Đuối nước và kỹ năng sơ cứu cộng đồng

 Vì sao vẫn tiếp diễn?

Ở nhiều địa phương, đặc biệt là vùng nông thôn, nơi điều kiện tiếp cận với bể bơi, lớp học bơi còn rất hạn chế khiến việc học bơi vẫn là điều xa xỉ với phần lớn trẻ em. Nhiều địa phương không có bể bơi công cộng, hoặc nếu có thì cũng không đủ an toàn và chi phí phù hợp với thu nhập người dân. Các lớp dạy bơi miễn phí còn mang tính phong trào, thiếu duy trì bền vững. Thậm chí, có nơi trẻ em vẫn học bơi theo kiểu "truyền miệng" – nghĩa là nhảy xuống ao, sông và tự tập bơi theo bản năng, tiềm ẩn rủi ro cực kỳ lớn.

Bên cạnh đó, nhận thức của phụ huynh và người lớn trong việc giám sát con em rất lỏng lẻo. Nhiều vụ đuối nước xảy ra khi trẻ được nghỉ học, ở nhà một mình hoặc tụ tập bạn bè ra sông hồ chơi mà không có sự theo dõi. Một phần xuất phát từ suy nghĩ chủ quan: cho rằng trẻ đã biết bơi chút ít, hoặc những khu vực nước gần nhà vốn quen thuộc nên không nguy hiểm. Tâm lý này vô tình khiến trẻ em bị đặt vào tình huống nguy hiểm mà không hề có kỹ năng ứng phó.

Công tác tuyên truyền phòng chống đuối nước tại một số địa phương vẫn còn mang tính hình thức. Các thông điệp truyền thông chưa được thiết kế phù hợp với từng nhóm đối tượng cụ thể như trẻ em, phụ huynh, giáo viên hay cán bộ địa phương. Việc tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng sơ cứu cho cộng đồng chưa đồng đều giữa các tỉnh, thành; phần lớn vẫn dựa vào sự tài trợ hoặc hoạt động của các tổ chức xã hội, thay vì là một chương trình mang tính quốc gia, liên tục và có hệ thống.

Đặc biệt, hạ tầng an toàn ở các khu vực ven sông, hồ, kênh, rạch còn rất yếu. Nhiều nơi không có biển cảnh báo nguy hiểm, không có rào chắn, cọc tiêu hay đội cứu hộ cơ động. Trách nhiệm quản lý địa bàn cũng chưa được phân công rõ ràng giữa chính quyền, đoàn thể và người dân. Có những tai nạn xảy ra chỉ cách nhà vài chục mét, nhưng không một ai kịp thời phát hiện hay ứng cứu.

Cần có kỹ năng tốt khi tiếp cận và sơ cứu người đuối nước

Cộng đồng cần làm gì?

• Trang bị kiến thức phòng tránh cho trẻ em:

Cho trẻ học bơi từ sớm (tốt nhất từ 5 tuổi trở lên làm quen với nước).

Dạy trẻ nhận biết khu vực nguy hiểm và không chơi đùa gần ao hồ, sông suối.

Luôn có người lớn giám sát khi trẻ tắm, bơi.

• Tổ chức lớp tập huấn sơ cứu cộng đồng:

Các hội phụ nữ, đoàn thanh niên, trường học... nên chủ động phối hợp với y tế địa phương để tổ chức các buổi huấn luyện kỹ năng sơ cứu ban đầu cho người dân, giáo viên và phụ huynh.

Những kỹ năng cần thiết gồm: gọi cấp cứu đúng cách, kiểm tra phản ứng nạn nhân, hô hấp nhân tạo, ép tim ngoài lồng ngực, xử lý khi nạn nhân ngừng tim,  ngừng thở.

• Truyền thông đi trước, phòng ngừa đi sau

Cần liên tục có các chiến dịch truyền thông mùa hè về phòng chống đuối nước, nhất là trên mạng xã hội, tờ rơi, loa phát thanh, truyền hình địa phương.

Đuối nước không chỉ là tai nạn cá biệt mà là vấn đề sức khỏe cộng đồng cần được nhìn nhận nghiêm túc. Khi kỹ năng bơi lội và sơ cứu còn thiếu, giám sát địa phương còn lỏng lẻo, thì nguy cơ vẫn tiếp diễn. Phải hành động đồng bộ, trước khi xảy ra thêm những mất mát không đáng có. 

Ánh Tuyết