Phòng, chống các bệnh không lây nhiễm

Bệnh không lây nhiễm như cao huyết áp, đái tháo đường được ví như kẻ giết người thầm lặng. Bởi, bệnh diễn biến âm thầm từ ngày này qua ngày khác, làm cho bệnh nhân chủ quan. Chỉ với 65 giường bệnh nhưng Khoa Nội tim mạch, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kon Tum tiếp nhận điều trị hơn 70 bệnh nhân. Trong đó, phần lớn là bệnh cao huyết áp và đái tháo đường. Đáng quan tâm là số lượng bệnh nhân cao huyết áp và đái tháo đường trẻ tuổi có xu hướng gia tăng.

Hầu hết bệnh không lây nhiễm không thể chữa khỏi, khi đã mắc thì mang bệnh suốt đời. Việc điều trị các bệnh này phụ thuộc rất nhiều vào sự hợp tác của bệnh nhân đối với y bác sĩ, đặc biệt là phải thực hiện đúng các yêu cầu về chế độ ăn uống, tập luyện, sử dụng thuốc. Trong đó, việc phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời có ý nghĩa quan trọng. Theo đó, nhiều hoạt động liên quan đến phát hiện sớm các bệnh không lây nhiễm nói chung và bệnh cao huyết áp, đái tháo đường nói riêng được ngành y tế tỉnh Kon Tum chú trọng.

Kết quả, năm 2024, có trên 7.000 người được phát hiện bị bệnh cao huyết áp và trên 1.600 trường hợp mới mắc đái tháo đường. Trong 6 tháng đầu năm 2025, có hơn 600 bệnh nhân mới phát hiện mắc cao huyết áp và 80 bệnh nhân phát hiện mắc đái tháo đường. Thông qua nỗ lực của ngành y tế, đến nay, có trên 60% bệnh nhân cao huyết áp và gần 100% bệnh nhân đái tháo đường trên địa bàn tỉnh được quản lý, điều trị. Trung bình mỗi tháng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kon Tum tiếp nhận, điều trị ngoại trú gần 5.000 bệnh nhân cao huyết áp và đái tháo đường

Cùng với giúp người bệnh phát hiện sớm bệnh đái tháo đường và cao huyết áp, ngành y tế tỉnh Kon Tum đã tăng cường công tác tuyên truyền gắn với triển khai đồng bộ các chương trình, đề án, giúp giảm nguy cơ bệnh không lây nhiễm. Tiêu biểu như Đề án Truyền thông phòng, chống tác hại của rượu, bia; Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá; Kế hoạch triển khai hoạt động phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần năm 2025.

Từ năm 2024 đến nay, ngành đã tổ chức đo huyết áp miễn phí cho 94.000 lượt người và xét nghiệm đường máu cho 795 lượt người trên địa bàn tỉnh. Quá trình truyền thông, ngành y tế chú trọng khuyến cáo người bệnh và người nhà người mắc bệnh tuân thủ đúng phác đồ điều trị theo hướng dẫn của các nhân viên y tế và không bỏ điều trị.

Mỗi năm, trên thế giới có khoảng 40 triệu người tử vong liên quan đến các bệnh không lây nhiễm, tương đương với 70% trường hợp tử vong trên toàn thế giới. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, có đến 73% trường hợp tử vong ở Việt Nam liên quan đến các bệnh không lây nhiễm như ung thư, tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và đái tháo đường. Tại tỉnh Kon Tum, năm 2024, có 6.300 người mắc đái tháo đường và có gần 35.500 người mắc bệnh cao huyết áp; có 30 người tử vong do đái tháo đường và có gần 600 người tử vong do tai biến mạch máu não, một biến chứng của bệnh cao huyết áp. Con số này tiếp tục gia tăng trong năm 2025.

Bệnh đái tháo đường và bệnh tim mạch được xếp vào top những bệnh nguy hiểm nhất hiện nay. Trong đó, bệnh đái tháo đường tuyp 2 phát triển thầm lặng, âm ỉ, khi phát hiện ra ngoài là giai đoạn quá muộn đối với bệnh nhân đái tháo đường. Về tăng huyết áp, ban đầu, bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng dù chỉ số huyết áp rất cao. Nếu không chuẩn đoán sớm, đầy đủ, điều trị hiệu quả, kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy thận…để lại di chứng rất nặng nề, thậm chí tử vong.  Thời điểm hiện nay, khi dịch bệnh covid 19 đang có nguy cơ bùng phát trở lại, đối với người có bệnh nền như tiểu đường và cao huyết áp, khi mắc covid-19 sẽ diễn biến rất khó lường.

Việc chủ động phòng, chống bệnh không lây nhiễm nói chung và bệnh đái tháo đường, tim mạnh nói riêng là cần thiết và quan trọng đối với mọi người. Mỗi người cần quan tâm phòng, chống bệnh cao huyết áp và đái tháo đường. Theo đó, cần thay đổi hành vi, lối sống có lợi cho sức khỏe - đây là vũ khí hàng đầu trong chống lại các bệnh không lây nhiễm; thực hiện các biện pháp cụ thể như kiểm soát cân nặng, giảm cân nặng nếu thừa cân; không hút thuốc lá, thuốc lào, không ăn mặn, giảm muối trong khẩu phần ăn; không ăn nhiều mỡ động vật; tập thể dục đều đặn hàng ngày; hạn chế uống rượu, bia; tránh lo âu, căng thẳng, nên tự tạo cho mình một cuộc sống vui vẻ và kiểm tra thường xuyên huyết áp./.             

                               Đình Vũ - Trần Hưng