Thạch sùng có chữa được bệnh không?

Thạch sùng (danh pháp khoa học: Hemidactylus frenatus) là loài bò sát bản địa Đông Nam Á. Chúng còn có tên gọi khác là mối rách, thủ cung, thiên long, bích cung, hát hổ, bích hổ.

Chúng thường bò trên tường nhà để tìm thức ăn như nhện, ruồi muỗi, kiến, gián... ... Ở miền nam Việt Nam, thạch sùng được gọi là thằn lằn. Tuy nhiên tên gọi này có thể khiến chúng bị nhầm lẫn với một vài loài thằn lằn khác.

Hình minh họa.

Đối với loài động vật này, con trưởng thành có chiều dài khoảng 7,5 cm đến 15 cm, chúng có tuổi thọ khoảng 5 năm. Thạch sùng là động vật có ích bởi món ăn khoái khẩu của chúng là muỗi, nhện, gián và các loại côn trùng khác. 

Những tưởng đây chỉ loài động vật có ích trong việc diệt trừ côn trùng nhưng chúng còn có tác dụng trị bệnh như một vị thuốc trong y học.

Theo các tài liệu nghiên cứu trong y học hiện đại, trong thạch sùng có chứa 11,92 - 15,97% chất béo, trong đó có lecitin, lyzolecitin, sphingomyelin, cephlin, cardiolipin, phosphattidyn serin và phosphatidylinontola - một chất giống histamin. Ngoài ra, còn chứa protid và một loại chất có độc. Thạch sùng có tác dụng ức chế hô hấp, tế bào ung thư gan, ức chế trực khuẩn lao và một số loại nấm gây bệnh thường gặp, an thần gây ngủ, chống co giật và chống ung thư máu. Chữa suy nhược thần kinh, lao hạch, cốt tủy viêm, ung thư thực quản, dạ dày. Sau đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ thạch sùng.

Theo y học cổ truyền, thạch sùng vị mặn, tính hàn, có ít độc, có tác dụng bổ phế thận, ích tinh huyết, chỉ khái định suyễn, khứ phong hoạt lạc, tán kết giải độc, trấn tĩnh giản kính (an thần, chống co giật). Trị các chứng bệnh: trúng phong tê liệt, trẻ em kinh phong (co giật), phá thương phong (uốn ván), trẻ em cam tích, tràng nhạc (hạch cổ), ho suyễn lâu ngày, khạc ra máu (khái huyết), dương nuy (liệt dương), viêm đa khớp dạng thấp; các chứng đau do thần kinh, ác sang (viêm loét ác tính), nấm da, cước khí...

Về hiệu quả trị bệnh của thạch sùng không có gì bàn cãi song cách sử dụng nó như thế nào là điều cần chú ý. Thông thường, người ta thường bắt thạch sùng, phơi khô nguyên con và dùng trong các bài thuốc bằng cách sắc uống hoặc làm các viên tán. Tuy nhiên, trong dân gian truyền tai nhau phương pháp chữa bệnh bằng việc nuốt nguyên con thạch sùng còn sống.

Bàn về phương pháp này, các bác sĩ đã khuyến cáo, đây là phương pháp không có căn cứ khoa học và rất nguy hiểm, chưa kể nếu sơ sẩy, nó chui vào các đường ống dẫn hô hấp, gây nguy hiểm cho tính mạng.

Do vậy, người bệnh không nên tùy tiện sử dụng thạch sùng để chữa bệnh, đặc biêt là việc ăn tươi nuốt sống con vật này.

Hồng Thanh (tổng hợp)