Tổng quan về hoạt chất Alpha Lipoic acid

 Nguồn gốc của ALA là gì? ALA có trong thực phẩm nào?

Vào năm 1937, Snell và cộng sự của mình đã phát hiện ra hoạt chất mới này và đặt tên là Alpha lipoic acid. Vào những năm 80, khi các nhà nghiên cứu mở rộng tìm hiểu về tác dụng sinh học. Nhận thấy ALA thúc đẩy sự hoạt động và phát triển của các cơ quan trong cơ thể. Thuốc đã được xếp vào nhóm thuốc chống oxy hóa trong năm 1989. Đến năm 1991, Lester Packer và cộng sự chỉ ra hiệu quả chống oxy hóa của chất này còn mạnh hơn hẳn những chất khác (như vitamin C, vitamin E).

Công thức Hóa học của Alpha Lipoic Acid (ALA): C8H14O2S2

Trong thực phẩm, có thể tìm được hoạt chất này ở rau chân vịt, cà chua, thịt đỏ, cà rốt, gan, khoai tây và các loại cơ vân của động vật

Ngoài ra, Alpha Lipoic acid cũng được sản xuất trong phòng thí nghiệm để sử dụng làm thuốc. Alpha Lipoic acid thường được dùng qua đường uống để điều trị bệnh tiểu đường và các triệu chứng liên quan đến thần kinh, bao gồm bỏng rát, đau và tê ở chân và cánh tay. Bác sĩ cũng có thể chỉ định tiêm dưới dạng tĩnh mạch (IV), liều cao của ALA chỉ được chấp thuận ở một số quốc gia nhất định.

Tác dụng của ALA:

ALA là một hoạt chất chống oxy hóa tương tự với các vitamin, hoạt động chủ yếu của nó là tiêu diệt các gốc tự do. Phản ứng tác dụng của thuốc được quyết định bởi vòng dithiolane. Có hai dạng ALA chính là dạng khử DHLA và dạng oxy hóa LA. Cả hai dạng này đều có thể chống oxy hóa mạnh, trung hòa các gốc tự do do phản ứng trao đổi trong cơ thể sinh ra. Hơn nữa, ALA còn giúp tái tạo những yếu tố tham gia vào quá trình chống oxy hóa trong cơ thể như vitamin E, vitamin C. Sau đó là tham gia thúc đẩy tổng hợp glutathione

Alpha Lipoic Acid (ALA) có thể làm tăng mức Glutathione nội bào

Trong cơ chế bệnh sinh của tình trạng viêm, yếu tố NF-kB có vai trò điều chỉnh những yếu tố gây ra phản ứng viêm. Trong đó có cả IL-1beta và IL-6. ALA có khả năng chống viêm thông qua việc ức chế I Kappa B kinase. Đây là một loại enzyme có khả năng kích hoạt NF-kB. Từ đó thuốc ngăn chặn được phản ứng viêm do những cytokine gây ra.

Ứng dụng của ALA trong sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Chất chống Oxy hóa

ALA kể từ khi phát hiện cho đến khi biết đến rộng rãi hơn với khả năng chống oxy hóa. Trong cấu trúc của nó có một nhóm chức năng dithiol, đây là một nhóm có khả năng loại bỏ những phản ứng oxy hóa bằng cách tiêu diệt các gốc tự do. Thuốc đã được ứng dụng nhiều trong điều trị các bệnh có liên quan đến stress oxy hóa như bệnh thiếu máu cục bộ hoặc chấn thương do phóng xạ.

Điều trị bệnh thần kinh nguyên nhân do đái tháo đường

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ALA có khả năng điều trị bệnh thần kinh do bị đái tháo đường gây ra. Có được tác dụng này là do nó tăng cường giãn mạch có phụ thuộc nội mô trung gian oxit nitric. Do đó đã giúp cải thiện lưu lượng tuần hoàn ở bệnh nhân bị bệnh đa dây thần kinh do tiểu đường.

Ngoài ra, khi dùng cùng với đậu nành hoặc bơ, ALA còn có khả năng ngăn chặn hoạt động sản sinh các prostaglandin E-2. Đây là một cytokine có vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh sinh của phản ứng viêm.

Axit alpha-lipoic có thể hỗ trợ bệnh tiểu đường bằng cách tăng tốc độ chuyển hóa đường trong máu

 Tăng cường hoạt đọng của não Bộ

ALA có thể bảo vệ cho não và những tế bào thần kinh trước tác động của gốc tự do. Từ đó cải thiện các tình trạng suy giảm nhận thức hay bệnh liên quan đến thần kinh. Hơn nữa nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra, ALA có thể làm chậm sự phát triển của các bệnh suy giảm trí nhớ, đặc biệt là bệnh Alzheimer.

Ngăn ngừa bệnh tim mạch

Cũng nhờ khả năng chống oxy hóa, ngăn ngừa sản xuất prostaglandin E-2 và mở rộng mạch máu. ALA còn có tác dụng hạ huyết áp. Ngoài ra, với việc trung hòa những gốc tự do, ALA cũng sẽ ngăn ngừa bệnh liên quan đến tim mạch.

Khi rối loạn chức năng nội mô, mạch máu trong cơ thể không giãn được như ban đầu, từ đó khiến nguy cơ đau tim và đột quỵ tăng cao. ALA có thể cải thiện được tình trạng rối loạn trên. Hơn nữa ALA cũng có thể ức chế sự sản sinh triglycerid cũng như giảm thiểu khoảng 40% cholesterol.

Ngăn ngừa bệnh ung thư

Acid lipoic có thể tăng cường hoạt động miễn dịch, ngăn ngừa phát triển ung thư nhờ loại bỏ gốc tự do. Còn đối với người bệnh đang mắc ung thư phải dùng hóa và xạ trị. ALA sẽ có vai trò trung hòa độc tính do phóng xạ gây ra và giảm thiểu tác động có hại của hóa chất trị liệu.

ALA được đánh giá là khá an toàn. Liều thông thường không đem lại tác dụng phụ nghiêm trọng từ 200-2400mg mỗi ngày. Tuy nhiên báo cáo về an toàn trên trẻ nhỏ vẫn chưa có. Trong suốt hai thập kỷ, dữ liệu ghi chép về ngộ độc ALA trên người còn rất ít. Hầu hết là trên các bé nhưng có thể điều trị được. Mặc dù ALA không gây chết người, tuy nhiên nếu dùng đến 121 mg/kg/ngày có thể gây rối loạn chức năng gan chết người, tuy nhiên nếu dùng đến 121 mg thuốc/kg/ngày có thể gây rối loạn chức năng gan.

Vậy là chúng ta đã cùng tìm hiểu về Alpha-Lipoic Acid (ALA) rồi đó, hy vọng các bạn sẽ hiểu rõ hơn về chất chống oxy hóa quan trọng này.

Ds. Hà Lâm