Cục trưởng Cục điện ảnh, nhà văn nói gì về ý kiến 'phim Người phán xử làm tăng xã hội đen'?

Ý kiến của Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Thiếu tướng Lê Tấn Tới liên quan đến bộ phim Người phán xử, đang nhận được sự quan tâm của dư luận.

Tại phiên họp góp ý Luật Điện ảnh (sửa đổi) sáng 14/9, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh của Quốc hội - Thiếu tướng Lê Tấn Tới nói: "Mới đây VTV1 chiếu phim Người phán xử, sau khi chiếu bộ phim đó, tình hình các băng ổ nhóm tội phạm, xã hội đen xảy ra rất nhiều. Phim chiếu trên giờ vàng, ai chịu trách nhiệm về vấn đề này?".

"Tác động từ phim ảnh đến tâm lý con người là có thật"

Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, Trung tá Đào Trung Hiếu - chuyên gia tội phạm học, Hội viên Hội nhà văn Việt Nam - nổi tiếng về các tiểu thuyết hình sự được dựng thành phim cho rằng: Tác động tiêu cực từ phim ảnh bạo lực, đồi trụy đến quá trình hình thành các đặc điểm tâm lý tiêu cực của con người đã được chứng minh là có thật, nhất là với người trẻ đang trong quá trình định hình nhân cách.

Theo ông Hiếu, hành vi ứng xử lệch chuẩn, bạo lực, lối sống vị kỷ, bất tuân luật pháp, vi phạm đạo đức và các chuẩn mực của đời sống chung… của một số nhân vật trên phim ảnh, có thể lây nhiễm sang những khán giả chưa hoàn thiện về nhận thức, non kém về trình độ thẩm mỹ, thị hiếu văn hoá, khả năng “đề kháng” với các hiện tượng tiêu cực trong đời sống còn giới hạn.

"Bởi vì khi mến mộ, thần tượng một vai diễn nào đó, người xem có xu hướng bắt chước làm theo cách nghĩ, cử chỉ, hành động trên phim của họ. Nếu nội dung phim quá bạo lực, phản ánh quá đậm đặc đời sống trong thế giới ngầm, với những ứng xử vô nhân tính, vô tình tạo ra những khuôn mẫu ứng xử cho số khán giả nói trên", ông Đào Trung Hiếu nói.

Ông cho rằng, việc đề xuất cơ chế tiền kiểm, hậu kiểm đối với các ấn phẩm điện ảnh, nhất là phim truyền hình chiếu rộng rãi cho quảng đại quần chúng xem là có căn cứ. Các bộ phim có nhiều cảnh bạo lực hoặc nhạy cảm…cần yêu cầu tiết chế, điều chỉnh, cắt bỏ.

Lo ngại sự triệt tiêu sáng tạo trong điện ảnh

Dưới góc độ điện ảnh, nhà văn Đào Trung Hiếu cho rằng, khi yêu cầu xây dựng một nền văn hoá lành mạnh, loại trừ các yếu tố tiêu cực có thể gây ảnh hưởng trong cộng đồng, rất cần sự khách quan, công tâm và dựa trên các tiêu chí cụ thể khi đánh giá một tác phẩm nào đó. Vì mọi sự nhìn nhận phiến diện, cực tả, có thể thủ tiêu sự sáng tạo.

Hậu quả là sẽ không còn những tác phẩm mang hơi thở của đời sống, phản ánh các vấn đề nổi cộm để cảnh báo cộng đồng, đấu tranh phê phán cái xấu…

"Thiên chức của nhà văn hay biên kịch phim là thư ký của thời đại. Trách nhiệm của họ phản ánh trong tác phẩm văn học hay điện ảnh những thứ đang diễn ra ngoài xã hội. Nếu ngòi bút không được tả chân thực những chuyện có tính thời sự của đời sống, sẽ không thuyết phục được ai".

Nhà văn Đào Trung Hiếu cũng cho rằng, nếu phim Việt không kể được các vấn đề thời sự, khán giả sẽ xem phim nước ngoài, trình độ điện ảnh của họ ở một đẳng cấp hơn hẳn, từ đó điện ảnh Việt sẽ thua ngay trên sân nhà.

Cục trưởng Cục điện ảnh nói "cần nhìn toàn diện"

Nêu quan điểm với báo chí, ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Điện ảnh cho biết, đối với ý kiến của Thiếu tướng Lê Tấn Tới góp ý vào Luật Điện ảnh (sửa đổi) là quyền của đại biểu Quốc hội nên Ban soạn thảo phải lắng nghe và nghiên cứu ý kiến này một cách nghiêm túc.

Đối với ý kiến về bộ phim Người phán xử được phát trên VTV1, Cục trưởng Cục Điện ảnh cho rằng, ở đây, cần phải nhìn nhận bộ phim một cách toàn diện dưới góc độ một tác phẩm nghệ thuật.

"Đối với một phim phải nhìn nhận nó là một câu chuyện xuyên suốt từ đầu đến cuối xem kết thúc có hướng tới các giá trị nhân văn tốt đẹp không. Phải nhìn nó trong một tổng thể, chỉnh thể thống nhất từ đầu đến cuối chứ không nên nhìn theo phân đoạn. Bởi có thể có những phân đoạn phản ánh thực tế, thậm chí, trên cả thực tế các vấn đề liên quan bạo lực, tội phạm.

Người nghệ sĩ họ sáng tạo nghệ thuật nên họ có thể đưa ra các phân đoạn này nhưng việc đưa ra nó là để người xem họ biết để rồi có biện pháp tự bảo vệ, tự kiểm soát để tránh. Chưa kể những vấn đề bạo lực, tội phạm,... được đưa ra còn góp phần tạo ra thắt nút của câu chuyện.

Do đó, phải nhìn nhận toàn bộ kịch bản, câu chuyện, bộ phim đó có phải là tuyên truyền, cổ súy cho các vấn đề mặt trái xã hội không hay những phản ánh đó chỉ là dẫn dắt câu chuyện, đẩy cảm xúc, tạo sự thắt nút để hướng đến giá trị nhân văn, hướng thiện.

Nếu không nhìn một cách tổng thể mà chỉ nhìn có một phân đoạn thế này, thế kia mà đánh giá tác phẩm, bộ phim đó là bạo lực, cố súy cho mặt trái xã hội thì đó không đúng với cách nhìn nhận một tác phẩm nghệ thuật", ông Thành bày tỏ.

Lãnh đạo Cục điện ảnh cũng chia sẻ, sau ý kiến của Thiếu tướng Lê Tấn Tới về bộ phim Người phán xử đã có rất nhiều ý kiến của anh em nghệ sĩ, điện ảnh phản ứng và điều này là đúng.

Tờ Doanh nghiệp và tiếp thị dẫn trao đổi với Cục trưởng Cục Điện ảnh cho rằng: Nếu có việc phim Người phán xử làm tăng tội phạm xã hội đen thì phải có các nhà nghiên cứu xã hội, kể cả ngành công an sẽ làm các điều tra để đánh giá một cách khoa học, toàn diện.

Trả lời câu hỏi, thời gian tới, có nên có thêm các bộ phim có nội dung tương tự Người phán xử hay nên hạn chế, thậm chí cấm? Ông Thành nhấn mạnh, theo nguyên tắc, những gì luật không cấm thì mọi người, các nghệ sĩ đều có thể làm được.