Nguyên nhân hàng triệu trẻ em trên thế giới bị thấp còi

Thiếu vi chất dinh dưỡng - nguyên nhân khiến trẻ thấp còi

Trẻ thấp còi ngoài các lý do như dinh dưỡng kém, nhiễm trùng lặp đi lặp lại, hay mắc bệnh về đường ruột… các nhà khoa học còn phát hiện, thiếu vitamin D3 là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các nghiên cứu mới cũng chứng minh vitamin K2 có ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe xương và chiều cao của trẻ.

Theo GS. Michael Holick (ĐH Y khoa Boston, Mỹ), ước tính trên thế giới có khoảng 1 tỷ người thiếu vitamin D3. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được coi là nhóm nguy cơ thiếu cao nhất, trong khi đây là giai đoạn tăng trưởng quan trọng bậc nhất.

Ngay cả các quốc gia tiếp xúc với ánh nắng quanh năm, tình trạng vitamin D3 thấp được xem là “đại dịch” ở tất cả mọi lứa tuổi. Tại Việt Nam, thống kê của Hội chữ Thập đỏ cho thấy, có tới 50% trẻ em thiếu vi chất quan trọng này.

Nghiên cứu của TS Palacios (ĐH Puerto Rico) chỉ ra, hầu hết trẻ em bị suy dinh dưỡng, thấp còi đều thiếu vitamin D3, tập trung chủ yếu ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là dưới 2 tuổi.

Thậm chí, theo TS.BS Javaid MK (BV Southampton, Anh), sự thiếu hụt vitamin D3 của người mẹ trong thời kỳ mang thai không những làm giảm đáng kể sự thu nhận khoáng chất của xương ở trẻ sơ sinh mà còn kéo dài tới 9 năm sau.

Hình minh họa.

Trong khi đó, theo TS Theuwissen (ĐH Maastricht, Hà Lan), trẻ em là đối tượng dễ thiếu vitamin K2 nhiều nhất. Lý do là bởi, ở trẻ, sự chuyển hóa xương diễn ra mạnh mẽ, lượng Osteocalcin được tạo ra cao gấp 8-10 lần so với người trưởng thành nên trẻ cần vitamin K2 để kích hoạt Osteocalcin hoạt động, đưa canxi gắn tối ưu vào xương.

Vitamin D3, vitamin K2 quan trọng đối với xương, chiều cao như thế nào?

Hiểu một cách đơn giản, vitamin D3 là vi chất quyết định đến hiệu quả hấp thu canxi, phospho từ ruột vào máu, duy trì nồng độ canxi, phốt pho trong máu ở mức ổn định. Vitamin K2 đảm nhận chức năng sau đó, phối hợp vitamin D3 đưa canxi từ máu đến đúng vị trí cần đến tại xương, kiểm soát canxi lắng đọng tại các vị trí không cần thiết như mô mềm, mạch máu, gây các bệnh lý nguy hiểm cho cơ thể.

Theo GS Holick, tình trạng thiếu vitamin D3 kéo dài làm giảm sự hấp thu canxi và phốt pho ở ruột, dẫn đến tăng mức PTH (cường cận giáp thứ phát), tạo ra các ổ suy yếu tại chỗ của xương, giảm mật độ khoáng, thiếu hụt khoáng chất trong xương khiến xương suy yếu. Ở trẻ nhỏ, việc thiếu hụt khoáng chất trong khung xương dẫn đến bệnh còi xương, trẻ còi cọc và chậm phát triển thể chất.

Thiếu vitamin K2, Osteocalcin – protein đóng vai trò quan trọng trong quá trình khoáng hóa xương và xây dựng xương mới sẽ không thể hoạt động để “kéo” canxi từ máu đến tận các mô xương một cách tốt nhất.

Báo cáo của nhóm các nhà khoa học Mỹ và Hà Lan, dẫn đầu bởi TS. Karpiński (ĐH Bialystok, Hà Lan) nhấn mạnh vai trò trực tiếp và quyết định của vitamin D3, K2 trong định hướng và hấp thụ canxi cho sự tăng trưởng xương và chiều cao khỏe mạnh.

Giúp trẻ thấp còi bắt kịp đà tăng trưởng, đột phá chiều cao

Cung cấp đủ vitamin D3 là yếu tố then chốt cho sự phát triển xương khỏe mạnh ở cả trong thời kỳ mang thai và thời thơ ấu, theo GS Holick. Bổ sung vitamin D3, bên cạnh đó là vitamin K2 được xem là yếu tố có thể ngăn ngừa và điều trị tình trạng thấp còi ở trẻ.

GS. Suzanne Filteau (Trường Y học Nhiệt đới và Vệ sinh dịch tễ London, Anh) cùng các nhà khoa học Ấn Độ đã thực hiện bổ sung vitamin D3 cho 2079 trẻ sơ sinh nhẹ cân sinh đủ tháng tại một bệnh viện lớn của chính phủ ở New Delhi. Sau 6 tháng, kết quả cho thấy, độ lệch tiêu chuẩn cân nặng, chiều cao tăng và tỉ lệ trẻ em còi cọc giảm đi đáng kể.

Vậy chúng ta cần làm những gì?

Dinh dưỡng đúng và đủ chính là “chìa khóa vàng” để trẻ thấp còi cải thiện tầm vóc. Ngoài chế độ ăn đa dạng và đủ nhóm chất (tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất), vitamin A, sắt, kẽm; phụ huynh cần chú trọng các yếu tố tác động trực tiếp tới sự phát triển xương.Canxi và phốt pho là nguyên tố chính trong xương, giúp xây dựng và duy trì cấu trúc xương khỏe mạnh. May mắn là trẻ có thể nhận được đủ canxi, phốt pho từ nguồn thực phẩm đa dạng hằng ngày như thịt, trứng, cá, rau xanh, các loại hạt, sữa, ngũ cốc… nhưng rất ít thực phẩm chứa vitamin D3. Vitamin K2 - MK7 (dạng vượt trội nhất của vitamin K2) chỉ có trong một số thực phẩm lên men như đậu natto, phô mai, bơ nguyên chất... Đây cũng chính là lý do việc bổ sung vitamin D3 và K2 được nhiều chuyên gia và tổ chức y tế trên thế giới khuyến cáo.

Theo Dân Việt