Hải Phòng: Nước kênh Cẩm Văn chuyển màu vàng đục, đậm bất thường

Sợ hãi nước kênh đổi màu vàng

Thường xuyên đi qua đoạn kênh Cẩm Văn 2 ngay cạnh đường Quốc lộ 10, địa phận xã Quốc Tuấn, huyện An Lão (Hải Phòng), anh Nguyễn Văn Cường ở xã Quốc Tuấn cho biết: "Màu kênh ở đây biến đổi theo thời tiết mưa nắng. Nhưng rất đặc trưng ở màu vàng nhạt lúc có, lúc không. Trước đây, nhà tôi tận dụng nguồn nước kênh Cẩm Văn ra vào ao nhà để nuôi cá nhưng từ ngày nước kênh chuyển màu, tôi nghỉ không nuôi vì nghi nước kênh ô nhiễm ảnh hưởng đến chất lượng vật nuôi".

Nước kênh chuyển màu vàng bất thường (Ảnh chụp ngày 18/7/2023)

Theo thông tin từ Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Đa Độ (Công ty Đa Độ), Kênh Cẩm Văn 2 là tuyến kênh thủy lợi cấp 1, do công ty quản lý, khai thác, vận hành tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp, thủy sản, dân sinh và phòng chống thiên tại, lụt bão trên địa bàn các xã Quang Trung, Quốc Tuấn (huyện An Lão). Theo đó, ngày 18/7/2023, Trạm khai thác công trình thủy lợi An Lão (Công ty Đa Độ) kiểm tra và phát hiện nguồn nước trong kênh Cẩm Văn 2 có màu vàng đục bất thường.

Ngay sau khi phát hiện, Trạm khai thác công trình thủy lợi Đa Độ đã phối hợp với UBND xã Quốc Tuấn lập biên bản, ghi nhận lại hình ảnh tại hiện trường làm cơ sở báo cáo các cấp, ngành chức năng xử lý. Trước đó, nguồn nước trong kênh Cẩm Văn 2 tại khu vực nói trên nhiều lần chuyển màu vàng đục, đậm bất thường. Công ty Đa Độ đã nhiều lần kiến nghị sự việc đến các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, trong nhiều năm, hiện tượng nguồn nước trong kênh Cẩm Văn có màu bất thường vẫn liên tục xảy ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nguồn nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp, có nguy cơ ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe của người dân trên địa bàn.

Sáng ngày 2/10/2023, Phóng viên có mặt tại đoạn kênh Cẩm Văn 2, quan sát bằng mắt thường, nhận thấy hiện trạng nước kênh có màu vàng đục, nhiều góc lặng gần bờ có váng vàng mỏng. Đoạn kênh nằm ngay cạnh Công ty cổ phần mạ kẽm Amecc và Công ty cổ phần Lilama 69-2.

Theo thông tin từ UBND huyện An Lão, thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện đã chỉ đạo thực hiện việc tổng dọn vệ sinh khu vực bờ mương, và giám sát xung quanh khu vực trên. Qua quá trình kiểm tra, rà soát các tuyến kênh mương trên địa bàn phục vụ việc phòng chống cơn bão số 1 ngày 17/7/2023, UBND huyện nhận thấy khu vực Kênh Cẩm Văn 2 đoạn nằm giữa hai đơn vị là Công ty Cổ phần mạ kẽm Ameec và Công ty Cổ phần Lilama 69-2 xuất hiện hiện tượng nước có màu vàng đục. UBND huyện đã yêu cầu các doanh nghiệp chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật bảo vệ môi trường, thu gom và xử lý các loại chất thải phát sinh theo đúng quy định. UBND huyện An Lão đã chỉ đạo Công ty Đa Độ, các đơn vị, doanh nghiệp có liên quan có kế hoạch khơi thông dòng chảy, nạo vét lòng kênh, góp phần làm sạch nguồn nước đoạn kênh Cẩm Văn 2; chỉ đạo các ngành chức năng kiểm tra, giám sát, chủ động xác minh làm rõ các vi phạm về môi trường để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo thầm quyền và quy định pháp luật, thường xuyên báo cáo việc thực hiện về UBND huyện An Lão để chỉ đạo.

Nước kênh có những dải váng màu vàng (Ảnh chụp ngày 2/10/2023)

Cần các cơ quan chức năng vào cuộc quyết liệt

Là đơn vị quản lý, khai thác, vận hành tuyến kênh Cẩm Văn, Công ty Đa Độ (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hải Phòng) đề nghị UBND huyện An Lão cùng các cơ quan liên quan kiểm tra, đánh giá mức độ ô nhiễm, nguy hại đối với nguồn nước kênh Cẩm Văn 2, xác định nguyên nhân gây ra hiện tượng nước kênh Cẩm Văn 2 chuyển màu vàng bất thường. Cùng với đó, tăng cường kiểm tra hoạt động xả nước thải của các doanh nghiệp lân cận tuyến kênh, yêu cầu các doanh nghiệp liên quan chấp hành các quy định pháp luật về hoạt động xả nước thải vào công trình thủy lợi.

Nắm thông tin từ công văn của Công ty Đa Độ, cùng với việc kiểm tra thường xuyên kênh Cẩm Văn 2 vào thời điểm cuối tháng 8/2023, UBND huyện An Lão cập nhập báo cáo lãnh đạo Chi cục bảo vệ môi trường, đồng thời chỉ đạo các công ty cạnh kênh nghiêm túc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, thực hiện lập báo cáo, đề xuất hồ sơ để được cấp giấy phép môi trường trình các cấp có thẩm quyền. Riêng Công ty cổ phần mạ kẽm Amecc, UBND huyện yêu cầu công ty thường xuyên kiểm tra toàn bộ hệ thống thu gom, xử lý nước thải tránh việc rò rỉ nước thải sản xuất ra môi trường, đồng thời, thu gom, xử lý toàn bộ lượng nước mưa chảy tràn có lẫn gỉ sắt trước khi thải ra môi trường.

Sáng ngày 15/11, trao đổi với nhóm phóng viên Tạp chí Sức Khỏe Cộng Đồng, ông Nguyễn Quang Lợi, Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng cho biết: "Trong khoảng thời gian từ cuối năm 2019 đến giữa năm 2020, có một số lần xuất hiện tình trạng nước kênh Cẩm Văn 2 mang màu vàng đục bất thường. Thực hiện Công văn số 2691/VP-MT ngày 18/8/2020 của UBND thành phố, về việc hoạt động xả thải gây ô nhiễm môi trường kênh Cẩm Văn 2 tại xã Quốc Tuấn, huyện An Lão, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì cùng với các cơ quan, đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra thực tế và kiểm tra việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường, tại các Công ty nằm gần sát Kênh Cẩm Văn 2. Sở Tài nguyên và Môi trường đã có Văn bản số 257/STNMT-CCBVMT ngày 26/01/2021 báo cáo UBND thành phố kết quả kiểm tra và đánh giá mức độ gây ô nhiễm kênh Cẩm Văn 2.

Theo đó, nguyên nhân là do một số công ty như Công ty cổ phần mạ kẽm Amecc, Công ty Cổ phần Lilama 69-2, Công ty Cổ phần xây dựng Amecc, Công ty Cổ phần dầu khí Ngân Hà chưa tuân thủ đúng các quy định của pháp luật bảo vệ môi trường, hầu hết các công ty này đều hoạt động trong lĩnh vực cơ khí, kết cấu thép vì vậy lượng lớn nguyên liệu là tấm, thanh sắt, thép để ngoài trời với thời gian dài nên hiện tượng oxi hóa sắt diễn ra, khi trời mưa to thì rỉ sắt sẽ trôi cùng nước mưa chảy vào hệ thống thoát nước mưa của công ty và thoát ra kênh Cẩm Văn 2 (tại thời điểm kiểm tra 3 doanh nghiệp đều chưa có giấy phép xả nước thải vào công trình thủy lợi theo quy định). Đặc biệt là việc rò rỉ, thấm ngấm chất thải có chứa các hợp chất của sắt ra ngoài môi trường của Công ty Mạ kẽm Amecc (do các bể chứa hóa chất làm sạch bề mặt kim loại, bể mạ, bể chứa bùn thải của công ty được làm bằng bê tông cốt thép lâu ngày đã bị hóa chất ăn mòn, phá hủy làm rò rỉ ra bên ngoài) là một trong những nguyên nhân gây nên màu vàng đục bất thường của kênh Cẩm Văn 2.

Sau khi kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường và bảo vệ công trình thủy lợi đồng thời yêu cầu khắc phục các tồn tại của các công ty theo chỉ đạo của UBND thành phố Hải Phòng đã cho thấy từ năm 2021 đến nay ít xuất hiện hiện tượng nước kênh Cẩm Văn 2 có màu bất thường và cơ bản đã kiểm soát được chất lượng nước kênh Cẩm Văn 2. Mặt khác, trong quá trình thẩm định hồ sơ đánh giá tác động môi trường dự án của Công ty cổ phần mạ kẽm Amecc, Sở Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu công ty này thay thế vật liệu làm các bể chứa hóa chất làm sạch bề mặt kim loại, bể mạ, bể chứa bùn thải,… bằng các vật liệu bền vững, không bị ăn mòn hoặc phá hủy bởi hóa chất, đồng thời rà soát tìm mọi biện pháp ngăn chặn triệt để việc rò rỉ, thấm ngấm chất thải ra môi trường, áp dụng biện pháp thu gom, xử lý đối với nước mưa nhiễm bẩn trước khi thoát ra kênh Cẩm Văn 2 nên đã hạn chế đáng kể tình trạng ô nhiễm.

Tuy nhiên, việc khắc phục triệt để tình trạng ô nhiễm và làm sạch môi trường khu vực này cần phải có thời gian, chính vì vậy cho đến nay đôi lúc vẫn còn hiện tượng nước kênh có màu hơi vàng, xuất hiện trong thời gian ngắn và với cường độ màu và tần suất xuất hiện nhỏ hơn rất nhiều so với trước đây, nguyên nhân là do các hợp chất của sắt bị thấm, ngấm ra môi trường từ trước vẫn còn một lượng tồn đọng trong đất, bờ mương hoặc lắng đọng trong bùn dưới lòng kênh, nên khi trời mưa các chất này với nồng độ dù nhỏ nhưng vẫn gây nên hiện tượng màu vàng nhạt của nước kênh.

Để khắc phục triệt tình trạng trên đề nghị UBND huyện An Lão chủ trì, cùng với Công ty khai thác công trình thủy lợi Đa Độ, UBND xã Quốc Tuấn, các cơ quan liên quan và các doanh nghiệp thực hiện tổng vệ sinh môi trường, nạo vét bùn lòng kênh Cẩm Văn 2. Yêu cầu các doanh nghiệp chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật bảo vệ môi trường, thu gom và xử lý các loại chất thải phát sinh theo đúng quy định. Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công an thành phố, UBND huyện An Lão và các cơ quan liên quan tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp, đặc biệt là giám sát chặt chẽ việc xả nước thải của các doanh nghiệp ra kênh Cẩm Văn 2, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm".

Sáng ngày 17/10, trao đổi với phòng viên, đại diện Công ty Cổ phần mạ kẽm Amecc cho biết: "Để khắc phục tình trạng nước kênh Cẩm Văn có màu vàng đục khi mưa xuống, công ty đề xuất hỗ trợ một phần kinh phí cùng các cơ quan chức năng tổng vệ sinh môi trường lòng kênh Cẩm Văn đồng thời hoàn thiện các thủ tục để được Sở Tài nguyên và Môi Trường cấp giấy phép môi trường cho các hoạt động xả thải trong hoạt động của doanh nghiệp".

Về tình trạng ô nhiễm môi trường nêu trên, đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện An Lão nhanh chóng khắc phục bằng cách tổng vệ sinh môi trường đoạn kênh này, đồng thời, không để tình trạng thấm, ngấm a xít ra lòng kênh gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước sinh hoạt và sản xuất, sức khỏe của người dân.

                                                                                                                                 Đăng Huỳnh - Trúc Lâm