Nghiên cứu mới: Dùng gai của SARS-CoV-2 làm kháng nguyên sản xuất kháng thể cho người
Nghiên cứu sản xuất vắcxin chống COVID-19 tại Công ty cổ phần Công nghệ sinh học dược Nanogen - Ảnh: DUYÊN PHAN
Vắcxin là gì? Vắcxin là những chế phẩm sinh học (dùng mầm bệnh chết, sống hay một phần mầm bệnh, thậm chí là một đoạn DNA hay RNA) được dùng đưa vào cơ thể nhằm tạo ra những kháng thể đặc hiệu để khi nhiễm mầm bệnh thật, cơ thể có kháng thể sẽ chống trả và tiêu diệt được mầm bệnh.
Nói nôm na, vắcxin là "vật lạ" mà người ta đưa vào cơ thể để giúp hệ thống miễn dịch của cơ thể (tức sự đề kháng) tập luyện nhận diện, ghi nhớ hình dáng và tác động của "vật lạ" này để về sau nếu chúng xâm nhập cơ thể thì hệ thống miễn dịch sẽ mau chóng đưa ra vũ khí (tức kháng thể) chống lại.
Cấu trúc hình hài của SARS-CoV-2, virus gây bệnh COVID-19 rất đơn giản, chỉ gồm lõi là bộ gen của acid nucleic là RNA, và bao quanh bộ gen là lớp vỏ glycoprotein. Lớp vỏ đặc trưng của SARS-CoV-2 có các gai glycoprotein có hình dạng giống chiếc vương miện.
Dựa vào bộ gen của các loại coronavirus người ta thấy rằng phần lớn của các bộ gen này khá giống nhau, chỉ có phần vỏ bọc glycoprotein với các gai (spike) gọi chung là protein S, mà virus dùng để bám và chui vào tế bào phổi của người là khá chuyên biệt cho mỗi loại, gen tạo ra chúng là đặc hiệu.
Vì vậy, các nhà khoa học dùng các gai của SARS-CoV-2 làm kháng nguyên sản xuất kháng thể, và dùng kháng thể này cho người.
Cách tạo vắcxin phòng chống COVID-19 của Pfizer và Moderna là vắcxin mRNA. Vắcxin này không dùng SARS-CoV-2 còn sống làm cho bất hoạt hoặc làm suy yếu, mà dùng công nghệ di truyền trích mã di truyền của SARS-CoV-2 là RNA.
Với SARS-CoV-2, người ta chỉ cần tạo bản sao mRNA rồi đưa vào cơ thể người.
Mẫu mRNA khi vào trong tế bào người nó sẽ ra lệnh cho tế bào người sản sinh protein hình gai thuộc vỏ của SARS-CoV-2; đồng thời, chính cơ thể người sản sinh ra kháng thể tiêu diệt các protein này, nhờ đó tạo được sự miễn dịch với SARS-CoV-2. Đó chính là cơ chế tác dụng của vắcxin mRNA.
Còn vắcxin của AstraZeneca có cơ chế khác với công nghệ mRNA do Pfizer và Moderna triển khai trên vắcxin của hai hãng này, gọi là vắcxin vector. AstraZeneca dùng mẫu protein là các gai của SARS-CoV-2 đưa vào vi sinh vật vô hại là virus adeno gây cảm lạnh thông thường ở loài tinh tinh, rồi làm virus sinh sôi nảy nở thật nhiều để tạo vắcxin.
Sau khi tiêm vắcxin AstraZeneca, vắcxin sẽ mang mã di truyền của virus cảm lạnh là DNA đã được quy định tạo protein S vào tế bào của cơ thể bạn. Cơ thể bạn bắt đầu tự tạo ra protein S.
Các tế bào miễn dịch trong máu của bạn nhận diện protein S là "kẻ xâm nhập", điều này kích hoạt phản ứng của hệ miễn dịch tạo kháng thể chống protein S. Tức cơ thể bạn bắt đầu tạo ra kháng thể chống SARS-CoV-2.
Vắcxin của Johnson & Johnson có cơ chế giống vắcxin AstraZeneca.
Vắcxin Nanocovax do Hãng Nanogen (Việt Nam) nghiên cứu và phát triển được gọi là vắcxin tiểu đơn vị (subunit vaccine) hay vắcxin tiểu đơn vị tái tổ hợp (recombinant subunit vaccine). Gọi là tái tổ hợp vì thành phần SARS-CoV-2 được tạo ra trong phòng thí nghiệm chứ không phải được phân lập trực tiếp từ virus.
Để tạo ra vắcxin tiểu đơn vị tái tổ hợp, protein S bị loại bỏ nhiều phần và được sản xuất bằng công nghệ DNA tái tổ hợp trong tế bào của một loại động vật.
Công đoạn nhân bản và sàng lọc ban đầu tuy tốn nhiều thời gian nhưng ưu điểm nổi bật nhất của loại vắcxin này là tính an toàn cao và khả năng kích thích hệ miễn dịch cao. Vì loại vắcxin này chỉ chứa một phần nhỏ mầm bệnh nên ít gây ra các phản ứng phụ trầm trọng và không thể gây bệnh.
Tuy nhiên, chúng cũng ít có khả năng tạo ra miễn dịch lâu dài.
Theo Tuổi trẻ
- Sản phẩm vì sức khỏe
-
Thanh Hóa: Phòng khám Đa khoa Hồng Phát nâng cao chất lượng khám chữa bệnh
Có đội ngũ y, bác sĩ giỏi, trang thiết bị đạt chuẩn, phương pháp điều trị chất lượng, chi phí hợp lý,… là những tiêu chí hàng đầu của một cơ sở khám chữa bệnh uy tín. Tại thị xã Bỉm Sơn, Phòng Khám Đa Khoa Hồng Phát là một trong những cơ sở y tế hội tụ đầy đủ những tiêu chí trên, thậm chí còn nhiều hơn thế nữa.May 4 at 3:13 pm -
Đánh giá và phản hồi từ người sử dụng thực tế về kết quả và trải nghiệm khi sử dụng sản phẩm HMPF
Sản phẩm HMPF Complex 2M là sản phẩm giúp điều trị tình trạng hói đầu, rụng tóc ở cả nam và nữ đến từ thương hiệu mỹ phẩm BNV Biolab, được sản xuất trực tiếp từ Hoa Kỳ. Sử dụng công nghệ độc quyền MPF – Multi Peptide Factor tiên tiến hàng đầu hiện nay, HMPF được các chuyên gia khuyên dùng và áp dụng cho trường hợp rụng tóc khó chữa.May 4 at 7:50 am -
DVA GROUP - Lan toả tinh thần hiến máu tình nguyện vì cộng đồng
Tiếp nối sứ mệnh “Chăm sóc con người, chia sẻ tri thức, tạo dựng giá trị cho cộng đồng và xã hội”, ngày 3/5 DVA GROUP cùng Đa khoa Phương Nam, Hội Chữ thập đỏ tỉnh Lâm Đồng và Bệnh viện Đa khoa Lâm Đồng phối hợp tổ chức sự kiện hiến máu tình nguyện, bổ sung nguồn máu dự trữ phục vụ công tác cấp cứu.May 4 at 7:46 am -
Tái tạo năng lượng, phục hồi sức khỏe sau kỳ nghỉ với các giải pháp chăm sóc sức khỏe tại Bệnh viện Quốc tế DNA
Kỳ nghỉ lễ dài ngày khiến bạn mệt mỏi, thiếu ngủ, không còn đủ sức để tập trung làm bất cứ việc gì? Những giải pháp phục hồi sức khỏe tại Bệnh viện Quốc tế DNA sẽ giúp bạn nhanh chóng tái tạo năng lượng, tăng sự tập trung và phục hồi sức khỏe hiệu quả.May 3 at 2:16 pm