Thời điểm thích hợp cho trẻ bắt đầu ăn dặm

Việc cho trẻ ăn dặm đúng thời điểm và đúng cách đóng vai trò quan trọng, giúp bé phát triển toàn diện và phòng tránh các vấn đề sức khỏe về sau.

Ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn đều gây hại cho sức khỏe trẻ

Việc cho trẻ ăn dặm quá sớm, khi chưa đủ 6 tháng tuổi, có thể gây rối loạn tiêu hóa do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện. Các cơ quan như dạ dày, ruột và enzyme tiêu hóa còn non yếu, khiến trẻ dễ bị nôn trớ, đầy bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Thêm vào đó, cơ thể trẻ chưa thể hấp thu hiệu quả dưỡng chất từ thực phẩm bổ sung, đặc biệt khi thức ăn không phù hợp với khả năng tiêu hóa.

Ngược lại, nếu ăn dặm bắt đầu quá muộn (sau 8 tháng), trẻ có nguy cơ chậm phát triển kỹ năng nhai nuốt, ảnh hưởng đến cơ hàm và khả năng làm quen với thực phẩm mới. Việc này cũng làm tăng nguy cơ dị ứng khi trẻ tiếp xúc muộn với các nhóm thực phẩm đa dạng.

Đặc biệt, ăn dặm muộn còn dẫn đến nguy cơ thiếu hụt vi chất, trong đó có sắt là dưỡng chất thiết yếu cho trẻ trong giai đoạn 6 - 12 tháng. Thiếu sắt có thể gây thiếu máu, ảnh hưởng đến phát triển thể chất, trí tuệ và làm suy giảm miễn dịch ở trẻ nhỏ.

Ăn dặm muộn còn dẫn đến nguy cơ thiếu hụt vi chất (Ảnh minh họa) 

Dấu hiệu cho thấy trẻ đã sẵn sàng ăn dặm

Trẻ có thể bắt đầu ăn dặm khi đã ngồi vững, giữ đầu ổn định và kiểm soát cơ thể tốt. Một số dấu hiệu nhận biết rõ ràng bao gồm:

- Có thể ngồi thẳng và chống tay vững vàng.

- Giữ đầu chắc khi ăn, không bị gục hoặc nghiêng.

- Bắt đầu tỏ ra hứng thú với thức ăn, chẳng hạn như nhìn theo, với tay hoặc đòi ăn khi thấy người lớn ăn.

- Có dấu hiệu đói hơn bình thường dù đã bú đủ sữa mẹ.

- Biết phối hợp miệng và lưỡi khi đưa thìa vào miệng, không còn phản xạ đẩy thức ăn ra.

Khi trẻ có đầy đủ những dấu hiệu này, đó là thời điểm thích hợp để bắt đầu hành trình ăn dặm, giúp bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển toàn diện.

Ăn dặm chỉ thật sự hiệu quả khi mẹ đủ kiến thức và bé sẵn sàng (Ảnh minh họa) 

Những lưu ý quan trọng khi bắt đầu cho trẻ ăn dặm

Trước hết, chỉ nên cho trẻ ăn dặm khi trẻ đã ngồi vững, giữ đầu chắc và kiểm soát cơ thể tốt. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ vận động và tiêu hóa của trẻ đã sẵn sàng tiếp nhận thức ăn ngoài sữa mẹ.

Ngoài ra, trẻ thường thể hiện sự hứng thú với đồ ăn, ví dụ như nhìn chăm chú khi người lớn ăn, đưa tay đòi thức ăn hoặc tỏ ra thích thú khi được cho thử. Một dấu hiệu khác là trẻ bú nhiều hơn bình thường nhưng vẫn đói, cho thấy sữa mẹ không còn đủ đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng.

Cuối cùng, trẻ cần có khả năng kiểm soát lưỡi và nuốt trơn tru khi được đút thìa, không còn phản xạ đẩy thức ăn ra ngoài. Nhận biết đúng các dấu hiệu này sẽ giúp cha mẹ bắt đầu hành trình ăn dặm đúng thời điểm, hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn kỹ năng ăn uống.

Thảo Nguyên (tổng hợp)