Tại sao bạn không ăn đồ ngọt nhưng vẫn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường?

Nguy cơ bệnh tiểu đường tuýp 2: “Lỗ hổng” dễ bị bỏ quên

Bệnh tiểu đường tuýp 2 phần lớn bắt nguồn từ tình trạng kháng insulin và suy giảm chức năng của tế bào đảo tụy – hai cơ chế có thể trở nên nghiêm trọng hơn bởi những yếu tố liên quan đến lối sống và dinh dưỡng. Một chế độ ăn giàu tinh bột tinh chế như gạo trắng hay mì trắng khiến đường huyết tăng vọt sau bữa ăn, tạo gánh nặng lên hệ thống điều hòa glucose. Bên cạnh đó, tình trạng tích tụ mỡ nội tạng làm giảm hiệu quả của tín hiệu insulin, khiến cơ thể khó kiểm soát đường huyết. Ma-giê và kẽm đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ chức năng insulin và chuyển hóa đường tại cấp độ tế bào. Khi cơ thể thiếu Ma-giê Và kẽm, khả năng kiểm soát đường huyết suy yếu, làm gia tăng nguy cơ mắc hoặc làm trầm trọng thêm bệnh tiểu đường tuýp 2.

Thiếu ma-giê và kẽm là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường (Ảnh minh họa)

Ma-giê và kẽm – bộ đôi hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả

Ma-giê và kẽm là hai vi chất thiết yếu đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết, nhưng thường bị bỏ quên trong chế độ dinh dưỡng. Ma-giê giúp tăng độ nhạy insulin, hỗ trợ vận chuyển glucose vào tế bào, đồng thời giảm viêm và bảo vệ mạch máu – những yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa biến chứng tiểu đường. Nghiên cứu đăng trên Diabetes Care cho thấy, bổ sung 100 mg ma-giê mỗi ngày có thể giảm đến 15% nguy cơ mắc tiểu đường.

Kẽm góp phần vào quá trình tổng hợp và lưu trữ insulin trong tuyến tụy, đồng thời hỗ trợ enzyme chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Thiếu kẽm cũng ảnh hưởng đến vị giác và làm tăng cảm giác thèm đồ ngọt. 

Ai có nguy cơ cao thiếu ma-giê và kẽm?

Những đối tượng có nguy cơ cao thiếu hụt ma-giê và kẽm bao gồm người thường xuyên ăn gạo trắng và các thực phẩm tinh chế trong thời gian dài, do quá trình chế biến đã loại bỏ phần lớn vi chất dinh dưỡng trong thực phẩm. Người cao tuổi cũng dễ bị thiếu hụt hai loại vi chất này vì hệ tiêu hóa hoạt động kém, dẫn đến khả năng hấp thu giảm sút. Bên cạnh đó, những người uống nhiều rượu hoặc có chế độ ăn nhiều muối cũng có nguy cơ cao mắc tiểu đường, vì rượu và muối làm tăng đào thải ma-giê và kẽm qua đường tiết niệu. Thiếu ma-giê có thể gây ra các biểu hiện như chuột rút cơ, mệt mỏi kéo dài, và tình trạng đường huyết dao động lớn. Trong khi đó, thiếu kẽm thường được nhận biết qua các dấu hiệu như vết thương lâu lành, rụng tóc, và tình trạng nhiễm trùng tái phát do hệ miễn dịch suy giảm. Để phòng ngừa, cần duy trì chế độ ăn cân đối, ưu tiên ngũ cốc nguyên cám, rau xanh, hạt có dầu, hải sản và hạn chế rượu, muối trong khẩu phần ăn hằng ngày.

Các loại đậu và hạt chứa nhiều ma-giê (Ảnh minh họa)

Bổ sung ma-giê và kẽm qua chế độ ăn uống: Cách tiếp cận bền vững

Thực phẩm giàu ma-giê (300–400mg/ngày):

- Rau lá xanh đậm: rau bina, rau dền (1 bát ≈ 150mg).

- Hạt và đậu: hạt Brazil, hạt lanh, đậu đen, đậu gà.

- Ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, yến mạch, quinoa.

Thực phẩm giàu kẽm (8–12mg/ngày):

- Hải sản: hàu (2 con ≈ 10mg), cua.

- Thịt: thịt bò, gan heo (100g ≈ 4mg).

- Thực phẩm lên men: natto, miso – giàu kẽm sinh khả dụng.

Lưu ý khi bổ sung ma-giê và kẽm:

- Tránh dùng cà phê gần thời điểm bổ sung ma-giê (caffeine làm giảm hấp thu).

- Tránh dùng thực phẩm nhiều chất xơ ngay sau khi bổ sung kẽm (chất xơ cạnh tranh hấp thu).

- Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để kiểm tra nồng độ ma-giê và kẽm trong máu.

Kết luận

Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường không chỉ đơn thuần là do ăn đường nhiều. Đó là một quá trình phức tạp liên quan đến cơ chế nội tiết, miễn dịch và dinh dưỡng. Thiếu ma-giê và kẽm - những vi chất nhỏ nhưng quan trọng có thể là “lỗ hổng” vô hình trong chế độ ăn hiện đại. Hãy chia sẻ thông tin này với người thân, đặc biệt là những ai đang lo lắng về đường huyết, để phòng ngừa và kiểm soát tiểu đường một cách chủ động và khoa học.

Thảo Nguyên (tổng hợp)