Ưu tiên chăm sóc sức khỏe tinh thần tuổi teen giữa dịch COVID-19

Tại chuỗi hội thảo webinars trực tuyến chăm sóc sức khỏe tinh thần, cải thiện tâm lý tuổi teen trong dịch COVID-19 được tổ chức bởi Anh văn Hội Việt Mỹ, diễn giả Emma - nhà trị liệu nghề nghiệp (occupational therapist) cho hay: Sức khỏe tâm lý (mental health), cũng như sức khỏe thể chất (physical health), là một phần quan trọng quyết định chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, Theo Trung tâm Sơ cứu sức khỏe tâm thần - Mental Health First Aid, hiện nay cả người lớn và trẻ vị thành niên đều khó phân biệt được trạng thái căng thẳng “bình thường” với bệnh lý tâm thần. Số liệu thống tế từ Hoa Kỳ cho thấy: Cứ 6 thanh niên trong độ tuổi từ 6 - 17 thì có một người bị rối loạn sức khỏe tâm thần mỗi năm.

Hiện nay, các đề tài về chăm sóc sức khỏe tinh thần tiếp tục được đẩy lên cao trào khi làn sóng dịch chưa có dấu hiệu dừng lại. Trong đó, tuổi teen là đối tượng “dễ bị tổn thương” nhất. Là giai đoạn nhạy cảm với thay đổi về tâm sinh lý, là độ tuổi cần không gian phát triển và môi trường hội nhập nhưng các em đang bị bủa vây bởi sự đơn độc, tiêu cực và căng thẳng từ việc giãn cách.

Theo đó, để đảm bảo sự cân bằng tâm lý, vững vàng vượt qua không chỉ đại dịch mà còn các thách thức trong tương lai, phụ huynh cũng như các bạn teen có thể trang bị cho bản thân những kiến thức cơ bản như: Xây dựng môi trường sinh hoạt lành mạnh - ngủ đủ giấc, ăn uống đủ chất, vận động thể chất ít nhất 20 phút mỗi lần và 3 - 4 lần mỗi tuần; trò chuyện cùng phụ huynh và chia sẻ về những vấn đề còn vướng mắc, tránh tranh luận cãi vã dẫn đến căng thẳng.

Ngoài ra, cha mẹ và các bạn teen có thể tham gia các hoạt động gia đình để tạo sự gắn kết giữa bố mẹ và con cái; bố mẹ có thể tạo điều kiện để con liên lạc giao lưu bạn bè, cho con không gian sinh hoạt riêng, tôn trọng và lắng nghe ý kiến của con… Đồng thời, tìm hiểu các chương trình về sức khỏe tâm lý hoặc tham gia các webinar chăm sóc sức khỏe tinh thần.

Điều đầu tiên mà cha mẹ có thể làm là giúp các con trong độ tuổi teen (thanh thiếu niên) đang cảm thấy lo lắng là điều bình thường. Nhiều thanh thiếu niên hiểu lầm rằng lo lắng luôn là dấu hiệu của bệnh tâm thần trong khi thực tế, các nhà tâm lý học từ lâu đã công nhận rằng lo lắng là một chức năng bình thường và lành mạnh để cảnh báo chúng ta về các mối đe dọa và giúp chúng ta thực hiện các biện pháp để bảo vệ bản thân. Vì vậy, sẽ rất hữu ích cho thanh thiếu niên nếu bạn nói, “Con đang có phản ứng lo lắng là hoàn toàn tự nhiên. Một chút lo lắng cũng chả sao, bình thường con sẽ cảm thấy như vậy thôi. Và sự lo lắng đó sẽ giúp con đưa ra quyết định mà con cần phải thực hiện ngay bây giờ." Thực hành giãn cách vật lý, rửa tay thường xuyên và không chạm vào mặt - sự lo lắng của con sẽ giúp con làm những gì cần phải làm ngay bây giờ, để con có thể cảm thấy tốt hơn. Vì vậy, đó là chính là điều đầu tiên chúng ta có thể làm.

Một điều khác chúng ta có thể làm là giúp các con suy nghĩ xa hơn. Nói với các con, "Nghe này, cha/mẹ biết con đang thực sự lo lắng về nguy cơ nhiễm coronavirus, nhưng một phần lý do tại sao cha/mẹ cần con thực hiện những biện pháp phòng tránh COVID-19 là rửa mặt, luôn ở gần nhà - đó cũng là cách chúng ta chăm sóc các thành viên trong gia đình và cộng đồng của chúng ta. Chúng ta cần nghĩ cho những người xung quanh mình ”.

Và sau đó cung cấp cho các con những việc có ích khác như: có thể là giao thức ăn cho những người cần hoặc đi mua sắm cho các em hoặc tìm ra khu vực nào trong cộng đồng của chúng ta cần hỗ trợ và làm những việc để hỗ trợ những người xung quanh các con trong khi duy trì khoảng cách xã hội . Tìm cách quan tâm đến người khác sẽ giúp các con cảm thấy bản thân tốt hơn.

Và điều thứ ba để giúp giảm bớt lo lắng là giúp các con giải tỏa những nỗi lo âu đó. Những gì các nhà tâm lý học biết là khi chúng ta ở trong những điều kiện khó khăn kéo dài - và tình hình hiện nay sẽ chắc chắn còn nhiều khó khăn trong một thời gian dài nữa - sẽ rất hữu ích khi chia vấn đề thành hai loại: những điều tôi có thể làm, và sau đó những điều tôi không thể làm gì. Sẽ có rất nhiều thứ trong danh mục thứ hai đó ngay bây giờ, nơi những đứa trẻ sẽ phải sống với một hoàn cảnh khá khó khăn trong khoảng thời gian dài.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc tìm ra những yếu tố gây xao nhãng tích cực có thể giúp chúng ta đối phó với loại thứ hai đó là: chúng ta làm bài tập về nhà, xem phim yêu thích, lên giường với cuốn tiểu thuyết. Đó là một chiến lược rất thích hợp lúc này. Có lẽ có rất nhiều điều phải nói khi nói về COVID-19 và lo lắng như một cách để tìm kiếm sự nhẹ nhõm và cũng có rất nhiều điều phải nói về việc không nói về nó như một cách để tìm kiếm sự nhẹ nhõm. Giúp trẻ tìm thấy sự cân bằng phù hợp sẽ tạo ra sự khác biệt lớn.

Thu Trang