Nguồn gốc lịch sử văn hóa và công dụng của bánh đậu xanh đối với sức khỏe?

Nguồn gốc lịch sử và văn hóa của bánh đậu xanh

Hình minh họa

Khi nhắc đến bánh đậu xanh mọi người không thể không nhắc đến Hải Dương – một tỉnh thuộc Đồng bằng Bắc Bộ. Nhiều người không biết rằng, chiếc bánh giản dị này cũng có một lịch sử phát triển rất li kỳ. Một lần, vua Bảo Đại kinh lý qua Trấn Hải Dương, đã được nhân dân nơi đây dâng lên một loại bánh làm từ đỗ xanh. Vua ăn thấy rất ngon và khen ngợi hết lời.

Bánh có hương vị nhẹ nhàng, ngọt, mịn và rất  phù hợp khi uống trà. Bảo Đại sau khi về cung đã ban sắc lệnh khen bánh Đậu xanh Hải Dương. Trên sắc có in hình “Rồng Vàng” - biểu tượng Uy quyền của vua. Kể từ đó bánh Đậu xanh Hải Dương có tên mới là: “Bánh Đậu xanh Rồng vàng”. Cái tên đó cho đến nay vẫn là thương hiệu riêng để phân biệt với các loại bánh Đậu xanh ở các tỉnh khác. Một chiếc bánh Đậu xanh Rồng vàng được làm ra có thể coi là một kì công, kết quả của một nghệ thuật điêu luyện.

Nguyên liệu làm bánh đậu xanh

Hình minh họa

Bánh đậu xanh là một loại bánh ngọt làm từ bột đậu xanh quết nhuyễn với đường và dầu thực vật hay mỡ động vật, thường là mỡ lợn. Bánh được cắt thành từng khối vuông nhỏ, gói giấy bạc thành hộp nhỏ,lớn hay gói giấy thấm mỡ thành từng thỏi vàng. Bánh thường được dùng khi uống trà tàu hay chè xanh, khi đó sẽ tạo cảm giác thư thái.

Nguyên liệu để chế biến bánh gồm: Đậu xanh, đường kết tinh, mỡ lợn, tinh dầu của hoa bưởi. Tất cả đều phải được chọn lọc và được chế biến tinh khiết. Bốn nguyên liệu trên pha trộn với nhau theo một tỉ lệ nhất định, vượt tỉ lệ đó bánh sẽ kém chất lượng. Giấy gói bánh, màu sắc của nhãn, phải được xem xét cẩn thận để bánh giữ được lâu và tôn vẻ đẹp của bánh. Bánh từ lâu đã được đóng theo một cách riêng: 10 thỏi mỏng xếp 5 hàng (8,5 x 3,2 x1.1cm) nặng 45g,gần đây đã có những thay đổi,nhưng quy cách chung của nó thì không thay đổi.

Công dụng của bánh đậu xanh với sức khỏe

Hình minh họa

Các nghiên cứu khoa học ngày càng đưa ra nhiều kết quả cho thấy tác dụng tích cực của đậu xanh đối với sức khỏe con người. Do đó, ngày nay đậu xanh được mệnh danh là “Thực phẩm của tương lai”.

Theo đông y, hạt đậu xanh có màu xanh, vị ngọt, hơi lạnh, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trừ phiền nhiệt, bớt đau sưng, ích khí lực, điều hoà ngũ tạng, nấu ăn bổ mát và trừ được các bệnh nhiệt. Hạt đậu xanh tốt cho sức khỏe tim mạch, tốt cho dạ dày, có tác dụng lợi tiểu... Nhờ những công dụng đó, đậu xanh được người dân chế biến thành các món ăn, hay tinh bột để phòng tránh bệnh tật.

Đậu xanh chính là cứu tinh dành cho những người thường xuyên phải làm việc bằng giọng nói như giáo viên, diễn giả, ca sĩ, phát thanh viên, biên tập viên. Điều này là do, đậu xanh có vị ngọt, mát, có giải nhiệt nên làm dịu thanh quản hiệu quả. Ngoài ra, trong giá đậu xanh cung cấp vitamine C và E có khả năng chữa khàn tiếng cực kì tốt.

Nếu thường xuyên bị mỏi cơ hoặc đau nhức xương khớp thì bạn nên ăn các món ăn từ đậu xanh vì thành phần vitamin C và các chất chống oxy hóa trong đậu xanh sẽ ngăn cản quá trình lão hóa và giúp làm trẻ lại các dịch nhờn trong các khớp xương, tái tạo các tế bào cơ, kết hợp với vitamin K và B sẽ tăng cường sức khỏe xương và hỗ trợ ngăn chặn các bệnh viêm nhiễm và loãng xương.

Vỏ đậu xanh có chứa nhiều hoạt chất thuộc nhóm flavonoid, có tác dụng ức chế sự tăng trưởng của các tế bào ung thư đặc biệt là làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú và tuyến tiền liệt. Đậu xanh chứa hàm lượng cao chất chống ôxy hóa coumestrol – một loại polyphenol giúp bảo vệ sức khỏe. Ngoài ra, các hợp chất phytonutrient chứa trong đậu xanh còn có tác dụng phòng tránh ung thư dạ dày.

Theo một nghiên cứu của các chuyên gia tại Mỹ cho thấy, đậu xanh có chứa nhiều hợp chất anthocyanins – một chất chống oxy hóa gấp 10 lần có trong trái nho, dâu tây, quả mâm xôi. Chất anthocyanins chính là cừu thù của sắc tố melanin – nguyên nhân gây đen và sạm da, dó đó bạn sẽ có một làn da trắng sáng nhờ đậu xanh.

Đậu xanh giúp làm sạch lỗ chân lông và trị mụn đầu đen rất hiệu quả. Đồng thời khi kết hợp sử dụng bột đậu xanh với bột nghệ và sữa tươi, hiệu quả của nó tăng gấp bội, da sẽ săn chắc đồng thời đẩy nhanh quá trình tái tạo da ngăn ngừa lão hóa da, chạy xệ.

Do tính chất tốt của đậu xanh như vậy, cùng với sự thanh tịnh của bánh mà bánh đậu xanh không chỉ được dùng làm quà cho người thân, bạn bè mà còn dùng để thờ cúng tổ tiên vào những ngày lễ tết. Rất nhiều người Việt nói chung và người Hải Dương sống ở nước ngoài, mỗi lần về thăm quê cha đất tổ đều không quên mang theo mấy hộp bánh đậu xanh làm quà khi quay trở lại xứ người. Chút hương vị nhẹ nhàng của chiếc bánh đậu xanh giản dị đã làm ấm lòng người xa xứ.  Bánh Đậu xanh Rồng vàng có thể ăn ở mọi lúc, nhưng sẽ thật thú vị và thật ngon khi ăn bánh với một tách trà nóng. Khi cho bánh vào miệng, lập tức bánh tan mịn và có hương vị ngọt hài hoà. Đáng nhớ biết bao là hình ảnh các cụ già ngồi bên cạnh bạn tâm giao vừa trò chuyện, ngâm thơ vừa uống trà, ăn bánh và ríu rít vây xung quanh là đàn cháu đang vui sướng vì được chia phần. Bánh đậu xanh thật sự có ý nghĩa như là một vật gắn kết các thế hệ trong gia đình và mọi lứa tuổi.

Thanh Hằng ( tổng hợp)