Tăng cường liên kết chuỗi giá trị trong ngành gia cầm: Chìa khóa bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phát triển bền vững

Vậy nên việc xây dựng một chuỗi liên kết chặt chẽ, minh bạch và hiệu quả không chỉ là giải pháp phát triển ngành mà còn là hành động thiết thực để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Từ thực tiễn đó, ngày 22/5, tại Hà Nội, Hiệp hội Gia cầm Việt Nam phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Hội nghị “Phát triển ngành gia cầm Việt Nam theo chuỗi giá trị bền vững”.

Ngành gia cầm đang phát triển… nhưng thiếu bền vững

Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2024, Việt Nam đã sản xuất hơn 2,4 triệu tấn thịt gia cầm và hơn 2 tỷ quả trứng. Đây là con số ấn tượng, cho thấy vai trò ngày càng lớn của ngành này trong việc bảo đảm an ninh lương thực.

Tuy nhiên, mô hình sản xuất hiện nay chủ yếu là nhỏ lẻ, tự phát, phân tán theo hộ gia đình. Nhiều trang trại chưa được kiểm soát chặt chẽ về dịch bệnh, an toàn sinh học, và chất lượng sản phẩm. Khâu giết mổ, vận chuyển và tiêu thụ còn thiếu quy chuẩn. Điều này không chỉ làm giảm giá trị thương phẩm mà còn tạo nguy cơ lớn cho sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt trong các đợt bùng phát dịch bệnh như cúm gia cầm.

Toàn cảnh Hội nghị “Phát triển ngành gia cầm Việt Nam theo chuỗi giá trị bền vững”

Thực tế cho thấy, một sản phẩm thịt gia cầm từ trang trại đến bàn ăn phải đi qua nhiều khâu trung gian. Khi không có sự phối hợp chặt chẽ, sản phẩm dễ bị trộn lẫn, mất dấu vết truy xuất nguồn gốc, gây khó khăn trong kiểm soát chất lượng và an toàn thực phẩm. Hậu quả không chỉ là mất niềm tin người tiêu dùng mà còn là mối đe dọa tiềm tàng đối với sức khỏe cộng đồng.

Liên kết chuỗi giá trị: Giải pháp bảo vệ sức khỏe từ gốc

Liên kết chuỗi giá trị là mô hình phối hợp toàn diện giữa các chủ thể tham gia vào quá trình sản xuất – kinh doanh, nhằm tối ưu hóa chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm, và đảm bảo an toàn thực phẩm. Trong ngành gia cầm, mô hình này đặc biệt cần thiết khi dịch bệnh, biến động giá cả và rủi ro thị trường luôn rình rập.

Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Gia cầm Việt Nam, để đảm bảo phát triển bền vững, ngành chăn nuôi gia cầm cần đi theo mô hình chuỗi khép kín. “Từ khâu con giống, thức ăn, thú y, quy trình chăn nuôi, giết mổ đến phân phối đều phải được kiểm soát, minh bạch và có sự gắn kết giữa các bên. Chỉ như vậy, chúng ta mới có thể đảm bảo sản phẩm sạch, truy xuất được nguồn gốc và đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng,” ông Sơn nhấn mạnh tại Hội nghị quốc gia về phát triển ngành gia cầm theo chuỗi giá trị bền vững tổ chức tại Hà Nội vào tháng 5/2025.

Mô hình liên kết chuỗi còn giúp giảm thiểu sử dụng kháng sinh tràn lan – một nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng kháng thuốc ở người. Khi người tiêu dùng sử dụng thịt gia cầm chứa dư lượng kháng sinh vượt ngưỡng cho phép, nguy cơ hình thành các chủng vi khuẩn kháng thuốc sẽ gia tăng, đe dọa đến hiệu quả điều trị bệnh sau này.

Hội nghị thu hút sự quan tâm của các nhà lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp trong ngành chăn nuôi

Hiện nay, một số mô hình liên kết chuỗi đã được triển khai tại các địa phương như Hà Nội, Đồng Nai, Bình Dương, với sự tham gia của doanh nghiệp lớn và hợp tác xã. Tuy nhiên, số lượng mô hình này vẫn còn rất hạn chế so với quy mô toàn ngành. Nguyên nhân nằm ở nhiều yếu tố: thiếu chính sách hỗ trợ cụ thể, nông dân chưa quen với làm ăn theo hợp đồng, doanh nghiệp ngại đầu tư dài hạn do rủi ro thị trường và dịch bệnh.

Để tháo gỡ nút thắt, các chuyên gia đề xuất cần:

Hoàn thiện chính sách hỗ trợ liên kết chuỗi, bao gồm vốn ưu đãi, miễn giảm thuế và hỗ trợ hạ tầng cho vùng chăn nuôi tập trung.

Tăng cường vai trò của hợp tác xã và tổ hợp tác, làm cầu nối giữa người dân và doanh nghiệp, đồng thời nâng cao vai trò quản lý nhà nước trong kiểm soát dịch bệnh và chất lượng sản phẩm.

Đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, giúp người tiêu dùng hiểu và ưu tiên lựa chọn sản phẩm gia cầm sạch, có truy xuất nguồn gốc, qua đó tạo áp lực tích cực lên thị trường.

Ứng dụng công nghệ số vào quản lý chuỗi cung ứng – từ cảm biến IoT trong chăn nuôi, hệ thống giám sát dịch bệnh, đến phần mềm quản lý truy xuất nguồn gốc.

Trong bối cảnh dịch bệnh, biến đổi khí hậu và yêu cầu ngày càng cao về an toàn thực phẩm, việc phát triển ngành gia cầm theo hướng liên kết chuỗi giá trị không còn là lựa chọn, mà là bắt buộc. Đây là một trong những giải pháp để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nâng cao giá trị sản phẩm, tăng sức cạnh tranh cho ngành nông nghiệp Việt Nam, và đảm bảo sinh kế bền vững cho hàng triệu nông dân.

Sức khỏe bắt đầu từ những trang trại, từ những con gà, con vịt khỏe mạnh được nuôi dưỡng theo quy chuẩn. Mỗi bước đi đúng hướng trong liên kết chuỗi là một bước tiến trong bảo vệ tương lai của giống nòi và nền nông nghiệp quốc gia.

Thanh Tùng - Nguyễn Nghị