Thuốc an thần và nguy hại khi lạm dụng thuốc an thần

Thuốc an thần là gì?

Thuốc an thần là tên gọi chung cho các nhóm thuốc dùng để trấn an, điều hòa về tinh thần gồm nhóm thuốc ngủ, thuốc chống lo lắng, thuốc chống tâm thần và một số thuốc chống trầm cảm.

Thuốc an thần thường được dùng để điều trị các bệnh về thần kinh, tâm thần. Trong bệnh viện, thuốc an thần được dùng để tiền mê, trước khi mổ.

Khi sử dụng thuốc an thần sẽ thúc đẩy hoạt động của một chất dẫn truyền thần kinh. Từ đó kích thích tăng tiết hormone dopamin tạo ra cảm giác hài lòng, dễ chịu, khoan khoái... Người bệnh sẽ tạm thời không nhớ đến các cảm giác đau nhức, mệt mỏi, căng thẳng và dễ đi vào giấc ngủ, quên mọi căng thẳng lo âu.

Thuốc an thần và nguy hại khi lạm dụng thuốc an thần. Thuốc an thần là tên gọi chung của các loại thuốc dùng để trấn an, điều hòa về tinh thần

Trong y học cổ truyền, thuốc an thần thường có dạng lỏng. Chúng được điều chế từ việc chiết  xuất tinh chất của các loại thảo dược bằng phương pháp sắc.

Đến Y học Tây phương, thuốc an thần có nguồn gốc hóa học được sản xuất trên cơ sở tổng hợp các hoạt chất hóa học hoặc thảo dược. Chúng được bào chế bằng phương pháp cô đặc, nén để tạo thành các dạng viên tiện lợi cho người sử dụng.

Hiện nay có những thuốc an thần thường thấy như  Valium và Xanax. Những loại thuốc này có điểm chung vơi  ma túy và cây cần sa - cám dỗ và đầy sức mạnh. Điều này đồng nghĩa với việc thuốc có thể gây nghiện và người dùng sẽ không thể sống thiếu chúng được. Đó cũng là cách mà ma túy và cần sa kích thích não bộ. Tổ chức y tế thế giới đã có khuyến cáo không nên lạm dụng thuốc an thần vì những nguy cơ khôn lường của nó.

Các loại thuốc an thần thường sử dụng

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại thuốc an thần và mỗi loại đều có những tác dụng khác nhau. Mỗi loại thuốc phù hợp để điều trị những chứng tâm thần khác nhau. Và thuốc an thần được chia thành các nhóm, các loại thuốc sau:

- Nhóm thuốc an thần gây ngủ: là những thuốc có tác dụng an thần giải lo và gây ngủ. Nếu lạm dụng hoặc dùng không đúng cách, thuốc sẽ gây nghiện. Điển hình là các thuốc barbiturat (amobarbital, butabarbital, immenoctal, secobarbital...). Những thuốc này hiện nay gần như không còn được sử dụng. Tuy nhiên, trên thị trường giờ có một số thuốc được lưu hành và được gọi là ' xì coọc'. Đây là loại thuốc cần phải hết sức cảnh giác vì có thể gây ngộ độc và tử vong nếu sử dụng quá liều và không đúng cách.

- Nhóm benzodiazepin: Nhóm thuốc này có tác dụng giúp an thần, giảm lo âu, gây buồn ngủ giúp giãn cơ. Chúng là nhóm thuốc khá an toàn, do đó được sử dụng nhiều trong bệnh viện và các hiệu thuốc. Nó bao gồm flurazepam (dalmane), temazepam (normison, restoril), estazolam (prosom, nucfalon), triazolam (halcion) quazepam (doral), gdiazepam (seduxen, valium)...

- Thuốc kháng histamin bao gồm: Promethazin, Doxylamin, Alimemazin... những loại thuốc này được sử dụng chủ yếu để điều trị dị ứng nổi mề đay và cảm cúm... nhưng nó vẫn có tác dụng giúp an thần và gây buồn ngủ. Do đó, có nhiều người sử dụng loại thuốc này.

- Thuốc an thần Meprobamat: Có tác dụng an thần, giảm các tình trạng căng thẳng, hồi hộp, lo âu... loại thuốc này được chỉ định cho trường hợp nhẹ và các cơn kinh động nhẹ.

- Thuốc an thần levomepromazin Được sử dụng chủ yếu trong điều trị chứng rối loạn cảm xúc, bệnh tâm thần phân liệt và được sử dụng cho người cai nghiện ma túy. Trong thành phần thuốc có tính hạ huyết áp, giảm đau mạnh và gây buồn ngủ mạnh...

- Thuốc Olanzapin: Là thuốc an thần dùng để cải thiện tình trạng rối loạn tâm thần và các biểu hiện của bệnh trầm cảm, cải thiện giấc ngủ, cai nghiện ma túy...

Bài liên quan

Tác dụng phụ của thuốc an thần

Thuốc điều trị run tay chân

Người già mất ngủ nên uống thuốc gì?

Thuốc hết hạn có uống được không?

Bên cạnh đó, thuốc an thần cũng được chia thành nhiều loại để phù hợp với từng đối tượng. Do đó được chia làm thuốc an thần có tác dụng mạnh như  gardenal... Các loại thuốc an thần có tác dụng vừa như eduxen và các loại thuốc an thần có tác dụng nhẹ như rotunda.

Nếu người bệnh dùng thuốc an thần để giảm các triệu chứng như mất ngủ, căng thẳng, suy nhược tinh thần thì nên dùng thuốc an thần có tác dụng nhẹ. Còn nếu sử dụng thuốc an thần để chống co giật và các tình trạng trầm cảm nặng, tâm thần... thì nên sử dụng thuốc an thần tác dụng mạnh.

Lạm dụng thuốc an thần có thể gây ra rối loạn hoạt động của não bộ và vô sinh

Tác dụng của thuốc an thần

Nhiều nghiên cứu cho thấy, tác dụng của thuốc an thần là làm cho điện thế màng của tế bào thần kinh tăng sự phân cực. Sự phân cực sẽ làm cho tế bào bị ức chế, từ đó không tiếp nhận thêm các kích thích thần kinh khác. Chính vì lí do đó mà người bệnh dễ đi vào giấc ngủ, tạo cảm giác thoải mái, thư thái hơn. Tùy vào từng loại thuốc sử dụng và tình trạng của bệnh nhân, giấc ngủ của người bệnh có thể nông sâu, dài ngắn.

Thuốc an thần được bày bán rộng rãi ngoài hiệu thuốc và mà không cần kê đơn. Chính vì vậy, nhiều người chỉ biết đây là loại thuốc thuốc, thuốc chống suy nhược tinh thần hay thuốc chống trầm cảm mà không hề biết thuốc an thần là gì. Đây là điều vô cùng nguy hiểm bởi hiện nay có nhiều loại thuốc gây nghiện, ảnh hưởng đến sức khỏe nếu sử dụng lâu dài.

Bởi vậy mà người bệnh nên đi khám bác sĩ để có những biện pháp điều trị thích hợp và sử dụng những loại thuốc phù hợp.

Nguy hại khi lạm dụng thuốc an thần

Theo bác sỹ Phạm Hồng Hạnh - Bệnh viện E phân tích: Lạm dụng thuốc an thần gây ngủ dẫn đến những giấc ngủ "cưỡng ép". Từ đó, những vấn đề về thần kinh - tâm thần xuất hiện ngày một nhiều.

Thuốc an thần có tác dụng ức chế hoạt động của hệ thần kinh, đưa cơ thể vào trạng thái buồn ngủ. Bởi vậy mà nhiều người thường dùng thuốc này để chữa mất ngủ. Tuy nhiên, lạm dụng thuốc an thần có thể ảnh hưởng trực tiếp đến não bộ và để lại những hậu quả khôn lường.

Rối loạn hoạt động của não bộ

Những tác dụng phụ thường gặp khi lạm dụng thuốc an thần là rối loạn lưỡng cực, rối loạn lo âu, căng thẳng sau chấn thương, các rối loạn nhân cách, rối loạn chức năng sinh dục (như mất hứng thú, mất kinh ở nữ, rối loạn phóng tinh ở nam giới) và tụt huyết áp...

Khi sử dụng quá liều, thuốc an thần sẽ ức chế hệ thần kinh trung ương và gây ra những rối loạn trong hoạt động não bộ. Hơn nữa, việc lạm dụng thuốc sẽ khiến bạn rơi vào tình trạng rối loạn cảm xúc. Kéo theo đó là tình trạng lo âu, căng thẳng kéo dài, thậm chí là gây trầm cảm.

Nếu dùng thuốc an thần trong thời gian dài có thể dẫn đến chứng trầm cảm,  hoang tưởng nguy cơ tự tử cao.

Ức chế hô hấp

Thuốc an thần là loại thuốc nguy hiểm đối với những người mắc các chứng bệnh tâm thần, hô hấp hay tim mạch. Do chúng có thể ức chế trung tâm hô hấp.... Để không gây nguy hiểm cho sức khỏe, bạn cần tìm hiểu kĩ trước khi sử dụng chúng và cẩn trọng nếu đang mắc những vấn đề trên.

Gây nghiện

Thuốc an thần là loại thuốc là loại thuốc được bán rộng rãi ở các hiệu thuốc. Nhiều người có thói quen mau các loại thuốc an thần trên thị trường và dùng mà không hỏi ý kiến bác sĩ. Việc làm này không chỉ khiến tác dụng của thuốc bị giảm mà còn gây ra tình trạng nhờn thuốc.

Đối với những người khỏe mạnh, nếu lạm dụng thuốc an thần có thể gây quen, nhờn thuốc dẫn đến việc tăng liều và gây nghiện.

Ảnh hưởng sức khỏe sinh sản

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sử dụng thuốc an thần quá liều sẽ làm tăng nguy cơ dẫn đến vô sinh. Đặc biệt là ở nam giới hay phụ nữ nếu lạm dụng sẽ gây hạn chế về chất lượng tinh trùng, noãn.

Ngoài ra, đối với phụ nữ có thai lạm dụng thuốc còn gây hại thai, gây dị dạng cho thai nhi, gây sốc phản vệ hoặc các triệu chứng dị ứng khác.

Do đó, bạn nên cẩn trọng khi sử dụng thuốc an thần để đảm bảo không gây ra những hậu quá đáng tiếc.

• Chữa bệnh run tay bằng thuốc nam

• Thuốc tây chữa viêm mũi dị ứng