Y học cổ truyền với sức khỏe cộng đồng

Y học cổ truyền kết hợp y học hiện đại đang là xu hướng chữa bệnh ở nhiều Quốc gia, đặc biệt là ở Việt Nam

Y  học cổ truyền là nền y học nghiên cứu các kiến thức, kinh nghiệm chẩn đoán, phòng chống và chữa bệnh truyền thống, được phát triển, đúc kết qua nhiều thế hệ. Với lịch sử lâu đời, Việt Nam có nền văn hóa, tập quán đa sắc màu, có vị trí địa lý thuộc vành đai nhiệt đới gió mùa với 3/4 diện tích là đồi núi trải dài từ bắc xuống nam, đã tạo nên hệ sinh thái phong phú với nhiều loại dược liệu tự nhiên quý, hiếm.

Khi y học hiện đại chưa phát triển rộng khắp, từ xa xưa người dân thường dùng chính những loại thảo dược tự nhiên để phòng và chữa một số bệnh tật thông thường. Qua thời gian, nhiều bài thuốc từ nguồn dược liệu thiên nhiên có giá trị cao trong phòng và chữa bệnh cùng với vốn tri thức y học truyền thống dân tộc đúc kết lâu đời, nhiều sản phẩm tốt để phục vụ chữa bệnh cũng như bảo vệ sức khỏe con người được nghiên cứu, phát triển rộng khắp ra toàn xã hội. Nhiều bài thuốc y học cổ truyền trở thành nền móng để phát triển nền y học hiện đại.

Hiện nay, hầu hết các địa phương đều có bệnh viện y học cổ truyền, các phòng khám y học cổ truyền, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng. Các nhà thuốc Đông y tại các cơ sở y tế khám chữa bệnh, cơ sở chế tạo thuốc đông y, kinh doanh dược liệu và thuốc đông y ngày càng được quan tâm phát triển.

Dù y học hiện đại phát triển nhưng y học cổ truyền luôn là nét đẹp về bảo tồn kiến thức và văn hóa dân tộc. Bởi y học cổ truyền xuất phát từ những đúc kết kinh nghiệm các tác nhân gây bệnh, các phương pháp chẩn đoán và điều trị mà nên.

Y học cổ truyền sử dụng nguồn dược liệu thảo dược từ thiên nhiên, dùng trực tiếp hoặc làm thành thuốc, thực phẩm chức năng, có tính an toàn cao, mang lại hiệu quả hỗ trợ điều trị bệnh và còn giúp bổ sung dưỡng chất cho cơ thể, giúp cải thiện, điều hòa và cân bằng sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Công viên thảo dược Đảo Ngọc xanh

Vì dược liệu hoàn toàn tự nhiên nên hạn chế được các tác dụng phụ, người bệnh có thể yên tâm sử dụng trong thời gian dài. Bên cạnh phương pháp dùng dược liệu qua đường ăn uống, thì y học cổ truyền còn sử dụng phương pháp không dùng thuốc hoặc kết hợp thuốc để điều trị như xoa bóp bấm huyệt, xông ngải, châm cứu, tập luyện,… giúp lưu thông khí huyết, điều trị các bệnh về hệ thần kinh, cơ xương khớp,… Y  học cổ truyền có thể giúp phục hồi chức năng cho những trường hợp mang di chứng tai biến mạch máu não, viêm đau khớp, tiểu đường, hoặc những bệnh nhân mắc các bệnh mãn tính. Không chỉ là phòng chống và chữa bệnh, các phương pháp y học cổ truyền còn được ứng dụng trong việc làm đẹp tại các cơ sở thẩm mỹ, spa.

Với ý nghĩa to lớn của mình trong sức khỏe cộng đồng. Duy trì, phát triển thế mạnh của y học cổ truyền là việc làm cần thiết. Một trong những phương pháp đó là: Tiếp tục duy trì, phát huy các bài thuốc quý, các phương pháp hiệu quả trong phòng chữa bệnh; Phát triển phong trào vườn thuốc gia đình, vừa tự chăm sóc sức khỏe bằng phương pháp không dùng thuốc, vừa phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo nhờ trồng và kinh doanh cây thuốc; Xây dựng các câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe cộng đồng tại địa phương, tổ chức các buổi chia sẻ, phổ biến kiến thức về cây thuốc để thay đổi suy nghĩ, nhận thức và thói quen của người dân trong việc ăn uống, sinh hoạt và tập luyện, ăn uống kết hợp thảo dược, ăn nhiều hơn các loại rau củ quả, để kiềm hóa, cân bằng lại cơ thể, các bài tập luyện nhẹ nhàng, các phương pháp xoa bóp đơn giản để phòng chống và chữa một số bệnh thông thường; Các hội đông y, nam y tiếp tục phát triển tổ chức với các hội viên có đạo đức, tay nghề và kinh nghiệm, thay đổi tư duy về y đức của thầy thuốc, đưa ra các bài thuốc hay, tốt nhưng giá cả hợp lý, không đề cao kinh tế; Các thầy thuốc không ngừng nâng cao y thuật để phát triển bản thân và phục vụ người dân; Duy trì công tác từ thiện nhân đạo, tư vấn, khám và phát thuốc miễn phí cho các đối tượng chính sách, người nghèo, nạn nhân da cam,… Và Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam chính là chỗ dựa để các hội viên cống hiến và phát triển bền vững.

Liên kết, đẩy mạnh hoạt động y học cổ truyền tại các cơ sở y tế, từng bước phát huy vốn quý y học cổ truyền, góp phần nâng cao hiệu quả khám, chữa bệnh cho Nhân dân, phục vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng luôn cần có sự vào cuộc và quan tâm của Nhà nước. Bởi vậy, các cơ quan chức năng cần kiện toàn hệ thống quản lý về y học cổ truyền và hệ thống quản lý khám, chữa bệnh y học cổ truyền từ tỉnh đến cơ sở, huy động và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, tăng cường nguồn xã hội hóa, để đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị chuyên môn cho các cơ sở y tế nhằm mở rộng và nâng cao số lượng, chất lượng các dịch vụ kỹ thuật y học cổ truyền, quan tâm và tạo điều kiện hơn nữa cho lương y chân chính cống hiến và hoạt động hiệu quả.

 Y học cổ truyền đã khẳng định được tầm quan trọng, góp phần cùng ngành y tế thực hiện tốt sứ mệnh chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho cộng đồng. Đặc biệt hơn, y học cổ truyền cũng góp phần vào tăng trưởng kinh tế, đưa văn hóa, bản sắc dân tộc Việt Nam hội nhập thế giới.

  Nguyễn Mạnh Thản

Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam