Cách nhận biết tình trạng trầm cảm của người lớn tuổi

Nhận biết trầm cảm ở người cao tuổi 

Trầm cảm ở người cao tuổi không chỉ thể hiện qua sự mệt mỏi hay buồn bã thông thường. Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy là họ mất đi hứng thú với những hoạt động từng yêu thích. Nếu người thân lớn tuổi bất ngờ không còn muốn chăm cây, tập thể dục hay tham gia sinh hoạt cùng gia đình như trước, đó có thể là lời cảnh báo thầm lặng.

Sự thay đổi bất thường về thể chất, như sụt cân nhanh mà không rõ nguyên nhân, cũng là một biểu hiện cần lưu tâm. Nhiều người rơi vào trạng thái dễ cáu gắt, bực bội, thường xuyên lo lắng hoặc sợ hãi vô cớ. Họ có xu hướng rút lui khỏi các mối quan hệ, thích ở một mình và ngại tiếp xúc.

Ngoài ra, trầm cảm còn ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tập trung và giấc ngủ. Người bệnh có thể mất ngủ kéo dài hoặc ngủ quá nhiều. Trong những trường hợp nặng, họ dễ cảm thấy tự ti, cho rằng bản thân là gánh nặng cho gia đình, và có thể xuất hiện suy nghĩ tiêu cực, thậm chí muốn làm tổn thương chính mình. Đây là lúc cần có sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý hoặc can thiệp y tế càng sớm càng tốt.

Trầm cảm ở người cao tuổi không chỉ thể hiện qua sự mệt mỏi hay buồn bã thông thường (Ảnh minh họa) 

Nguyên nhân do đâu?

Trầm cảm ở người cao tuổi thường xuất phát từ nhiều yếu tố đan xen. Những biến cố trong cuộc sống như mất đi người thân, bạn bè hay sự thay đổi vai trò trong gia đình, chẳng hạn như từ người chăm sóc thành người được chăm sóc, rất có thể để lại những khoảng trống lớn về mặt tinh thần.

Thêm vào đó, các bệnh lý mạn tính như Parkinson, tai biến mạch máu não, tim mạch hay những đợt ốm đau kéo dài khiến sức khỏe suy giảm cũng là nguyên nhân phổ biến. Khi cơ thể yếu đi, cảm giác bất lực và phụ thuộc thường khiến người già dễ rơi vào trạng thái chán nản và mất phương hướng.

Đáng lưu ý, một số loại thuốc điều trị bệnh mạn tính có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các hormone trong cơ thể, làm giảm nồng độ “hormone hạnh phúc” như serotonin và tăng cảm giác buồn bã. Điều này gián tiếp thúc đẩy nguy cơ trầm cảm nếu không được theo dõi sát sao.

Thuốc điều trị bệnh mạn tính có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các hormone trong cơ thể (Ảnh minh họa)

Trầm cảm ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe người cao tuổi?

Không đơn thuần là một vấn đề tâm lý, trầm cảm ở người cao tuổi có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cả về thể chất lẫn tinh thần. Khi tâm trạng luôn buồn bã, chán nản, họ thường mất cảm giác ngon miệng, ngủ không sâu giấc hoặc mất ngủ kéo dài. Điều này dẫn đến suy nhược cơ thể, thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt là các vi chất quan trọng như canxi và vitamin D làm gia tăng nguy cơ loãng xương và té ngã.

Tình trạng rối loạn giấc ngủ kéo dài còn khiến hệ miễn dịch suy yếu, người cao tuổi dễ bị ốm đau, nhiễm bệnh hơn bình thường. Về mặt tâm lý, cảm giác tuyệt vọng, mệt mỏi kéo dài dễ khiến họ thu mình, ngại giao tiếp và mất đi động lực sống, làm trầm trọng thêm các bệnh nền sẵn có.

Đáng lo ngại hơn, trầm cảm còn ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng nhận thức của não bộ. Người bệnh có thể bị suy giảm trí nhớ, khó tập trung, hay quên trước quên sau. Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn làm giảm chất lượng sống nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời.

Cách phòng tránh trầm cảm ở người lớn tuổi

Để phòng ngừa trầm cảm, người cao tuổi cần duy trì tinh thần tích cực và kiểm soát cảm xúc. Việc chia sẻ tâm sự với con cháu, bạn bè sẽ giúp họ nhẹ lòng, cảm thấy được lắng nghe và quan tâm.

Gia đình đóng vai trò rất quan trọng. Sự thấu hiểu, động viên và đồng hành sẽ tiếp thêm sức mạnh tinh thần cho người cao tuổi trong những giai đoạn nhạy cảm. Hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, làm vườn, tập dưỡng sinh không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn kích thích sản sinh hormone tạo cảm giác vui vẻ.

Bên cạnh đó, duy trì các sở thích cá nhân và tăng cường thời gian ngoài trời sẽ giúp người già cảm thấy yêu đời hơn. Chế độ ăn cân đối với rau xanh, trái cây, cá và các loại hạt cũng hỗ trợ tốt cho sức khỏe tinh thần.

Hoàng My (tổng hợp)