Uống paracetamol có chết không?

Paracetamol là thuốc giảm đau, hạ sốt có thể thay thế cho aspririn. Song nếu sử dụng quá liều có thể dẫn đến nhiễm độc cấp tính, hoại tư gan và gây tử vong.
14/05/2018 10:57

1. Paracetamol là thuốc gì?

Paracetamol (tên nhãn hiệu quốc tế không độc quyền) hay acetaminophen, APAP (tên được chấp nhận tại Hoa Kỳ) là hoạt chất giảm đau hạ sốt. Paracetamol được sử dụng để điều trị chứng đau đầu, đau cơ, đau khớp, đau răng, cảm, hạ sốt…

Tuy nhiên, thuốc paracetamol không như aspirin, bởi nó không hoặc ít có tác dụng chống viêm. Khả năng giảm sốt ở trẻ nhỏ của thuốc này vẫn đang là vấn đề gây tranh cãi rất nhiều. Hàm lượng thông thường sử dụng là paracetamol 500mg.

Nếu đặt lên bàn cân so sánh thuốc paracetamol với NSAIDs thì paracetamol có rất ít tác dụng phụ với liều điều trị nên đượ cung cấp không cần kê đơn ở hầu hết các nước. Thông thường, thuốc được bán để kê đơn thuốc trị cảm lạnh. Hơn nữa, thuốc thường được kê đơn dùng kết hợp với thuốc giảm đau gốc opium để giảm các cơn đau nặng hơn sau phẫu thuật hoặc do ung thư.

Empty

 Uống paracetamol có chết không? Paracetamol 50mg là loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất

Theo các bác sĩ, thuốc paracetamol được hấp thụ chủ yếu qua đường miệng, qua hậu môn hoặc tiêm tĩnh mạch. Được biết, thuốc có tác dụng trong vòng từ 2 – 4 giờ. Từ năm 1977, paracetamol được xếp vào danh sách các thuốc thiết yếu của WHO.

Cơ chế hoạt động của thuốc paracetamol khi đi vào cơ thể: thuốc được hấp thụ nhanh qua ống tiêu hóa, sinh khả dụng 80 – 90%, hầu hết không gắn vào protein huyết tương. Thuốc có tác động chuyển hóa lớn ở gan và một phần nhỏ ở thận, cho dẫn xuất glucuro và và sulfo-hợp, thải trừ qua thận.

Hiện nay, cơ chế tác động của thuốc paracetamol vẫn đang còn tranh cãi, do thực tế nó cũng có tác dụng ức chế men cyclooxygenase (COX) làm giảm tổng hợp prostaglandin giống như aspirin. Tuy nhiên, paracetamol lại không có tác dụng chống viêm.

Hướng dẫn sử dụng thuốc paracetamol:

- Đối với người lớn, thuốc được dùng sẽ tính theo viên. Thông thường, người lớn dùng 1 – 2 viêm paracetamol 500mg cho mỗi lần dùng và dùng 3 – 4 lần trong vòng 24h và không được dùng quá 4g/ngày.

- Đối với trẻ nhỏ, thuốc dùng được tính theo mg thuốc/kg (cân nặng của trẻ). Theo đó, trẻ nhỏ sẽ dùng với liều lượng 10 – 15mg paracetamol/kg (cân nặng của trẻ). Tùy cân nặng của trẻ sẽ tính ra liều cho mỗi lần dùng, như trẻ cân nặng 10kg sẽ dùng mỗi lần 100-150mg paracetamol.

2. Uống paracetamol có chết không?

Không ai có thể phủ nhận tác dụng tốt của thuốc trong việc hạ đau, giảm sốt. Tuy nhiên, bên cạnh ưu điểm thuốc cũng sở hữu nhược điểm có thể gây nguy hại cho sức khỏe con người nếu sử dụng quá liều.  Tại Việt Nam đã ghi nhận rất nhiều trường hợp tử vong và gặp các biến chứng nguy hiểm do thuốc này gây ra.

Theo hướng dẫn ghi trên tờ hướng dẫn sử dụng của Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Tây cho biết: khi dùng thuốc paracetamol rất dễ gây nên tình trạng buồn nôn, nôn và đau bụng. Thông thường, nó kéo dài từ 2 – 3 giờ sau khi uống. Nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến chứng xanh tím da, niêm mạc và móng tay. Đây là dấu hiệu nhiễm độc cấp tính dẫn chất p - aminophenol.

Thêm nữa, nếu uống quá nhiều thuốc paracetamol trong nhiều ngày có thể làm tăng nhẹ tác dụng chống đông của oumarin và dẫn chất indandion. Nếu 1 liều độc nhất hoặc do uống lặp đi lặp lại liều lớn hoặc uống thuốc dài ngày cũng có thể dẫn đến nhiễm độc cấp tính.

Empty

 Uống paracetamol có chết không? Ngộ độc thuốc gây hoại tử làm suy gan cấp, đến thận gây suy thận, thậm chí thấm vào não dẫn đến tình trạng hôn mê, tử vong

Theo các bác sĩ, do thuốc có tác động phân hóa lớn trong gan nên nếu uống quá liều có thể làm gan bị nhiễm độc cấp tính và dẫn đến hoại tử gan gây tử vong.

Khi bị ngộ độc nặng, ban đầu nạn nhân có thể bị kích thích thần kinh trung ương, kích động và mê sảng. Sau đó có thể ức chế hệ thần kinh trung ương, sững sờ, hạ thân nhiệt, mệt lả, thở nhanh, nông; mạnh nhanah, yếu, không đều, huyết áp thấp, suy tuần hoàn.

Mặt khác, người bị ngộ độc cũng có thể bị trụy mạch do giảm oxy huyết tương đối và do tác dụng ức chế trung tâm, tác dụng này chỉ xảy ra với liều rất lớn. Sốc có thể xảy ra giãn mạch nhiều. Cơn co giật nghẹt thở gây tử vong có thể xảy ra. Thường hôn mê sẽ xảy ra trước khi chết độc ngột hoặc sau vài ngày hôn mê.

Khi uống quá liều paracetamol (người lớn 6-10g/24 giờ) gan không đủ lượng glutathion để giải độc. Chất -N-acetylbenzoquinonimin tích lại sẽ phân hủy tế bào gan, dẫn đến hoại tử không hồi phục, nhiễm toan chuyển hóa, hôn mê rồi tử vong (như vậy paracetamol dùng đường uống nguy hại hơn tiêm và đặt hậu môn).

3. Nhưng người không được uống paracetamol

Thuốc paracetamol được phân phối trên thị trường chứa sulfit có thể gây ra hiện tượng dị ứng sốc phản vệ và những cơn hen đe dọa tính mạng con người. Vậy nên những người bị mắc bệnh hen, có tiền sử bệnh hen hoặc quá mẫn cảm thì không nên sử dụng thuốc hoặc chỉ sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Đối với những người thiếu máu thì cần hết sức thận trọng khi sử dụng thuốc bởi dễ bị tác dụng phụ là chứng xanh tím. Những người uống nhiều rượu khi sử dụng paracetamol có thể làm tăng độc tính cho gan.

Empty

 Uống paracetamol có chết không? Phụ nữ có thai không nên uống paracetamol

Đặc biệt, phụ nữ mang thai không nên sử dụng thuốc paracetamol. Bởi chưa có nghiên cứu nào xác định được tính an toàn của thuốc dành cho phụ nữ thai nghén. Vậy nên, nếu sử dụng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ đối với sự phát triển của thai nhi. Chỉ sử dụng thuốc khi được bác sĩ chỉ định.

Thêm nữa, những người đang dùng thuốc chóng co giật thì không nên uống paracetamol. Bởi thuốc này có thể gây cảm ứng enzym ở mcrosom thể gan, có thể làm tăng tính độc hại gan của paracetamol do tăng chuyển hóa thuốc thành các chất độc hại ở gan.

Ngoài ra, những trường hợp không đau ốm, không sốt thì không được sử dụng thuốc. Không dùng thuốc khi mới uống rượu bia. Tất cả mọi đối tượng dùng thuốc cần tham vấn ý kiến của bác sĩ.

comment Bình luận

largeer