Thiếu i-ốt sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng

Theo kết quả điều tra của Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho thấy, tỷ lệ bướu cổ trẻ em từ 8-10 tuổi là 9,8%; tỷ lệ hộ gia đình sử dụng muối iốt đủ tiêu chuẩn phòng bệnh khoảng 60%. Kết quả điều tra cũng chỉ rõ thực phẩm từ nuôi trồng tự nhiên ở các vùng miền nước ta đều có hàm lượng i-ốt không đáng kể nên chưa đáp ứng đủ nhu cầu cơ thể. Hàng ngày, cơ thể con người cần khoảng 150 mcg đến 200 mcg i-ốt. Nếu cơ thể tiếp nhận dưới 150 mcg i-ốt thì gây ra các rối loạn do thiếu i-ốt.

(Ảnh: Vinmec)

Cũng theo Viện Dinh dưỡng quốc gia, giai đoạn trước năm 2005, Việt Nam thực hiện bắt buộc chương trình mục tiêu quốc gia bổ sung i-ốt. Tuy nhiên, ngay khi thanh toán được tình trạng thiếu i-ốt, quy định bắt buộc dùng bổ sung i-ốt bị bãi bỏ khiến độ bao phủ giảm đột ngột. Bên cạnh đó, chương trình mục tiêu quốc gia phòng chống bướu cổ không còn, thiếu ngân sách để cung cấp nguyên liệu i-ốt trộn vào muối... Vì vậy, người dân cũng chuyển dần từ sử dụng muối i-ốt sang các loại bột canh hay hạt nêm không chứa iốt. Thực tế, từ năm 2016, Chính phủ đã ban hành Nghị định về bổ sung vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm, trong đó quy định bắt buộc phải bổ sung i-ốt vào thực phẩm.

Viện Dinh dưỡng quốc gia khuyến cáo thiếu i-ốt sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như bướu cổ, thiểu năng tuyến giáp ảnh hưởng lớn đến phát triển, hoạt động của cơ thể, giảm khả năng lao động, mệt mỏi. Thiếu i-ốt ở trẻ em sẽ gây chậm phát triển trí tuệ, chậm lớn, nói ngọng... Ở phụ nữ mang thai, thiếu i-ốt dễ dẫn đến sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Nếu mẹ thiếu i-ốt nặng trong giai đoạn mang thai trẻ sinh ra sẽ bị đần độn, câm, điếc và các dị tật bẩm sinh khác. Biểu hiện của tình trạng thiếu hụt i-ốt đơn giản chỉ là cảm giác người mệt mỏi, lờ đờ nên nhiều người không để ý. Tình trạng thiếu i-ốt gây 5-10% trường hợp đần độn, 20-30% người mắc bệnh bướu cổ. Nhiều người bị thiếu năng lượng, giảm khả năng lao động, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Một số nghiên cứ chỉ ra rằng chỉ có 45% hộ gia đình ở Việt Nam đang sử dụng muối i-ốt, thấp hơn nhiều so với mức khuyến cáo toàn cầu về phổ cập sử dụng muối i-ốt toàn dân là 90%. Gần 30% trẻ em dưới 5 tuổi và 37% phụ nữ mang thai bị thiếu máu. Thiếu hụt kẽm rất cao ở trẻ em (69%) và phụ nữ mang thai (80,3%). Thiếu sắt làm tăng nguy cơ tử vong mẹ, phát triển thai nhi kém, suy yếu phát triển nhận thức, vận động ở trẻ em cũng như giảm năng suất lao động ở người lớn. Thiếu kẽm làm tăng tỷ lệ mắc tiêu chảy, nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính và tử vong trẻ em. Theo đó, nhu cầu i-ốt ở trẻ em theo khuyến nghị là từ 90-120 mcg/ngày, người lớn khoảng 150 cmg/ngày.

PGS.TS Trần Thanh Dương - Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho biết i-ốt hóa muối ăn là giải pháp chiến lược của toàn cầu cũng như của Việt Nam. Tăng cường i-ốt vào thực phẩm thiết yếu đã được chứng minh là biện pháp đơn giản để bổ sung i-ốt nói riêng, vi chất dinh dưỡng nói chung trong bữa ăn hàng ngày. Ngoài muối i-ốt, các thực phẩm giàu i-ốt là các loại cá biển, rong biển, rau dền, rau cải xoong, tảo...

Theo Viện Dinh dưỡng quốc gia