Top các biện pháp tránh thai hiện đại: Ưu – nhược điểm bạn không nên bỏ qua

Đặc biệt, các bạn nữ nên trang bị sớm kiến thức về các phương pháp tránh thai hiện đại, hiểu rõ cả mặt lợi và những rủi ro tiềm ẩn để đưa ra quyết định phù hợp nhất với bản thân.

Tính ngày an toàn

Đối với phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều (dao động từ 28 - 32 ngày), thời điểm rụng trứng thường rơi vào khoảng giữa chu kỳ, tức vào khoảng ngày thứ 14 nếu đếm ngược từ kỳ kinh tiếp theo. Giai đoạn được xem là “cửa sổ thụ thai” thường kéo dài khoảng 10 ngày, bao gồm 5 ngày trước và 4 ngày sau khi rụng trứng. Tránh quan hệ tình dục trong thời gian này có thể giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.

Ưu điểm:

- Là phương pháp tự nhiên, không sử dụng hormone hay bất kỳ công cụ hỗ trợ nào.

- Không gây tác dụng phụ cho cơ thể.

- Giữ được cảm giác tự nhiên, chân thật trong quan hệ, giúp tăng sự gắn kết và thăng hoa cảm xúc giữa hai vợ chồng.

Nhược điểm:

- Hiệu quả tránh thai chỉ khoảng 75% do thời điểm rụng trứng có thể bị xê dịch bởi nhiều yếu tố như stress, thay đổi nội tiết hoặc môi trường sống.

- Không phù hợp với những người có chu kỳ kinh nguyệt không đều, vì việc tính toán sẽ kém chính xác và dễ dẫn đến thất bại trong việc ngừa thai.

Biện pháp tránh thai này chỉ mang tính tương đối (Ảnh minh họa)

Viên uống tránh thai hàng ngày

Viên uống tránh thai hàng ngày là một trong những phương pháp ngừa thai phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Với khả năng kiểm soát thời điểm uống linh hoạt theo lịch sinh hoạt cá nhân, biện pháp này giúp phụ nữ chủ động bảo vệ bản thân trong quan hệ tình dục mà không phải lo lắng về nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.

Hiện nay, viên uống tránh thai được chia thành hai loại chính: Viên uống tránh thai hàng ngày (uống đều đặn mỗi ngày) và viên tránh thai khẩn cấp (sử dụng sau khi quan hệ không an toàn).

Cả hai loại đều chứa hormone progesterone và estrogen, có tác dụng ức chế sự rụng trứng, làm dày chất nhầy cổ tử cung và thay đổi môi trường nội mạc tử cung, ngăn cản quá trình thụ tinh và làm tổ.

Ưu điểm:

- Tỷ lệ ngừa thai cao, lên đến 99% nếu dùng đúng cách.

- Dễ sử dụng, không can thiệp y tế.

- Ngoài tác dụng tránh thai, còn giúp điều hòa kinh nguyệt, cải thiện tình trạng rối loạn nội tiết và giảm nguy cơ mắc một số bệnh lý phụ khoa như u xơ tử cung, ung thư buồng trứng hoặc tăng sản tuyến vú.

Nhược điểm:

- Không ngăn ngừa được các bệnh lây qua đường tình dục (STDs).

- Sử dụng lâu dài có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone tự nhiên, dẫn đến các rối loạn như vô kinh, suy giảm khả năng sinh sản.

- Viên tránh thai khẩn cấp có giới hạn liều lượng trong tháng, không nên lạm dụng vì có thể làm giảm hiệu quả và gây rối loạn chu kỳ kinh.

Thuốc tránh thai là biện pháp tránh thai được nhiều người lựa chọn (Ảnh minh họa) 

Đặt vòng tránh thai

Đặt vòng tránh thai là một trong những biện pháp ngừa thai lâu dài và đáng tin cậy, được nhiều phụ nữ lựa chọn sau khi sinh. Vòng tránh thai là một dụng cụ nhỏ được đưa vào trong tử cung, hoạt động bằng cách thay đổi môi trường nội mạc tử cung, khiến tinh trùng khó gặp trứng hoặc làm trứng đã thụ tinh không thể làm tổ.

Hiện nay, có hai loại vòng tránh thai phổ biến: Vòng tránh thai quấn đồng gây phản ứng nhẹ trong tử cung, ngăn tinh trùng di chuyển. Vòng chứa hormone (progestin) giải phóng hormone giúp làm đặc chất nhầy cổ tử cung và ức chế rụng trứng. Ngoài ra, còn có vòng tránh thai có thể có hình chữ T hoặc hình cánh cung, tùy thuộc vào thiết kế phù hợp với cơ địa từng người.

Ưu điểm:

- Hiệu quả tránh thai cao, từ 95–97%, kéo dài từ 5 đến 10 năm tùy loại vòng.

- Chi phí hợp lý nếu tính theo thời gian sử dụng.

- Có thể tháo ra bất kỳ lúc nào khi muốn mang thai trở lại.

- Phù hợp với phụ nữ không sử dụng được estrogen (ví dụ: đang cho con bú hoặc có bệnh lý nền).

Nhược điểm:

- Có thể gây rối loạn kinh nguyệt, đau bụng dưới, hoặc viêm nhiễm phụ khoa, nhất là trong thời gian đầu sau khi đặt.

- Nếu vòng bị lệch hoặc rơi ra mà không biết, nguy cơ mang thai ngoài tử cung có thể xảy ra, tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe sinh sản và tính mạng.

Bao cao su

Bao cao su là một trong những biện pháp tránh thai phổ biến, tiện lợi và dễ sử dụng nhất hiện nay. Đây là phương pháp ngừa thai cơ học, hoạt động bằng cách tạo một lớp màng mỏng ôm sát dương vật, ngăn không cho tinh trùng xâm nhập vào âm đạo và gặp trứng, từ đó phòng tránh quá trình thụ tinh.

Không chỉ có tác dụng ngừa thai, bao cao su còn là “lá chắn” hiệu quả giúp phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) như HIV, giang mai, lậu, sùi mào gà…  điều mà hầu hết các biện pháp tránh thai khác không làm được.

Ưu điểm:

- Hiệu quả tránh thai cao, lên tới 95% nếu sử dụng đúng cách.

- Ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục, bảo vệ cả nam và nữ giới.

- Dễ sử dụng, không cần kê đơn hay hỗ trợ y tế. Có thể sử dụng linh hoạt bất cứ lúc nào.

- Không chứa hormone, phù hợp với người không muốn ảnh hưởng nội tiết.

Nhược điểm:

- Nếu sử dụng sai cách hoặc bao bị rách, hiệu quả tránh thai giảm đáng kể.

- Một số người có thể bị dị ứng với latex hoặc các chất bôi trơn trên bao cao su.

- Chọn sai kích cỡ có thể dẫn đến tụt, rách hoặc gây khó chịu.

- Có thể làm giảm cảm giác chân thật trong quan hệ tình dục đối với một số người.

 Sử dụng bao cao su để phòng ngừa các bệnh lây qua đường tình dục (Ảnh minh họa)

Cấy que tránh thai

Cấy que tránh thai là một phương pháp tránh thai hiện đại, có độ an toàn cao và hiệu quả kéo dài nhiều năm. Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ đặt một que nhỏ chứa hormone vào dưới da ở mặt trong cánh tay của người phụ nữ. Que cấy sẽ liên tục giải phóng hormone progestin, giúp ngăn chặn quá trình rụng trứng, làm đặc dịch nhầy ở cổ tử cung và làm mỏng lớp nội mạc tử cung, tạo ra ba lớp “hàng rào” vững chắc để ngăn cản sự thụ thai.

Cụ thể, dịch nhầy cổ tử cung đặc lại sẽ gây khó khăn cho tinh trùng di chuyển, còn nếu trứng được thụ tinh, lớp nội mạc mỏng sẽ khiến trứng không thể làm tổ và phát triển.

Ưu điểm:

- Hiệu quả tránh thai rất cao, lên tới hơn 99%.

- Tác dụng kéo dài từ 3 đến 5 năm chỉ với một lần cấy.

- Khi tháo que, khả năng mang thai phục hồi nhanh chóng.

- Không ảnh hưởng đến chuyện chăn gối, hoàn toàn kín đáo, không ai biết bạn đang dùng biện pháp tránh thai.

- Phù hợp với phụ nữ chống chỉ định estrogen như: đang cho con bú, bị tăng huyết áp, hút thuốc, tiểu đường hoặc lớn tuổi.

Nhược điểm:

- Chi phí ban đầu cao hơn so với nhiều biện pháp khác.

- Có thể gây tác dụng phụ như rối loạn kinh nguyệt, đau bụng, đau lưng, để lại sẹo nhỏ hoặc áp xe tại chỗ cấy.

- Trong một số trường hợp hiếm, que có thể dịch chuyển vị trí, gây tụ máu hoặc nhiễm trùng nếu không được kiểm tra định kỳ.

Diễm Quỳnh (tổng hợp)