Tiêm vàng vào mắt có thể là tương lai của việc bảo vệ thị lực

(Ảnh: Floriana/Getty Images)

Thoái hóa điểm vàng ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới và càng trở nên phổ biến khi chúng ta già đi. Tổn thương tại điểm vàng – một phần của võng mạc chứa các tế bào cảm quang nhạy sáng – gây mờ mắt và nhiều vấn đề thị lực khác. Dù hiện nay đã có các phương pháp điều trị giúp làm chậm tiến triển của AMD, chúng vẫn không thể đảo ngược tình trạng này.

"Đây là một loại cấy ghép võng mạc kiểu mới có khả năng khôi phục thị lực đã mất do thoái hóa võng mạc mà không cần bất kỳ phẫu thuật phức tạp hay sửa đổi di truyền nào," kỹ sư y sinh Jiarui Nie từ Đại học Brown ở Rhode Island cho biết. "Chúng tôi tin rằng kỹ thuật này có thể làm thay đổi cách điều trị các bệnh thoái hóa võng mạc."

Nghiên cứu kết hợp các hạt nano vàng với ánh sáng hồng ngoại. (Nie et al., ACS Nano, 2025)

Đây là cách điều trị mới hoạt động: những hạt nano vàng cực kỳ nhỏ, mỏng hơn hàng nghìn lần so với sợi tóc người, được liên kết với các kháng thể để nhắm mục tiêu đến các tế bào mắt cụ thể. Sau đó, chúng được tiêm vào khoang thủy tinh thể – phần chứa đầy gel nằm giữa võng mạc và thủy tinh thể.

Tiếp theo, một thiết bị laser hồng ngoại nhỏ được sử dụng để kích thích các hạt nano này và kích hoạt các tế bào theo cách tương tự như các tế bào cảm quang tự nhiên. Nếu phương pháp điều trị này được áp dụng cho con người, thiết bị laser đó có thể được tích hợp vào một cặp kính đeo mắt.

Trong thử nghiệm trên chuột được chỉnh sửa gen để mắc các rối loạn võng mạc, phương pháp điều trị này cho thấy hiệu quả phục hồi thị lực – ít nhất là một phần (khó có thể thực hiện một bài kiểm tra thị lực hoàn chỉnh trên chuột). Kết quả cho thấy các hạt nano có thể giúp bỏ qua các tế bào cảm quang bị hỏng.

Nghiên cứu quan sát thấy sự cải thiện thị lực ở chuột. (Nie et al., ACS Nano, 2025)

"Chúng tôi chứng minh rằng các hạt nano có thể tồn tại trong võng mạc trong nhiều tháng mà không gây độc tính nghiêm trọng nào," Nie cho biết. "Và chúng tôi đã chứng minh rằng chúng có thể kích thích hệ thống thị giác một cách hiệu quả. Điều này rất đáng khích lệ cho các ứng dụng trong tương lai."

Phương pháp tiếp cận này có nét tương đồng với các phương pháp điều trị AMD và các bệnh liên quan như viêm võng mạc sắc tố. Tuy nhiên, phương pháp mới ít xâm lấn hơn, không cần phẫu thuật hay cấy ghép thiết bị lớn vào trong mắt, và hứa hẹn có thể bao phủ một trường nhìn rộng hơn.

Như với hầu hết các nghiên cứu trên chuột, có khả năng cao rằng các phát hiện này có thể được áp dụng cho con người, nhưng sẽ cần thời gian để hoàn thiện và đảm bảo an toàn trước khi được phê duyệt sử dụng. Đây là một bước đầu quan trọng.

Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy những cách mới để điều trị bệnh về mắt bằng công nghệ và khoa học hiện đại, bao gồm cả việc lập trình lại các tế bào võng mạc khác để thay thế các tế bào cảm quang không còn hoạt động.

"Sáng kiến này đánh dấu một bước đột phá đáng kể, mở đường cho sự phát triển trong tương lai của các thiết bị cấy ghép võng mạc bằng nhiệt như kính đeo mắt," nhóm nghiên cứu viết trong bài báo công bố. Tuy nhiên, để ứng dụng cho con người trong tương lai, vẫn cần tinh chỉnh thêm.

Nghiên cứu đã được công bố trên ACS Nano.

Theo Science Alert