Ưu tiên cao nhất việc cứu nạn, sơ tán người ra khỏi khu vực xảy ra sự cố môi trường

Thông tư 41/2025/TT-BNNMT hướng dẫn kỹ thuật về phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải và phục hồi môi trường sau sự cố môi trường quy định:

Nguyên tắc phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải

1- Khuyến khích áp dụng công nghệ sản xuất, công nghệ xử lý chất thải tiên tiến, hiện đại, thân thiện với môi trường nhằm giảm thiểu chất thải phát sinh, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.

2- Tăng cường phân loại, tái chế, tái sử dụng chất thải phát sinh để giảm thiểu chất thải phải xử lý.

3- Hạng mục, công trình lưu giữ, xử lý chất thải bảo đảm tính bền vững, an toàn trong quá trình vận hành.

4- Ưu tiên cao nhất việc cứu nạn, sơ tán người ra khỏi khu vực xảy ra sự cố chất thải.

5- Thực hiện các biện pháp cô lập, ngăn chặn phát tán chất thải ra môi trường xung quanh.

Biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải

Thông tư nêu rõ các biện pháp chung về phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải. Theo đó, hạng mục, công trình có khả năng xảy ra sự cố chất thải phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo quy định.

Hạng mục, công trình phải được bảo đảm khoảng cách an toàn môi trường theo quy định tại QCVN 01:2025/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và kho tàng có nguy cơ phát tán bụi, mùi khó chịu, tiếng ồn tác động xấu đến sức khỏe con người và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Phương tiện vận chuyển; khu vực, kho lưu giữ chất thải bảo đảm yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định tại các Điều 27, Điều 33, Điều 34, Điều 35, Điều 36, Điều 37 và Điều 42 Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10 tháng 01 năm 2022 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường.

Ứng dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến để nâng cao hiệu quả phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải, phù hợp với định hướng phát triển bền vững và kinh tế tuần hoàn.

Trang bị các vật dụng, thiết bị, vật liệu phù hợp để phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải. Sử dụng thiết bị, phương tiện nhận diện, phát hiện, cảnh báo sớm sự cố chất thải, nếu có (ảnh vệ tinh, dữ liệu ảnh viễn thám thời gian thực, phương tiện bay không người lái hoặc thiết bị, phương tiện khác).

Tổ chức ứng phó sự cố chất thải phù hợp với cấp sự cố theo quy định. Thu gom, xử lý chất thải phát sinh từ sự cố chất thải theo quy định.

Nhân sự vận hành, lực lượng tham gia phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải được tập huấn, huấn luyện kỹ năng, nghiệp vụ về phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải theo quy định.

Danh sách nhân sự, số điện thoại cần liên hệ để thông báo trong trường hợp khẩn cấp khi xảy ra sự cố chất thải.

Ngoài ra, Thông tư cũng quy định các biện pháp chung về phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải đối với phương tiện vận chuyển chất thải nguy hại; phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải đối với khu vực, kho lưu giữ chất thải; phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải đối với hồ chứa chất thải và bãi chôn lấp chất thải; phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải đối với hệ thống xử lý nước thải, khí thải; phòng ngừa, ứng phó sự cố chất thải đối với hệ thống xử lý chất thải.

Thông tư 41/2025/TT-BNNMT đặt sự an toàn tính mạng con người lên hàng đầu, không chỉ áp dụng trong trường hợp cháy nổ mà còn với các sự cố chất thải nguy hại như tràn dầu, hóa chất độc hại… Việc ra đời cơ chế pháp lý kỹ thuật rõ ràng sẽ giúp các khu công nghiệp, kho bãi, doanh nghiệp nâng cấp tiêu chuẩn lưu trữ, vận chuyển và xử lý. Đây là bước đệm quan trọng góp phần xây dựng mô hình ứng phó chất thải thông minh, hướng tới kinh tế tuần hoàn và bền vững.

Nguyên An