Cảm xúc là gì?

Cảm xúc nói chung là tự phát và thể hiện qua các phản ứng vật lý như khóc, cười, run rẩy và thậm chí đỏ bừng mặt. Khi những cảm xúc này tạo ra rối loạn hoặc gây tổn hại đến các mối quan hệ cá nhân và công việc, có nhiều cách để học cách đối phó với chúng tốt hơn như liệu pháp tâm lý.

Các loại cảm xúc chính

Những cảm xúc cơ bản chính là:

1. Niềm vui

Niềm vui là một cảm xúc được đặc trưng bởi cảm giác hạnh phúc, hài lòng, hài lòng, cảm giác hạnh phúc và biết ơn.

Một người hạnh phúc có thể là kết quả của một số tình huống như nhận được một món quà, mua nhà, gặp gỡ bạn bè, được thăng chức trong công việc hoặc ở bên gia đình.

Một người hạnh phúc có thể cảm thấy phấn khích, hy vọng, tràn đầy năng lượng, cảm hứng, vui vẻ và có thể thực hiện tốt hơn các hoạt động hàng ngày.

Cảm xúc này có xu hướng thay đổi trong suốt cuộc đời, nghĩa là một người có thể cảm thấy hạnh phúc hơn trong một số tình huống nhất định, tuy nhiên, nó có thể thay đổi theo nỗi buồn.

Cách nhận biết: Niềm vui có thể được nhận biết thông qua nét mặt, chẳng hạn như nụ cười, hoặc biểu cảm cơ thể như tư thế thoải mái hơn hoặc cách nói chuyện dễ chịu hơn.

2. Nỗi buồn

Nỗi buồn là một loại cảm xúc được đặc trưng bởi cảm giác thất vọng, thiếu hy vọng hoặc hứng thú, không hài lòng hoặc chán nản.

Cảm xúc này có thể xảy ra, chủ yếu, do tình huống mất đi một thành viên trong gia đình hoặc công việc, hoặc như được chẩn đoán mắc một căn bệnh mãn tính.

Nói chung, nỗi buồn có xu hướng được cảm nhận trong một khoảng thời gian ngắn và nhất thời, đồng thời có thể làm nảy sinh các loại cảm xúc khác như tội lỗi, xấu hổ, cô lập hoặc cảm giác trống rỗng.

Tuy nhiên, khi nỗi buồn sâu sắc, không có lý do tồn tại và kéo dài liên tục thì đó có thể là dấu hiệu của bệnh trầm cảm. 

Cách nhận biết: Nỗi buồn có thể được nhận biết thông qua các dấu hiệu như khóc lóc, thèm ngủ quá mức hoặc mất hứng thú làm việc và ra khỏi nhà.

3. Sợ hãi

Sợ hãi là một phản ứng tự nhiên của cơ thể phát sinh khi có một tình huống đe dọa hoặc nguy hiểm và kích hoạt phản ứng sinh tồn của cơ thể để chiến đấu hoặc chạy trốn khỏi tình huống đó.

Do đó, loại cảm xúc này được đặc trưng bởi sự gia tăng nhịp tim, thở nhanh hoặc co cơ.

Tuy nhiên, nỗi sợ hãi có thể được kích hoạt bởi những tình huống thường không gây ra cảm xúc này, chẳng hạn như những nơi kín, động vật hoặc đồ vật, có thể biến thành nỗi ám ảnh, tức là nỗi sợ hãi thái quá.

Lo lắng cũng có thể gây ra sợ hãi vì nó khiến một người cảm thấy trước rằng một sự kiện tồi tệ nào đó sắp xảy ra. 

Cách nhận biết: Nỗi sợ hãi có thể được cảm nhận thông qua các dấu hiệu như kinh ngạc, mở to mắt, run rẩy, đổ mồ hôi quá nhiều, cố gắng chạy hoặc trốn tránh mối đe dọa.

4. Kinh tởm

Chán ghét là một cảm xúc có thể so sánh với cảm giác ghê tởm hoặc ác cảm và điều này thường xảy ra với một số loại thực phẩm và mùi vị.

Mọi người có thể chán ghét những đồ vật khác nhau tùy thuộc vào nền văn hóa và trải nghiệm của chính họ.

Loại cảm xúc này có thể là phản ứng của cơ thể đối với một số tình huống nhất định, chẳng hạn như mang thai hoặc có thể là kết quả của phương pháp điều trị bằng hóa trị, nhưng nó cũng có thể được gây ra bởi mùi, vị hoặc thị giác khó chịu chẳng hạn.

Cách nhận biết: Sự ghê tởm có thể được cảm nhận thông qua các dấu hiệu như nhăn mũi, cong môi, tránh xa đồ vật hoặc người, buồn nôn hoặc nôn chẳng hạn.

5. Tức giận

Giận dữ là một cảm xúc mạnh mẽ được đặc trưng bởi cảm giác kích động, thù địch, thất vọng, cáu kỉnh hoặc oán giận.

Cũng giống như nỗi sợ hãi, sự tức giận có thể có một vai trò sinh tồn quan trọng, giúp cơ thể chuẩn bị cho một tình huống chiến đấu hoặc bỏ chạy và được gây ra bởi sự khác biệt hoặc bất đồng giữa mọi người, bởi cảm giác bất công và thất vọng.

Hơn nữa, sự tức giận cũng có thể mang tính xây dựng, vì nó có thể thúc đẩy chúng ta tìm giải pháp cho các vấn đề hoặc tình huống gây khó chịu hoặc khó chịu.

Tuy nhiên, khi giận dữ quá mức cần phải tìm ra nguyên nhân, vì điều này có thể gây tổn hại đến mối quan hệ giữa con người với nhau và gây ra xung đột.

Cách nhận biết: Sự tức giận có thể được quan sát qua một số dấu hiệu như cau mày, có xu hướng nói to hơn, nhìn chằm chằm vào người khác, có hành vi hung hăng, bạo lực, đánh hoặc đá đồ vật, thậm chí là đánh nhau. 

6. Bất ngờ

Bất ngờ là một cảm xúc nảy sinh để phản ứng với một tình huống bất ngờ, có thể là tiêu cực hoặc tích cực, chẳng hạn như nhận được tin tốt hoặc khó chịu, hoặc sợ hãi.

Nói chung, ngạc nhiên là một cảm xúc nhanh chóng và chức năng của nó trong cơ thể là định hướng lại sự chú ý của con người và chuyển hướng tập trung.

Theo cách này, sự ngạc nhiên được đặc trưng bởi sự sợ hãi, kinh ngạc hoặc căng cơ, và cũng giống như nỗi sợ hãi và tức giận, nó có thể chuẩn bị cho cơ thể trước những tình huống đe dọa.

Cách nhận biết: Sự ngạc nhiên có thể được nhận biết bằng các dấu hiệu như mở to mắt, nhướng mày, há miệng, la hét hoặc thở dốc. 

Các loại cảm xúc khác

Có những cảm xúc khác, được gọi là thứ yếu, dựa trên những cảm xúc phổ quát cơ bản và bao gồm:

- Lạc quan hoặc tự tin;

- Khinh thường hoặc kiêu hãnh;

- Xấu hổ hoặc tội lỗi;

- Bất an hoặc tuyệt vọng;

- Nhầm lẫn hoặc ngạc nhiên;

- Lòng trắc ẩn.

Những cảm xúc thứ cấp này có thể thay đổi tùy theo văn hóa hoặc kích thích, bên cạnh cách giải thích cá nhân về các tình huống hàng ngày.

Sự khác biệt giữa cảm xúc và cảm xúc

Cảm xúc là phản ứng của cơ thể với các kích thích của môi trường, gây ra các phản ứng vật lý như khóc, cười, thở hổn hển, nôn mửa hoặc đổ mồ hôi quá nhiều, chỉ là tạm thời.

Cảm giác là cách cảm xúc được diễn giải, được tạo ra bởi chính suy nghĩ, sâu sắc hơn và lâu dài hơn.

Hậu quả của cảm xúc

Những cảm xúc khác nhau bị kích thích bởi các tình huống bên ngoài và một số phản ứng biểu hiện cảm xúc bao gồm:

- Đau bụng;

- Khóc hay cười;

- Run rẩy, đặc biệt là ở chân;

- Đỏ mặt;

- Mất giọng nói;

- Cảm thấy hơi thở hoặc tim đập nhanh.

Tùy thuộc vào cảm xúc và hành vi, điều quan trọng là người đó phải học cách đối phó với phản ứng đó, đặc biệt khi nó tiêu cực.

Theo tuasaude