thủ phạm gây ung thư.

2. Không có một chế độ ăn hoàn hảo nào thiết kế cho tất cả bệnh nhân ung thư.

3. Dinh dưỡng hợp lý là yếu tố hết sức quan trọng góp phần vào thành công của điều trị.

4. Không cần thiết phải ăn uống quá cầu kỳ, đặc biệt – gây tốn kém, mệt mỏi, căng thẳng cho mỗi bữa ăn,

5. Không nhất thiết bữa nào cũng phải bổ dưỡng, nhiều, ngon. Thỉnh thoảng chấp nhận cơ thể đói, ăn những món tưởng như không có giá trị nhưng ngon miệng cũng được.

6. Dinh dưỡng chưa bao giờ được coi là một phương pháp điều trị ung thư. Vì vậy người bệnh cần tham gia điều trị bài bản bời những phương pháp hiệu quả đã được khoa học thừa nhận.

Thầy thuốc Việt Nam