Những thông tin và lưu ý về bệnh ung thư máu

Ung thư trong cơ thể được hình thành do đâu?

Như đã biết cơ thể con người được phát triển và hình thành từ hàng tỷ tế bào. Những tế bào này sẽ liên tục được phát triển và gia tăng để thế những tế bào đã chết, hoặc giúp hàn gắn lại tế bào bị tổn thương sau chấn thương. Thông thường các tế bào phát triển và nhân lên theo một hệ số và trình tự nhất định, tuy nhiên trong quá trình này các gen bị tổn thương có thể phát triển không bình thường dẫn tới sự hình thành những khối u, bao gồm:

Khối u lành tính (không gây ung thư): Không xâm lấn vào các cơ quan và các mô xung quanh của cơ thể.

Khối u ác tính (ung thư): Những khối u này sẽ phát triển, có thể được giới hạn trong phạm vi ban đầu nhưng nếu xử lý hay điều trị không kịp thời các tế bào này, chúng sẽ xâm lấn vào những mô xung quanh, trở thành ung thư xâm lấn.

Tế bào bình thường chuyển dạng sang một tế bào ung thư thường phải trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, hay còn được biết đến là sự chuyển dạng từ một tổn thương tiền ung thư đến khối u ác tính. Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, sự tương tác giữa các yếu tố di truyền của một người và những tác nhân bên ngoài là những yếu tố gây ra sự chuyển dạng này. Những yếu tố bên ngoài bao gồm:

Tác nhân sinh ung vật lý: Bức xạ ion hóa và tia cực tím

Tác nhân sinh ung hóa học: Ví dụ như a-mi-ăng (asbestos), aflatoxin (một chất nhiễm bẩn thức ăn), arsenic (một chất nhiễm bẩn nước uống) và các thành phần của khói thuốc lá

Tác nhân sinh ung sinh học: Do nhiễm trùng vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng.

Bệnh ung thư máu

Trong máu có ba loại tế bào bao gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Hồng cầu chứa huyết cầu tố, đi nuôi dưỡng các bộ phận và cơ quan trong cơ thể người. Bạch cầu có chức năng chống lại các chất lạ như hóa chất, vi sinh vật xâm nhập vào cơ thể và tạo ra kháng thể chống nhiễm trùng. Tiểu cầu có nhiệm vụ giúp đông máu, tránh xuất huyết ở vết thương.

Ung thư máu hay còn gọi là bệnh máu trắng, xảy ra khi tủy và hệ bạch huyết bị rối loạn, tạo ra những bạch cầu ác tính. Khi số lượng bạch cầu tăng lên đột biến, chúng sẽ bị thiếu nguồn thức ăn cũng như nguồn cung cấp dinh dưỡng, vì thế bạch cầu sẽ ăn chính hồng cầu.

Các tế bào bạch cầu này tăng sinh và phát triển theo một trình tự nhất định, ngoài tầm kiểm soát và nhu cầu của cơ thể, điều này khiến cho cơ thể không đủ máu để nuôi dưỡng, dần dần cơ thể trở nên yếu ớt, không có sức đề kháng và nó là tiền đề gây ra bệnh ung thư máu.

Các loại ung thư máu

Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn ung thư máu gồm ba nhóm chính, bao gồm:

Bệnh bạch cầu

Bạch cầu có vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống miễn dịch, nó có khả năng chống nhiễm trùng. Tuy nhiên sự tăng đột biến và phát triển mạnh mẽ của tế bào này khiến cho người bệnh mất đi sức đề kháng vốn có của cơ thể. Khi mắc phải bệnh bạch cầu cấp tính, một số lượng lớn các tế bào máu trắng chưa trưởng thành đã được sản xuất và tồn tại trong cơ thể, chúng làm tắc nghẽn tủy xương và ngăn không cho tủy xương sản xuất các tế bào máu khác. Bệnh bạch cầu khiến cho người mắc bệnh lâm vào tình trạng thiếu máu trầm trọng, kéo dài và dẫn đến tử vong.

Lymphoma

Loại ung thư máu này có ảnh hưởng đến hệ bạch huyết. Hệ bạch huyết là một phần vô cùng quan trọng trong hệ thống miễn dịch, nó có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi sự nhiễm trùng và bệnh tật. Khi cơ thể sản sinh ra quá nhiều tế bào lympho một cách vô tổ chức và sự tồn tại lâu của chúng gây nên tình trạng quá tải, khiến hệ thống miễn dịch bị tổn thương nghiêm trọng. Loại ung thư này có thể phát triển trong nhiều bộ phận của cơ thể, bao gồm hạch bạch huyết, tủy xương, lá lách và một số cơ quan khác.

Đa u tủy

Đây là một dạng ung thư máu của các tế bào plasma- được tìm thấy trong tủy xương và tạo ra các kháng thể chống lại sự nhiễm trùng. Khi mắc đa u tủy, một số lượng lớn các tế bào plasma tụ tập bất thường trong tủy xương và ngăn không cho tủy xương làm việc theo đúng chức năng của nó. Sự tăng mất kiểm soát các tế bào Plasma gây tác động xấu tới sự sản sinh và phát triển của tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, gây tổn thương mô và các cơ quan. Ung thư máu thể đa u tủy xương cũng có nhiều dạng khác nhau, thường triệu chứng không xuất hiện sớm.

Lê Khanh - Sông Cấm