Ăn trầu cau và nguy cơ ung thư miệng

Thói quen ăn trầu và mối liên hệ với ung thư

Tục nhai trầu cau là một nét văn hóa lâu đời, đặc biệt phổ biến trong các dịp lễ cưới hỏi truyền thống. Nhiều người tin rằng, trầu cau không chỉ giúp hơi thở thơm mát mà còn có thể thay thế việc đánh răng, trở thành món “ăn vặt” quen thuộc trong ngày. Theo y học cổ truyền, việc ăn trầu còn được cho là có lợi cho tiêu hóa và giúp phòng ngừa cảm lạnh. Tuy nhiên, trong hạt cau có chứa arecoline, một chất kích thích có khả năng gây nghiện tương tự như nicotine, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe.

Trầu cau là yếu tố nguy cơ trực tiếp dẫn đến ung thư khoang miệng (Ảnh minh họa) 

Vì sao trầu cau có thể gây ung thư miệng?

Hạt cau có chứa chất arecolin, một loại alkaloid có tác dụng kích thích hệ thần kinh trung ương tương tự nicotine trong thuốc lá. Chất này không chỉ gây cảm giác tỉnh táo và hưng phấn tạm thời, mà còn là yếu tố nguy cơ trực tiếp dẫn đến ung thư khoang miệng.

Từ năm 2004, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã xếp hạt cau vào nhóm 1 là nhóm chất chắc chắn gây ung thư ở người. Không chỉ là một chất kích thích mạnh, arecoline còn khiến người dùng dễ lệ thuộc, khiến hạt cau được xếp vào nhóm 4 chất gây nghiện phổ biến nhất toàn cầu, sau thuốc lá, rượu và cà phê.

Mức độ nguy hiểm càng gia tăng khi trầu cau được dùng kèm với thuốc lá hoặc vôi. Sự kết hợp này làm tăng khả năng tổn thương mô miệng, gây viêm mãn tính, dẫn đến những biến đổi tiền ung thư. Một nghiên cứu tại Hồ Nam (Trung Quốc) cho thấy có tới 90% bệnh nhân ung thư khoang miệng từng có thói quen ăn trầu cau thường xuyên.

Trong hạt cau có chứa một chất kích thích, gây nghiện tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe (Ảnh minh họa) 

Trước những cảnh báo từ giới y tế, Trung Quốc đã cấm quảng cáo trầu cau trên các phương tiện truyền thông để giảm thiểu mức độ phổ biến của thói quen này. Dù điều này có thể ảnh hưởng đến sinh kế của người trồng cau, nhưng việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng vẫn là ưu tiên hàng đầu trong chính sách y tế dự phòng.

Tại Việt Nam, nhiều chuyên gia y tế đã lên tiếng khuyến cáo về tác hại của việc ăn trầu cau. Theo Hội Ung thư Việt Nam, việc nhai trầu, nhất là khi kết hợp với vôi hoặc thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ ung thư miệng gấp nhiều lần. Thống kê tại một số bệnh viện ung bướu lớn trong nước cho thấy, tỷ lệ người mắc ung thư khoang miệng từng có tiền sử ăn trầu cau chiếm tỷ lệ đáng kể, đặc biệt ở nhóm người lớn tuổi, phụ nữ vùng nông thôn.

Cân nhắc khi duy trì thói quen ăn trầu cau

Dù là một nét văn hóa truyền thống lâu đời, việc ăn trầu cau ngày càng được cảnh báo là tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe. Các nghiên cứu hiện đại cho thấy thói quen này có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư khoang miệng, đặc biệt khi dùng thường xuyên trong thời gian dài.

Vì vậy, người dân cần xem xét kỹ lưỡng trước khi tiếp tục duy trì thói quen nhai trầu cau. Thay vì sử dụng trầu như một cách làm thơm miệng hay hỗ trợ tiêu hóa, bạn có thể lựa chọn các phương pháp chăm sóc răng miệng khoa học, đồng thời xây dựng lối sống lành mạnh để phòng bệnh và bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Nếu còn băn khoăn hoặc có thói quen sử dụng trầu cau lâu năm, đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn và đưa ra hướng đi phù hợp nhất cho sức khỏe cá nhân.

Thảo Nguyên (tổng hợp)