Chùa Linh Ứng (Thạch Bàn- Long Biên): Giá trị lịch sử ghi dấu ngàn đời

                                                   Lãnh đạo Đảng ủy- UBND phường Thạch Bàn

Chùa Ngô thuộc phố Ngọc Trì, phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội. Đây là ngôi chùa cổ, có từ lâu đời, là nơi thể hiện các giá trị tâm linh được người dân gìn giữ.

Chùa Ngô gắn liền với công cuộc khai khẩn, chinh phục vùng đất Nhị Hà của dân làng Ngô, là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của đông đảo người dân địa phương qua nhiều đời.

Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, được các nhà sư trụ trì hết lòng giúp đỡ, địa điểm chùa thôn Ngô trở thành nơi gặp gỡ, hội họp bí mật của các cán bộ cách mạng, nơi xuất phát của nhiều trận đánh Pháp ở khu vực Gia Lâm, nơi có hầm bí mật (tại Thượng điện) che giấu cán bộ hoạt động chống Pháp.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, chùa và đình thôn Ngô là nơi chứa quân nhu, lương thực, súng đạn của đơn vị 205 Tổng cục Hậu cần, cung cấp cho chiến trường miền Nam trong suốt những năm 1967-1972.

Chùa Ngô không chỉ là một di tích kiến trúc, nghệ thuật hàm chứa nhiều giá trị văn hóa Phật giáo mà còn là một di tích cách mạng kháng chiến của địa phương, của Thủ đô Hà Nội.

                                                    Các cụ cao niên tham gia lễ trùng tu, tôn tạo chùa Ngô

Tuy chỉ là chùa làng nhưng chùa Ngô lại khá khang trang, nằm trong một khuôn viên rộng với đầy đủ các công trình kiến trúc đáp ứng cho việc thờ cúng các Thần linh nhà Phật cũng như Thần linh thuộc tín ngưỡng dân gian ở địa phương.

Kiểu kiến trúc của chùa cùng các hiện vật mang giá trị lịch sử, là di tích mang giá trị văn hóa cao.Tuy nhiên, hiện tại ngôi chùa đang bị xuống cấp, nhiều hiện vật có nguy cơ bị hư hỏng. Chính vì thế, chính quyền địa phương đang nỗ lực tìm ra các biện pháp để trùng tu, khôi phục không gian văn hóa tín ngưỡng của người dân địa phương này.

Tại buổi hội thảo, các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử đã cùng nhau đưa ra các tham luận, phương án để trùng tu chùa.

Đa số các ý kiến tham luận đều đề cao giá trị văn hóa lịch sử, kiến trúc của chùa Ngô và ý nghĩa tâm linh mà ngôi chùa này mang lại.

Hội thảo khoa học về trùng tu, tôn tạo chùa

Theo nhà sử học Nguyễn Thị Phương Chi (Viện sử học), việc trùng tu ngôi chùa là rất cần thiết để đảm bảo tính thanh tịnh cho chùa, cho nhân dân có không gian sinh hoạt tín ngưỡng. Làng đẹp có chùa, chùa đẹp có cảnh, giữ gìn cảnh chùa cho làng đẹp, dân yên phụng phật, phật độ dân yên.

Tiến sĩ Bùi Thế Quân, phòng văn hóa trung tâm quận Long Biên tham gia ý kiến về việc trùng tu, tôn tạo chùa

Tiến sĩ Bùi Thế Quân, phòng văn hóa trung tâm quận Long Biên nêu ý kiến: Chùa Linh thôn Ngô xã Thạch Bàn, nay là phường Thạch Bàn, quận Long Biên, thành phố Hà Nội được xây dựng khá sớm gắn liền với công cuộc khai khẩn, chinh phục vùng đất ven sông Nhị Hà của dân làng Ngô này. Chùa là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của làng cầu cho linh thiêng ứng nghiệm phù trì dân làng hòa sốc phong đăng và quốc thái an dân; đồng thời chùa từng là nơi phục kích tích cực cho kháng chiến chống xâm lược. Ngôi chùa hiện lưu giữ được nhiều bức đại tụ, câu đối và minh chuông viết bằng chữ Hán rất có giá trị. Trong đó có một số bức đại tự và câu đối cổ có ý nghĩa sâu sắc và đặc biệt là nội dung minh chuông khá phong phú phản ánh nhiều mặt về đời sống chính trị, kinh tế văn hóa xã hội vào những năm đầu thế kỷ XX của dân làng Ngô.

Ngôi chùa được người dân địa phương liên tục tu sửa, mở rộng quy mô. Ngôi chùa hiên nay khá quy mô,nhưng nhiều hạng mục đã xuống cấp và sửa chữa,xây mới thiếu đồng bộ , chắp vá. Do đó cần thiết tu sửa nâng cấp để xứng đáng với truyền thống của ngôi chùa cổ truyền luôn gắn bó và đồng hành với công cuộc xây dựng và bảo vệ làng xã, đất nước.

 Nhà nghiên cứu dân tộc học Bùi Xuân Đính cũng nhấn mạnh vai trò và những khía cạnh văn hóa của chùa Ngô. Việc trùng tu chùa Ngô là cần thiết để giữ lại được dấu ấn vật chất nổi bật của một làng quê đang ngày càng phát triển do đô thị hóa. Điều này có thể giúp thu hút người dân đến chùa tham quan, hành lễ trong hệ thống các di tích, lễ hội khác mà quận Long Biên đang hướng đến.

Giáo sư Trần Lâm Biền phát biểu tại hội thảo khoa học

Cuối cùng là tham luận của Giáo sư Trần Lâm Biền – Nhà nghiên cứu di sản văn hóa. Với những ý kiến khoa học về giải mã hình tượng gắn với di tích, ý nghĩa Phật triết. Giáo sư đã định hướng cụ thể cho việc tu bổ di tích trong thời gian tới. Mong muốn cuối cùng là làm sao trả lại “đúng tên cho em” trên phương diện tu bổ, tôn tạo một cách khoa học.

                                                                                                                                                                       Hường Vũ