Khả năng mắc bệnh ung thư vú liên quan đến các yếu tố nguy cơ lối sống

Một số yếu tố nguy cơ ung thư vú có liên quan đến hành vi cá nhân như chế độ ăn uống và hoạt động thể chất. Các yếu tố nguy cơ khác liên quan đến lối sống bao gồm quyết định có con và dùng thuốc có chứa hormone.

Uống rượu

Uống rượu rõ ràng có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư vú. Nguy cơ tăng lên cùng với lượng rượu tiêu thụ. Phụ nữ uống 1 ly rượu mỗi ngày có nguy cơ tăng nhẹ (khoảng 7 - 10%) so với những người không uống rượu, trong khi phụ nữ uống 2 - 3 ly mỗi ngày có nguy cơ cao hơn khoảng 20%. Rượu cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các loại ung thư khác.

Khối u chiếm toàn bộ vú phải xâm lấn hố nách (Ảnh: Bệnh viện Bạch Mai)

Thừa cân hoặc béo phì

Thừa cân hoặc béo phì sau khi mãn kinh làm tăng nguy cơ ung thư vú.

Trước khi mãn kinh, buồng trứng của người phụ nữ tạo ra phần lớn estrogen và mô mỡ chỉ tạo ra một phần nhỏ trong tổng số lượng. Sau thời kỳ mãn kinh (khi buồng trứng ngừng sản xuất estrogen), hầu hết estrogen đến từ mô mỡ. Có nhiều mô mỡ hơn sau khi mãn kinh có thể làm tăng nồng độ estrogen và tăng khả năng mắc bệnh ung thư vú.

Phụ nữ thừa cân cũng có xu hướng có mức insulin trong máu cao hơn. Nồng độ insulin cao hơn có liên quan đến một số bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư vú.

Chúng ta nên duy trì cân nặng khỏe mạnh trong suốt cuộc đời và tránh tăng cân quá mức bằng cách cân bằng lượng dinh dưỡng và tăng cường hoạt động thể chất.

Không hoạt động thể chất

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy hoạt động thể chất thường xuyên làm giảm nguy cơ ung thư vú, đặc biệt là ở phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng thậm chí chỉ vài giờ mỗi tuần cũng có thể hữu ích, mặc dù đều đặn mỗi ngày sẽ tốt hơn.

Vẫn chưa rõ chính xác hoạt động thể chất có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú như thế nào, nhưng có thể là do tác động của nó đối với trọng lượng cơ thể, tình trạng viêm nhiễm và nồng độ hormone.

Các bác sĩ khuyến cáo rằng người trưởng thành nên có 150 – 300 phút hoạt động cường độ vừa phải hoặc 75 – 150 phút hoạt động cường độ mạnh mỗi tuần (hoặc kết hợp cả hai). Đạt hoặc vượt quá giới hạn trên 300 phút là lý tưởng.

Không có con

Phụ nữ chưa có con hoặc sinh con đầu lòng sau 30 tuổi có nguy cơ ung thư vú cao hơn. Mang thai nhiều lần và mang thai khi còn trẻ giúp giảm nguy cơ ung thư vú.

Tuy nhiên, ảnh hưởng của việc mang thai đối với nguy cơ ung thư vú rất phức tạp. Ví dụ, nguy cơ ung thư vú cao hơn trong khoảng 10 năm đầu tiên sau khi sinh con. Rủi ro sau đó trở nên thấp hơn theo thời gian.

Không cho con bú

Hầu hết các nghiên cứu cho thấy rằng việc cho con bú có thể làm giảm nhẹ nguy cơ ung thư vú, đặc biệt nếu việc này tiếp tục trong một năm hoặc lâu hơn. Nhưng điều này rất khó nghiên cứu, đặc biệt là ở các quốc gia phương Tây, nơi việc cho con bú trong thời gian dài như vậy là không phổ biến.

Có thể giải thích cho hiệu ứng này là việc cho con bú làm giảm tổng số chu kỳ kinh nguyệt trong đời của người phụ nữ (giống như bắt đầu có kinh nguyệt ở độ tuổi muộn hơn hoặc trải qua thời kỳ mãn kinh sớm).

Tránh thai

Một số phương pháp ngừa thai sử dụng hormone, có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú.

Thuốc tránh thai: Hầu hết các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn so với những phụ nữ không bao giờ sử dụng chúng. Sau khi ngừng thuốc, nguy cơ này dường như trở lại bình thường trong vòng khoảng 10 năm.

Tiêm ngừa thai: Một số nghiên cứu cho rằng tiêm progesterone tác dụng kéo dài 3 tháng một lần để ngừa thai có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú, nhưng không phải tất cả các nghiên cứu đều phát hiện ra điều này.

Cấy que tránh thai, dụng cụ tử cung, miếng dán da, vòng âm đạo: Những hình thức ngừa thai này cũng sử dụng hormone, theo lý thuyết có thể thúc đẩy ung thư vú phát triển. Một số nghiên cứu đã đề xuất mối liên hệ giữa việc sử dụng vòng tránh thai giải phóng hormone và nguy cơ ung thư vú, nhưng một số nghiên cứu đã xem xét việc sử dụng que cấy, miếng dán và vòng tránh thai và nguy cơ ung thư vú.

(Ảnh minh họa)

Liệu pháp hormone mãn kinh

Liệu pháp hormone mãn kinh với estrogen (thường kết hợp với progesterone) đã được sử dụng trong nhiều năm để giúp giảm các triệu chứng mãn kinh và giúp ngăn ngừa loãng xương.

Liệu pháp hormone kết hợp (HT)

Sử dụng liệu pháp hormone kết hợp sau khi mãn kinh làm tăng nguy cơ ung thư vú. Sự gia tăng rủi ro này thường thấy sau khoảng 4 năm sử dụng. HT kết hợp cũng làm tăng khả năng phát hiện ung thư ở giai đoạn tiến triển hơn.

Rủi ro gia tăng từ HT dường như áp dụng chủ yếu cho người dùng hiện tại và người dùng gần đây. Nguy cơ ung thư vú của phụ nữ có thể giảm xuống trong vòng khoảng 5 năm sau khi ngừng điều trị, mặc dù nguy cơ gia tăng không biến mất hoàn toàn.

Liệu pháp hormone đồng nhất sinh học

Từ đồng nhất sinh học đôi khi được sử dụng để mô tả các phiên bản của estrogen và progesterone có cấu trúc hóa học giống như những loại được tìm thấy tự nhiên ở người. Việc sử dụng các kích thích tố này đã được bán trên thị trường như một cách an toàn để điều trị các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh. Nhưng vì không có nhiều nghiên cứu so sánh hormone “giống sinh học” hoặc “tự nhiên” với các phiên bản tổng hợp của hormone nên không có bằng chứng nào cho thấy chúng an toàn hơn hoặc hiệu quả hơn. Cần nhiều nghiên cứu hơn để biết chắc chắn. Cho đến lúc đó, việc sử dụng các hormone giống sinh học này nên được coi là có cùng rủi ro về sức khỏe như bất kỳ loại liệu pháp hormone nào khác.

Liệu pháp estrogen (ET)

Các nghiên cứu về việc sử dụng estrogen đơn thuần sau khi mãn kinh đã cho nhiều kết quả khác nhau. Một số nhận thấy rủi ro cao hơn một chút, trong khi những người khác nhận thấy rủi ro không tăng hoặc thậm chí giảm nhẹ. Nếu ET làm tăng nguy cơ ung thư vú, thì nó không nhiều.

Tại thời điểm này, không có nhiều lý do chính đáng để sử dụng liệu pháp hormone sau mãn kinh (HT hoặc ET kết hợp), ngoài khả năng làm giảm các triệu chứng mãn kinh trong thời gian ngắn. Cùng với việc tăng nguy cơ ung thư vú, HT kết hợp cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, cục máu đông và đột quỵ. Nó làm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng và loãng xương, nhưng điều này phải được cân nhắc với những tác hại có thể xảy ra, đặc biệt là vì có nhiều cách khác để ngăn ngừa và điều trị chứng loãng xương, và việc sàng lọc đôi khi có thể ngăn ngừa ung thư đại tràng. Mặc dù không rõ liệu ET có làm tăng nguy cơ ung thư vú hay không, nhưng nó làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Quyết định sử dụng HT nên được đưa ra bởi một phụ nữ và bác sĩ điều trị sau khi cân nhắc các rủi ro và lợi ích có thể xảy ra (bao gồm cả mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng mãn kinh) và xem xét các yếu tố nguy cơ khác của người bệnh đối với bệnh tim, ung thư vú và loãng xương. Bác sĩ sẽ quyết định người bệnh nên dùng thử HT để điều trị các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh, thì tốt nhất nên sử dụng nó ở liều thấp nhất phù hợp với họ và trong thời gian ngắn nhất có thể.

Cấy ghép vú

Cấy ghép vú không liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các loại ung thư vú phổ biến nhất.

Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, chúng có liên quan đến một số loại ung thư khác, bao gồm u lympho tế bào lớn anaplastic liên quan đến cấy ghép vú (BIA-ALCL) và các u lympho khác, cũng như ung thư biểu mô tế bào vảy. Những bệnh ung thư này có thể hình thành trong mô sẹo xung quanh túi độn và chúng có thể xuất hiện dưới dạng một khối u, một tập hợp chất lỏng, sưng hoặc đau, hoặc những thay đổi ở da gần túi độn hoặc dưới dạng thay đổi về kích thước hoặc hình dạng vú.

NHÀ THUỐC THỌ XUÂN ĐƯỜNG

Kỷ lục Guinness Nhà thuốc gia truyền nhiều đời nhất Việt Nam

Đỉa chỉ: Số 5-7 Khu thuỷ sản, ngõ 1 Lê Văn Thiêm, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội

Hotline/Zalo:  0943986986 – 0937638282 - 0943406995

Facebook: Đông y gia truyền Thọ Xuân Đường

Website: http://dongythoxuanduong.com.vn

Tiến sĩ – Lương y Phùng Tuấn Giang

Chủ tịch Viện Nghiên cứu Phát triển Y dược cổ truyền Việt Nam

Chủ nhiệm Nhà thuốc Thọ Xuân Đường