Những thành công bước đầu và xu hướng chuyển đổi số lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ

Trước tình hình đại dịch COVID 19 cùng với sự hỗ trợ của những phát triển công nghệ trong thời đại 4.0, chuyển đổi số trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cũng là một điều hết sức cần thiết, hứa hẹn sẽ là một bước tiến lớn trong việc chẩn đoán, khám, chữa bệnh trong tương lai.

Thành công bước đầu lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ

Năm 2020 dù gặp thách thức do dịch COVID-19 nhưng ngành y tế vẫn nỗ lực chuyển đổi số, với mục tiêu quan trọng nhất là phục vụ người dân được tiếp cận tất cả các dịch vụ y tế tiện ích hơn, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Các giải pháp thông minh đang được khuyến khích mạnh mẽ, như sử dụng các công nghệ dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây và công nghệ di động để giúp giảm bớt tình trạng quá tải của các bệnh viện và nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh.

 Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tổ chức khám chữa bệnh từ xa (Ảnh: Báo Hà Nội mới)

Tháng 4/2020, giữa lúc cả nước đang giãn cách xã hội vì đại dịch COVID-19, Bộ Y tế phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành y tế, kêu gọi các tập đoàn, doanh nghiệp công nghệ cùng tham gia phát triển giải pháp công nghệ phù hợp. Sự phối hợp kịp thời và đúng lúc này đã nhanh chóng mang lại những kết quả tích cực ban đầu cho việc vận dụng xu thế công nghệ 4.0 trong việc khám, chữa bệnh. Chỉ sau đúng một tuần, hệ thống hỗ trợ tư vấn khám, chữa bệnh từ xa (Telehealth) đầu tiên đã hoàn thành và chỉ hai tháng sau khi đi vào hoạt động, Bộ Y tế đã ban hành đề án “Khám, chữa bệnh từ xa” giai đoạn 2020 – 2025 với thông điệp chủ đạo là “Chất lượng khám, chữa bệnh vươn cao, vươn xa”.

Sau hơn hai tháng triển khai đề án “Khám, chữa bệnh từ xa” giai đoạn 2020 – 2025, đã có hơn 1.000 điểm cầu là các bệnh viện tuyến dưới kết nối trực tuyến với gần 30 bệnh viện tuyến trên để thực hiện các hoạt động tư vấn, khám, chữa bệnh, toàn bộ 63 tỉnh, thành phố đã có bệnh viện đăng ký tham gia. Ngoài ra, đã có hai bệnh viện của nước bạn Lào và một bệnh viện của Cam-pu-chia tham gia làm bệnh viện tuyến dưới.

Đến nay “Khám, chữa bệnh từ xa” đã trở thành hoạt động thường quy của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội khi mỗi tuần, bệnh viện đều tổ chức một đến hai buổi kết nối “Khám, chữa bệnh từ xa” với gần 60 bệnh viện vệ tinh. Tổng cộng đã có gần 300 ca bệnh khó được cứu sống, xử lý kịp thời. Các thầy thuốc tuyến dưới cũng thấy rõ giá trị của Telehealth, đó là được tiếp cận thông tin ca bệnh hay, khó; qua đó rút ra được kinh nghiệm để cứu sống người bệnh.

Sau một tháng triển khai, Bệnh viện Bạch Mai cũng đã tổ chức được chín buổi “Khám, chữa bệnh từ xa”; bốn buổi tư vấn phòng, chống bệnh cho cộng đồng với sự kết nối của 343 bệnh viện tuyến dưới. Có 34 ca bệnh được khám, hội chẩn; 10 khóa đào tạo các chuyên đề về phòng, chống dịch, hồi sức cấp cứu và nội khoa… Ngày 11/9/2020, nhờ Telehealth, các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai đã hỗ trợ các bác sĩ Bệnh viện đa khoa Hòa Bình cứu sống một người bệnh bị sốc phản vệ, ngừng tim gần 60 phút.

Xu hướng chuyển đổi số lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ

Dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu: Ngày nay, mọi người đều khá quen thuộc với các dịch vụ cá nhân hóa theo yêu cầu. Ngành y tế cũng vậy. Nhắc đến ‘theo yêu cầu’, chúng ta sẽ nghĩ đến những người tiêu dùng muốn mọi thứ theo ý họ, vào thời gian của họ và ở bất cứ đâu. Ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe đang bước vào kỷ nguyên đổi mới kỹ thuật số, khi bệnh nhân tìm kiếm dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu vì lịch trình bận rộn của họ. Và di động đặc biệt trở nên quan trọng hơn khi xem xét tiếp thị nội dung.

 Dịch vụ chăm sóc sức khoẻ theo yêu cầu trực tuyến

Theo DMN3 - một công ty dịch vụ tư vấn tiếp thị tại Mỹ cho biết, người tiêu dùng truy cập trực tuyến để lấy thông tin y tế vì những lý do sau: 47% bác sĩ nghiên cứu, 38% bệnh viện nghiên cứu và cơ sở y tế, 77% đặt lịch hẹn khám bệnh. Trực tuyến liên kết trực tiếp các bác sĩ với các cơ sở y tế để làm việc ngắn hạn – đang giúp các bác sĩ dễ dàng hơn trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu cho khách hàng trong những trường hợp cụ thể phù hợp với khả năng, chuyên môn và lịch trình của họ. Nói cách khác, chính các bác sĩ trở thành nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu để đáp ứng tốt hơn nhu cầu thay đổi của bệnh nhân, một lợi ích khác của chuyển đổi số trong ngành chăm sóc sức khỏe.

Sự phát triển của các thiết bị y tế di động: Một xu hướng khác của quá trình chuyển đổi kỹ thuật số trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe là chúng ta có thể chủ động theo dõi và thu thập dữ liệu sức khỏe của chính mình từ các thiết bị y tế di động, bao gồm cả công nghệ/thiết bị đeo.

 Các thiết bị thông minh theo dõi sức khoẻ thuận tiện khi mang theo người

Trước đây, hầu hết bệnh nhân hài lòng với việc khám sức khỏe mỗi năm một lần và chỉ đến gặp bác sĩ khi có vấn đề. Nhưng trong thời đại kỹ thuật số, bệnh nhân đang tập trung vào việc phòng ngừa và duy trì, đồng thời yêu cầu thông tin về sức khỏe của họ được cập nhật thường xuyên hơn. Do đó, các công ty chăm sóc sức khỏe đang tích cực đầu tư vào các thiết bị công nghệ có thể đeo được để người dùng có thể thuận tiện khi mang theo bên người. Từ đó giúp người bệnh theo dõi, cập nhật những thông tin về sức khỏe hoặc những nguy cơ có khả năng xảy ra gây ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân. Theo một báo cáo gần đây, thị trường thiết bị y tế đeo (di động) được dự kiến sẽ đạt hơn 27 triệu đô la vào năm 2023, một bước nhảy ngoạn mục so với gần 8 triệu đô la trong năm 2017.

Một số thiết bị phổ biến nhất bao gồm:

Cảm biến nhịp tim

Máy theo dõi bài tập

Máy đo mồ hôi – dùng cho bệnh nhân tiểu đường để theo dõi lượng đường trong máu.

Máy đo oxy – theo dõi lượng oxy trong máu, và thường được sử dụng bởi những bệnh nhân bị bệnh hô hấp như COPD hoặc hen suyễn.

Trí tuệ nhân tạo: Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là một xu hướng chuyển đổi số trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. AI đại diện cho hình ảnh thu nhỏ của sự đổi mới y tế và các công ty trong ngành đang mong muốn đầu tư hàng triệu USD vào nó.

Đối với hầu hết các bệnh nhân, AI trong y học gợi nhớ đến robot y tá được sử dụng phổ biến ở Nhật Bản và hiện nay đang ngày càng phổ biến trên toàn thế giới. Những phiên bản robot mới thậm chí còn được thiết kế để hỗ trợ các y tá con người thực hiện các công việc thường ngày như lấy và dự trữ vật tư.

Chatbots và trợ lý y tế ảo là một công nghệ dựa trên AI khác mà bệnh nhân đang trở nên quen thuộc. Chatbots có thể đảm nhiệm vô số vai trò từ đại diện dịch vụ khách hàng đến các công cụ chẩn đoán và thậm chí là nhà trị liệu.

Trí tuệ nhân tạo phục vụ chăm sóc sức khoẻ

Nhưng sức mạnh thực sự của AI đang được thể hiện rõ nhất trong lĩnh vực chẩn đoán y học chính xác, hình ảnh y tế, khám phá thuốc và gen. Ví dụ, trước đây bệnh nhân ung thư từng được điều trị bằng phương pháp cắt cookie với tỷ lệ thất bại cao. Giờ đây, nhờ khả năng nhận dạng mẫu phức tạp của AI, những bệnh nhân này có quyền truy cập vào các liệu pháp cá nhân hóa phù hợp với cấu trúc gen và lối sống của họ. Chương trình máy tính hỗ trợ AI phân tích hàng nghìn hình ảnh bệnh lý của các bệnh ung thư khác nhau để đưa ra các chẩn đoán chính xác cao và dự đoán các kết hợp thuốc chống ung thư tốt nhất có thể. Và, trong chẩn đoán hình ảnh y tế, công nghệ này giúp các bác sĩ X quang phát hiện các chi tiết mà mắt thường của con người khó nhìn thấy được.

Một ví dụ chính là hệ thống chẩn đoán ung thư ứng dụng trí tuệ AI IBM Watson for Oncology. Hệ thống này hỗ trợ bác sĩ chuyên ngành ung bướu đưa ra các lựa chọn trong phác đồ điều trị 13 loại ung thư phổ biến như vú, phổi, đại tràng, dạ dày… Hệ thống này đang được dùng ở nhiều nước như Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc.

Tại Việt Nam, IBM WFO đã được triển khai thử nghiệm trong hai năm, tại ba cơ sở là bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, bệnh viện K và bệnh viện Ung bướu TP HCM.

Ngoài ra, các công ty dược phẩm và công nghệ sinh học hàng đầu đang sử dụng các thuật toán máy học để rút ngắn chu kỳ phát triển thuốc. Trên thực tế, những phát hiện gần đây cho thấy AI có thể cắt giảm thời gian phát hiện thuốc sớm hơn 4 năm so với mức trung bình của ngành và tiết kiệm chi phí 60%.

Sàn thương mai điện tử chuyên cung cấp sản phẩm chăm sóc sức khoẻ: Thời đại công nghệ 4.0, các sàn thương mại điện tử không còn xa la đối với cuộc sống hiện nay. Tuy nhiên, một sàn thương mại điện tử chuyên cung cấp sản phẩm chăm sóc khoẻ hiện nay còn rất mới mẻ với người dân. Ở Việt Nam, tính tới thời điểm hiện tại Sàn Alosuckhoe.vn của Công ty Cổ phần Công nghệ Sao Đại Việt là sàn giao dịch điện tử đầu tiên về sản phẩm và dịch vụ chăm sóc bảo vệ sức khoẻ. Sàn được bảo trợ bởi Hội Giáo dục Chăm sóc Sức khỏe Cộng đồng Việt Nam.

Alosuckhoe.vn hướng tới là một địa chỉ mua hàng trực tuyến tin cậy, chuyên cung cấp các sản phẩm chăm sóc bảo vệ sức khoẻ như thiết bị y tế, thực phẩm chăm sóc sức khoẻ… Bằng việc các đơn vị, doanh nghiệp, nhà phân phối bắt buộc phải có đầy đủ giấy phép kinh doanh, giấy phép kiểm định sản phẩm, giấy phép phân phối hàng hóa của các đơn vị có thẩm quyền, tất cả các sản phẩm bán trên Alosuckhoe.vn sẽ đều được kiểm soát chặt chẽ chất lượng.

 Cách tải ứng dụng Alosuckhoe trên điện thoại thông minh

Trong thời điểm dịch COVID-19 diễn ra phức tạp như hiện nay, các sàn thương mại điện tử nói chung, Alosuckhoe.vn nói riêng càng cho thấy vai trò cần thiết hơn bao giờ hết. Đây là cầu nối lưu thông chuỗi cung ứng giữa người mua và người bán, đảm bảo người dân có thể tiếp cận nguồn hàng hoá thiết yếu như thiết bị y tế, thực phẩm chăm soc sức khoẻ… ngay tại nhà với chỉ vài thao tác đơn giản là sản phẩm cần sẽ được mang đến tận tay người mua, tiện lợi cho những trường hợp người ở xa, hạn chế di chuyển vì bệnh tật hay hạn chế đi lại do dịch hiện nay...

Đặc biệt, khi kết nối với Alosuckhoe.vn mọi người sẽ được đội ngũ tư vấn viên có trình độ chuyên môn về y dược tư vấn chi tiết về bệnh lý, cách sử dụng các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ có hiệu quả và những phương pháp phòng tránh dịch bệnh lây nhiễm hiện nay. Alosuckhoe.vn hiện đang là ứng dụng được tải hoàn toàn miễn phí trên thiết bị di động với hy vọng sẽ hỗ trợ người dân và giúp toàn ngành Y -  Dược phẩm tối ưu được tính năng cung cấp sản phẩm trên thị trường. Trong thời gian tới, hệ thống sẽ hoàn thiện và bổ sung thêm các kênh thông tin với nội dung phong phú, chính xác hơn về tình hình dịch bệnh, cách phòng chống dịch bệnh.

Có thể thấy rằng, chuyển đổi số đang mang lại những giá trị và cơ hội được khám chữa bệnh hiện đại, hiệu quả và nhanh chóng hơn trước đây. Việc áp dụng chuyển đổi số vào ngành y tế là một hướng đi tất yếu mà bất kỳ một cơ sở chăm sóc sức khỏe nào cũng sẽ phải ứng dụng trong hiện tại và tương lai.

Khánh Đức