Hướng dẫn trữ và rã đông sữa cho mẹ bỉm an toàn và hiệu quả

Nhiều mẹ sau sinh thường gặp tình trạng dư thừa sữa và phải chọn phương pháp trữ đông. Tuy nhiên, họ lo ngại việc trữ và rã đông không đúng cách có thể làm mất dưỡng chất quý giá trong sữa mẹ. Bài viết sau sẽ hướng dẫn mẹ từng bước chi tiết, từ cách bảo quản đến rã đông an toàn, giúp giữ trọn dinh dưỡng cho bé.

 Sữa mẹ cần được trữ và rã đông đúng cách để giữ trọn dinh dưỡng (Ảnh minh hoạ)

Dụng cụ và nguyên tắc trữ sữa

Bước đầu tiên khi trữ sữa là chọn dụng cụ phù hợp. Mẹ nên dùng túi trữ sữa chuyên dụng hoặc chai thủy tinh, nhựa an toàn đã được tiệt trùng kỹ lưỡng. Tránh sử dụng chai cũ hoặc chai nước ngọt vì dễ gây nhiễm khuẩn và có thể giải phóng chất độc hại.

Khi bảo quản sữa, mẹ cần ghi rõ ngày và giờ vắt lên từng túi hoặc chai để dễ dàng theo dõi và ưu tiên sử dụng theo nguyên tắc “cũ trước – mới sau”. Mỗi lần nên trữ một lượng vừa đủ cho một cữ bú (khoảng 60–120ml) để tránh lãng phí nếu bé không bú hết.

Mẹ nên dùng túi trữ sữa chuyên dụng hoặc chai nhựa an toàn, đã tiệt trùng kỹ để trữ sữa cho con (Ảnh minh hoạ)

Trữ đông có làm sữa mất dưỡng chất?

Khi được bảo quản trong ngăn đông, sữa mẹ vẫn giữ được phần lớn các dưỡng chất quan trọng, giúp đảm bảo dinh dưỡng cho bé. Các nghiên cứu và ý kiến từ các bác sĩ chuyên khoa phụ sản đều khẳng định rằng, thành phần protein và chất béo trong sữa mẹ hầu như không bị ảnh hưởng đáng kể trong quá trình trữ đông. Đây là hai nhóm dưỡng chất thiết yếu giúp bé phát triển toàn diện về thể chất và trí não.

Tuy nhiên, một số enzyme có trong sữa mẹ – vốn hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch – có thể bị giảm hoạt tính do quá trình đông lạnh. Ngoài ra, các vitamin tan trong nước như vitamin C cũng có thể bị hao hụt nhẹ sau khi rã đông. Mặc dù vậy, lượng giảm này không quá lớn và sữa mẹ vẫn giữ được giá trị dinh dưỡng cao nếu được bảo quản và rã đông đúng cách. Do đó, việc trữ đông sữa mẹ vẫn là phương pháp an toàn và hiệu quả để duy trì nguồn dinh dưỡng quý giá cho bé trong trường hợp mẹ không thể cho bú trực tiếp.

Bảo quản sữa mẹ để được bao lâu?

Thời gian bảo quản sữa mẹ phụ thuộc rất nhiều vào nhiệt độ môi trường và cách bảo quản. Ở nhiệt độ phòng, khoảng từ 25 đến 35 độ C, sữa mẹ chỉ có thể giữ được trong vòng 6 đến 8 tiếng trước khi bắt đầu mất dần chất lượng và có nguy cơ vi khuẩn phát triển. Do đó, nếu không sử dụng ngay, mẹ nên chuyển sữa vào tủ lạnh để đảm bảo an toàn và giữ dưỡng chất.

Khi được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh với nhiệt độ ổn định khoảng 4 độ C, sữa mẹ có thể giữ được từ 3 đến 5 ngày. Đây là giải pháp tiện lợi cho mẹ khi cần dự trữ sữa trong ngắn hạn. Nếu bảo quản ở ngăn đá tủ lạnh thông thường, sữa mẹ có thể trữ được lên đến 3 tháng mà hầu như không ảnh hưởng đến chất lượng dinh dưỡng. Còn nếu sử dụng tủ đông chuyên dụng với nhiệt độ thấp hơn -18 độ C, thời gian bảo quản có thể kéo dài đến 12 tháng mà vẫn giữ nguyên giá trị dinh dưỡng cần thiết cho bé.

Đối với các mẹ có nhiều sữa hoặc phải trở lại công việc sớm, việc vắt và trữ sữa là phương án tối ưu để duy trì nguồn dinh dưỡng cho con. Quan trọng nhất là phải tuân thủ đúng các nguyên tắc bảo quản và rã đông để tránh mất chất. Khi lấy sữa từ tủ lạnh ra và hâm ấm trong khoảng nhiệt từ 10 đến 20 độ C, dưỡng chất trong sữa mẹ vẫn được giữ nguyên vẹn, đảm bảo an toàn và tốt cho sự phát triển của trẻ.

Sữa mẹ có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh từ 3-5 ngày (Ảnh minh hoạ)

Rã đông và hâm lại sữa mẹ đúng cách

Bác sĩ CKI Huỳnh Ngọc Phương Thủy (Bệnh viện Hùng Vương) khuyến cáo, mẹ không nên đun sôi trực tiếp hay dùng lò vi sóng để rã đông sữa mẹ đã được trữ đông. Những phương pháp này có thể làm biến đổi cấu trúc dinh dưỡng trong sữa và tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng cho bé khi uống.

Cách rã đông an toàn và giữ dưỡng chất tốt nhất là chuyển sữa từ ngăn đá xuống ngăn mát tủ lạnh, để sữa tan từ từ trong vòng 12 đến 24 giờ. Khi cần sử dụng, mẹ có thể ngâm túi hoặc bình sữa vào nước ấm khoảng 40°C hoặc dùng máy hâm sữa chuyên dụng, giúp làm ấm sữa nhẹ nhàng và đều hơn.

Việc rã đông chậm này giúp bảo tồn tối đa các enzyme, vitamin và khoáng chất quan trọng trong sữa mẹ. Nếu trong quá trình rã đông sữa bị tách lớp, mẹ chỉ cần nhẹ nhàng lắc đều để lớp béo hòa tan trở lại mà không làm giảm chất lượng dinh dưỡng.

Những lưu ý khi cho bé dùng sữa trữ đông

Sau khi hâm sữa, mẹ nên kiểm tra nhiệt độ bằng cách nhỏ vài giọt sữa lên cổ tay, nếu cảm thấy ấm vừa phải thì có thể cho bé dùng. Nếu sữa có mùi lạ, đổi màu hoặc bé từ chối bú, mẹ nên loại bỏ để đảm bảo an toàn cho bé.

Đối với những bé không bú mẹ trực tiếp, mẹ nên dùng muỗng thay vì bình bú để tránh bé quen với núm vú giả, ảnh hưởng đến việc bú mẹ sau này. Khi cho bé bú, cần đảm bảo bé ngậm bắt vú đúng kỹ thuật để kích thích tuyến sữa hoạt động tốt hơn. Ở mỗi cữ bú, mẹ nên cho bé bú từng bên cho đến khi bé tự nhả núm vú, đây là dấu hiệu bé đã no và thường có thể ngủ yên trong khoảng 3 tiếng hoặc hơn.

Như Quỳnh (tổng hợp)