Phát hiện loại thảo dược chứa hoạt chất có thể đánh bại Covid-19

Thảo dược xuyên tâm liên là cây thuốc mọc rất phổ biến tại Việt Nam, có nhiều ở xung quanh nhà và các vùng đất pha cát ,mọc hoang và cũng được trồng, có vị đắng, tính hàn; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết, tiêu thũng chỉ thống, xuyên tâm liên có tính kháng sinh mạnh. 

Tiến sĩ - bác sĩ Trương Thị Ngọc Lan, Phó viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TP.HCM, cho biết xuyên tâm liên là cây thuốc mọc rất phổ biến tại VN và cũng khá dễ trồng. “Với nhiều thế hệ người Việt Nam, cả trong và ngoài ngành y, xuyên tâm liên thường được nhớ đến là loại dược liệu giúp kháng khuẩn, giảm viêm tốt khi các loại thuốc tây hay thuốc kháng sinh vẫn còn chưa phổ biến”.

“Xuyên tâm liên nằm trong nhóm thanh nhiệt, giải độc của đông y, thường dùng để điều trị cảm cúm, viêm phổi, viêm amidan hay viêm đường tiết niệu...”, bác sĩ Lan cho hay.

Ở Việt Nam xuyên tâm liên mọc hoang, hoặc được chồng quanh nhà.

Xuyên tâm liên cũng là loại thảo dược được các nhà nghiên cứu, bác sĩ Thái Lan đã sử dụng điều trị cho hơn 300 bệnh nhân mắc Covid-19 nhẹ đã được chữa khỏi sau 5 ngày. "Sau quá trình nghiên cứu, thử nghiệm và điều trị, chúng tôi tin xuyên tâm liên có thể chữa khỏi cho các bệnh nhân mắc Covid-19 nhẹ", Phó cục trưởng Cục Y học cổ truyền và liệu pháp thay thế Thái Lan, bác sĩ Kwanchai Wisitthanon, cho biết.

Theo đó,  Bộ Y tế Thái Lan, đã phát hiện dược tính của xuyên tâm liên có thể ức chế và tiêu diệt SARS-CoV-2 trong các thí nghiệm, đã được tiến hành với sự tham gia của các bệnh nhân đã biểu hiện những triệu chứng nhiễm Covid-19 nhẹ như đau họng, nhức đầu, ho hay sổ mũi. Họ được cho uống 180 mg xuyên tâm liên/ngày.

Xuyên tâm liên có vị rất đắng nên được bào chế thành dạng viên.

Tại Việt Nam, theo công văn số 1306/BYT-YDCT ngày 17/3/2020 của Bộ trưởng, Bộ Y tế ban hành về việc sử dụng thuốc y học cổ truyền trong phòng và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp cấp do nCoV, một số bài thuốc có sử dụng xuyên tâm liên như bài Ngân kiều tán và Ngân kiều tán gia giảm.

Tiến sĩ, dược sĩ Nguyễn Thành Triết, Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM cơ sở 3 cho biết: "Trước đây, xuyên tâm liên được sử dụng rất thông dụng ở Việt Nam, đặc biệt trong thời kỳ đất nước còn khan hiếm tân dược và kháng sinh". 

Các nghiên cứu đã công bố cho thấy thành phần hóa học chính có trong xuyên tâm liên chủ yếu là các hợp chất nhóm diterpen lacton, trong đó có thể kể đến một số chất tiêu biểu như: andrographolid, neoandrographolid, sndrographisid và bisandrographolid A, B, C và D. Ngoài ra, trong xuyên tâm liên còn chứa các dẫn xuất flavonoid nhóm flavon như andrographin, panicolin...

Theo tiến sĩ Triết, một loạt các nghiên cứu về tác dụng dược lý của xuyên tâm liên được tiến hành cho thấy đây là một dược liệu rất tiềm năng trong tác dụng kháng khuẩn, kháng virus, đặc biệt là một số chủng virus như Influenza A, EBV, HIV, Ebola. Gần đây xuất hiện các nghiên cứu về tác động của xuyên tâm liên trên nCoV.

Tiến sĩ Nguyễn Thành Triết nhận định các kết quả nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng đã đề cập ở trên cho thấy việc sử dụng xuyên tâm liên trong phòng và trị Covid-19 là có căn cứ khoa học. Tuy nhiên các chứng cứ còn chưa nhiều, đặc biệt là chứng cứ về lâm sàng, số lượng bệnh nhân trong thử nghiệm lâm sàng ở Thái Lan còn ít và chưa rõ ràng.

"Do đó, chúng ta có thể sử dụng xuyên tâm liên cho điều trị ở giai đoạn khởi phát của bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế là có cơ sở nhưng tất cả phải tuyệt đối tuân thủ theo sự chỉ dẫn của thầy thuốc và bác sĩ chuyên ngành. Người dân không được tự ý sử dụng để tự điều trị nếu không có sự cho phép của chuyên gia y tế", bác sĩ Triết nhấn mạnh.

Trần Dần TH