Mất ngủ ảnh hưởng thế nào tới sức khỏe?

 Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ

Mất ngủ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó căng thẳng và stress kéo dài là những yếu tố hàng đầu khiến tâm trí luôn trong trạng thái căng thẳng, khó thư giãn để dễ dàng chìm vào giấc ngủ. Thêm vào đó, việc thay đổi giờ giấc sinh hoạt do làm việc theo ca, đi du lịch hoặc chênh lệch múi giờ cũng làm rối loạn nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể.

Bên cạnh yếu tố tâm lý và sinh hoạt, các thói quen không lành mạnh như sử dụng cà phê, trà, rượu, thuốc lá trước giờ ngủ hoặc ăn quá no vào buổi tối đều có thể gây khó chịu cho hệ tiêu hóa, khiến bạn khó ngủ. Môi trường ngủ không lý tưởng, chẳng hạn như ánh sáng quá mạnh, tiếng ồn, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn khó có được một giấc ngủ sâu và trọn vẹn.

Sử dụng nhiều thực phẩm làm tỉnh táo có thể gây mất ngủ vào ban đêm (ảnh minh họa) 

Những nguy hiểm mà cơ thể có thể gặp khi mất ngủ kéo dài

Thiếu ngủ kéo dài không chỉ gây mệt mỏi mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe. Một trong những hậu quả dễ thấy là tình trạng đau đầu và đau nửa đầu thường xuyên. Sự suy giảm hormone melatonin cùng với việc kích thích vùng dưới đồi do thiếu ngủ có thể làm tăng cảm giác đau và tần suất các cơn đau đầu.

Mất ngủ còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình chuyển hóa trong cơ thể, gây rối loạn nội tiết và thúc đẩy tích tụ mỡ thừa, từ đó làm tăng nguy cơ tăng cân và béo phì. Đồng thời, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn với cảm giác đói, dẫn đến ăn uống mất kiểm soát.

Về lâu dài, thiếu ngủ là một yếu tố nguy cơ cao của bệnh tăng huyết áp, đặc biệt ở những người chỉ ngủ dưới 6 tiếng mỗi ngày. Không chỉ vậy, giấc ngủ bị gián đoạn còn làm giảm chức năng lọc máu của thận, làm tăng nguy cơ tổn thương và suy thận.

Mất ngủ kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch (ảnh minh họa) 

Nguy hiểm hơn, tình trạng mất ngủ kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch. Người ngủ ít hơn 6 giờ mỗi đêm có nguy cơ đau tim cao hơn khoảng 20% so với người ngủ đủ 6 - 9 giờ. Bên cạnh đó, nguy cơ đột quỵ cũng gia tăng đáng kể. Theo các nghiên cứu, người ngủ dưới 5 tiếng mỗi đêm có khả năng bị đột quỵ cao gấp 3 lần và những người có triệu chứng mất ngủ có nguy cơ đột quỵ cao hơn đến 51%.

Sự kết hợp giữa tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa, và béo phì do thiếu ngủ tạo thành một vòng xoáy nguy hiểm, làm tăng mạnh khả năng gặp các biến cố tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hay đột quỵ. 

Cách cải thiện tình trạng mất ngủ

Để cải thiện chứng mất ngủ, trước tiên cần xác định và điều chỉnh các nguyên nhân chủ quan. Nhiều trường hợp mất ngủ bắt nguồn từ thói quen sinh hoạt không phù hợp như uống cà phê vào buổi tối, ăn quá no hoặc ăn đồ cay trước khi ngủ, hoặc do căng thẳng kéo dài. Khi nhận diện được các yếu tố này, người bệnh có thể tự thay đổi lối sống để cải thiện giấc ngủ mà không cần dùng thuốc.

Song song với đó, việc tạo dựng một không gian ngủ lý tưởng cũng rất quan trọng. Phòng ngủ nên yên tĩnh, thoáng mát, chăn ga sạch sẽ và ánh sáng dịu nhẹ. Trước giờ ngủ, nên dành thời gian thư giãn bằng các hoạt động nhẹ nhàng như tắm nước ấm, nghe nhạc du dương hoặc thực hiện vài động tác giãn cơ, thiền nhẹ. Những biện pháp này giúp cơ thể và tâm trí dễ dàng bước vào trạng thái nghỉ ngơi tự nhiên.

Thực hiện vài động tác giãn cơ, thiền nhẹ trước khi ngủ (ảnh minh họa) 

Trong trường hợp mất ngủ kéo dài hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, có thể cân nhắc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Ngoài thuốc tây, một số thảo dược dân gian như tim sen, lá vông, lạc tiên… cũng được sử dụng để hỗ trợ giấc ngủ, mang lại giải pháp nhẹ nhàng và ít tác dụng phụ hơn cho người bệnh. Tuy nhiên, mọi hình thức điều trị nên được theo dõi và tư vấn từ chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài.

Hoàng My (Tổng hợp)