Lại nóng chuyện đề xuất phân hạng bằng lái xe: Gộp B1, B2 làm một

Dự thảo lần sáu về Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ được Bộ Công an đề xuất tiếp tục thu hút sự quan tâm của dư luận.

Đây là dự án luật được tách ra từ Luật giao thông đường bộ (GTĐB) 2008. Trong dự thảo, Bộ Công an đề xuất nhiều điểm mới về bằng lái xe bao gồm việc phân hạng, thời hạn và độ tuổi…

Phân bằng lái xe ra 11 hạng

Bộ Công an đề xuất phân loại bằng lái xe thành 11 hạng gồm: A01, A2, A3, B, C, D2, D, BE, CE, D2E và DE.

Như vậy so với hiện hành bằng lái xe đã cơ bản không có bằng lái xe B1, B2 mà gộp chung thành bằng lái xe hạng B. (Hiện tại bằng lái xe B1 - sử dụng điều khiển xe ô tô số tự động không kinh doanh; bằng lái xe B2 - sử dụng điều khiển xe ô tô số sàn, được lái xe kinh doanh).

Hiện nay, Thông tư 12/2017 của Bộ GTVT quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ đang quy định có 15 hạng bằng lái xe bao gồm: A1, A2, A3, A4, B1 số tự động, B1 cấp cho người không hành nghề lái xe, B2, C, D, E, F, FB2, FC, FD, FE.

Theo dự thảo mới thì: Bằng lái xe hạng A01 cấp cho người lái mô tô hai bánh có dung tích xi lanh từ 50 cm3 đến 175 cm3. Hạng A2 cấp cho người lái mô tô hai bánh có dung tích xylanh trên 175 cm3 trở lên. Hạng A3 cấp cho người lái mô tô 3 bánh.

Hạng B cấp cho người lái ô tô chở người đến chín chỗ kể cả chỗ của người lái xe; ô tô tải có khối lượng hàng chuyên chở theo thiết kế không vượt quá 3.500 kg… (không chia thành B1 và B2 như hiện nay).

Đáng chú ý, Bộ Công an đề xuất người khuyết tật điều khiển phương tiện tham gia giao thông được cấp bằng lái xe phù hợp với loại xe và tình trạng khuyết tật, thay vì được cấp hạng A1 như quy định hiện hành.

Dự luật Trật tự, an toàn GTĐB cũng quy định rõ thời hạn của bằng lái xe so với luật hiện hành. Cụ thể, bằng lái xe hạng A01, A2, A3 không thời hạn; bằng lái xe hạng B có thời hạn 10 năm kể từ ngày cấp; bằng lái xe hạng C, D2, D, BE, CE, D2E, DE có thời hạn năm năm kể từ ngày cấp.

Ngoài ra, người điều khiển xe tham gia giao thông phải có sức khỏe phù hợp với từng loại xe được phép điều khiển. Bộ trưởng Bộ Y tế quy định chi tiết khoản này.

Độ tuổi lái xe máy, ô tô

Về độ tuổi lái xe máy và ô tô không thay đổi nhưng được quy định gọn hơn như: Người đủ 16 tuổi trở lên được lái xe máy;

Người đủ 18 tuổi trở lên được cấp bằng lái xe hạng A01, A2, A3, B;

Người đủ 21 tuổi trở lên được cấp bằng lái xe hạng C, BE; người đủ 24 tuổi trở lên được cấp bằng lái xe hạng D2, CE; người đủ 27 tuổi trở lên được cấp bằng lái xe hạng D, D2E, DE;

Còn tuổi tối đa của người hành nghề lái ô tô chở người trên 30 chỗ phù hợp với tuổi lao động được quy định trong Bộ luật Lao động.

Dự thảo phân bằng lái xe thành 11 hạng cũng từng nhận được nhiều ý kiến từ dư luận, các chuyên gia vào năm 2020.

Thời điểm đó, ông Nguyễn Văn Quyền - Hiệp hội Vận tải ô tô VN cho rằng, hiện nay bằng lái xe các hạng B1 và B2 có thời hạn là 10 năm, các hạng khác có thời hạn 5 năm. Tuy nhiên, các hạng khác số lượng không nhiều mà chủ yếu là lái xe hạng B1 và B2.

Theo vị chuyên gia, đối với người còn trẻ, sức khỏe ổn định mà rút thời hạn xuống 5 năm sẽ gây lãng phí, tốn kém, không cần thiết cho người dân.

Đề nghị chưa thay đổi quy định cấp bằng lái xe

Theo dự án Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ luật được Bộ Công an báo cáo Chính phủ, Bộ Công an đã nêu ý kiến về vấn đề được dư luận quan tâm là cơ quan nhà nước nào quản lý công tác đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe.

Một trong những nội dung được dư luận quan tâm là việc đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe sẽ được giao cho Bộ Công an thực hiện, thay vì Bộ Giao thông vận tải như hiện nay. Trong quá trình soạn thảo, do có 2 luồng ý kiến khác nhau nên Chính phủ đã trình 2 phương án.

Phương án 1: vấn đề đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ.

Phương án 2: dự thảo Luật giao thông đường bộ sửa đổi tiếp tục điều chỉnh vấn đề đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe.

Dự án luật này đã được Chính phủ trình Quốc hội lấy ý kiến tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV vào tháng 10/2020. Đa số đại biểu Quốc hội khi được lấy ý kiến đã bày tỏ quan điểm chưa tán thành phương án chuyển giao chức năng quản lý nhà nước về đào tạo, sát hạch và cấp phép lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an.

Trước đó hồi đầu tháng 1/2022, tại buổi tọa đàm liên quan đến dự án Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ, đại diện một số bộ ngành cũng đề nghị Bộ Công an cần có báo cáo đánh giá tác động rõ hơn về việc chuyển giao nhiệm vụ quản lý đào tạo, sát hạch, cấp bằng lái xe từ Bộ GTVT sang Bộ Công an.

Văn phòng Chính phủ đánh giá các nội dung vấn đề nêu trên đã được Bộ Công an đề xuất tiếp thu, chỉnh lý có cơ sở và phù hợp với tinh thần chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. Trong đó có đề xuất liên quan đến thẩm quyền quản lý, đào tạo, sát hạch và cấp bằng lái xe.

Dù Bộ Công an, Bộ GTVT và một số bộ ngành đã thống nhất chuyển giao nhưng trong bối cảnh chưa có sự thống nhất, đồng thuận cao nên Bộ Công an đề xuất chưa thay đổi cơ quan quản lý nhà nước về đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe để tiếp tục tổng kết, đánh giá tác động đầy đủ, kỹ lưỡng hơn.