Yên Bái: Ghi nhận một trường hợp dương tính với vi khuẩn não mô cầu

Tại tỉnh Yên Bái, ngày 9/4/2025, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh thực hiện giám sát và báo cáo ca bệnh viêm màng não nghi do não mô cầu điều trị tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Yên Bái. Bệnh nhân được lấy mẫu bệnh phẩm gửi Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương xét nghiệm có kết quả dương tính với vi khuẩn não mô cầu N.meningitidis. Trước những diễn biến phức tạp của bệnh viêm màng não mô cầu hiện nay, mỗi người dân tự trang bị cho mình kiến thức hiểu biết về bệnh viêm màng não do não mô cầu gây nên để tự phòng bệnh cho mình là vô cùng quan trọng.

Neisseria meningitidis là nguyên nhân gây viêm màng não mô cầu (Ảnh: CDC Yên Bái)

Các dấu hiệu nhận biết sớm bệnh viêm màng não do não mô cầu

Ổ chứa của vi khuẩn não mô cầu trong tự nhiên là người, thời gian ủ bệnh từ 2 - 10 ngày, thông thường từ 3 - 4 ngày. Viêm màng não do não mô cầu là thể bệnh rất nguy hiểm, diễn biến theo chiều hướng nặng rất nhanh. Bệnh thường xuất hiện đột ngột với biểu hiện sốt cao (39-40 độ C), mệt mỏi, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn và nôn. Với trẻ nhỏ, đau đầu làm trẻ quấy khóc rất nhiều. Đặc biệt là tình trạng nôn và buồn nôn làm trẻ ăn uống khó khăn hoặc thậm chí làm trẻ bỏ ăn, bỏ bú, người mệt mỏi, lừ đừ. Khi nghi ngờ trẻ bị nhiễm bệnh với các biểu hiện như trên, cách tốt nhất nên đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Trường hợp nặng có thể mê sảng, lú lẫn, mất ý thức, có thể có co giật ở trẻ nhỏ, hôn mê và xuất hiện các ban xuất huyết hoại tử trên da (ban xuất huyết hình sao)… Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì có khoảng 70-75% trường hợp mắc bệnh viêm não mô cầu phục hồi hoàn toàn.

Bệnh viêm màng não do não mô cầu lây truyền qua đường hô hấp

Vi khuẩn não mô cầu cư trú tại vùng họng, mũi của người bệnh nên dễ dàng lây truyền nhanh qua đường hô hấp khi hít phải các giọt bắn từ người bệnh hoặc người lành mang vi khuẩn. Bệnh cũng có thể lây truyền gián tiếp qua tiếp xúc với đồ vật, dụng cụ, bị nhiễm vi khuẩn nhưng ít gặp hơn, khả năng lây truyền từ vài ngày trước khi khởi phát bệnh cho đến 24 giờ sau khi được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu. Viêm màng não do não mô cầu là một bệnh nặng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Những nhóm có nguy cơ cao nhất là trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn trẻ tuổi từ 15 đến 24 tuổi.

Mùa đông xuân dịch viêm màng não do não mô cầu thường gia tăng

Bệnh viêm màng não mô cầu có thể tản phát, rải rác quanh năm vào bất kỳ mùa nào. Nhưng số mắc bệnh thường nhiều hơn vào thời điểm cuối năm tháng 11,12 và đầu năm tháng 1 đến tháng 4 là mùa đông xuân ở miền Bắc. Thời điểm này thời tiết thường lạnh và ẩm, thêm vào đó điều kiện sinh sống ẩm thấp, chật chội kém vệ sinh là yếu tố thuận lợi cho việc lây lan của những bệnh lây qua đường hô hấp nói chung trong đó có bệnh viêm màng não do não mô cầu.

Tiêm chủng và vệ sinh tốt để phòng bệnh

Lịch tiêm cơ bản gồm 2 liều 0,5ml, khoảng cách giữa hai lần tiêm là 6 đến 8 tuần, liều tiêm thứ hai là bắt buộc để đạt được mức miễn dịch bảo vệ. Do vắc xin này chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng (tiêm phải trả tiển) nên khi có nhu cầu tiêm mọi người cần đến các phòng tiêm chủng dịch vụ để được tư vấn và tiêm phòng.

Bộ Y tế khuyến cáo, cách phòng tránh hữu hiệu để bảo vệ bản thân khỏi bệnh nguy hiểm này là tiêm vacxin. Để chủ động phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu, tránh lây lan trong cộng đồng, Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân thực hiện tốt một số biện pháp sau:

- Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân: thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường.

- Thực hiện tốt vệ sinh nơi ở, thông thoáng nơi ở, nơi làm việc.

- Chủ động tiêm vaccine phòng bệnh cho trẻ, vắc xin được tiêm tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ.

- Khi có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Tiêm vaccine là biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu. Vaccine giúp tạo ra kháng thể, bảo vệ bạn và cộng đồng khỏi nguy cơ mắc bệnh. Hãy đưa trẻ em và người thân đi tiêm phòng đúng lịch - Vì sức khỏe của chính bạn, gia đình và xã hội.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Yên Bái