Dòng Thạch Hãn và những khuôn hình đỏ lửa của lịch sử, một nén tâm nhang gửi Thành cổ

Tên gọi “Mưa đỏ” không chỉ gợi nhớ đến những trận mưa bom lửa đổ xuống Thành cổ Quảng Trị suốt 81 ngày đêm ác liệt năm 1972, mà còn gợi lên hình ảnh dòng sông Thạch Hãn nhuộm máu – nơi bao chiến sĩ trẻ đã vĩnh viễn nằm lại trong lòng đất mẹ. Triển lãm trưng bày hàng chục tác phẩm ảnh do các nghệ sĩ nhiếp ảnh từng trực tiếp tới Quảng Trị ghi lại, phản ánh vẻ đẹp bi tráng của mảnh đất từng là chiến trường khốc liệt, nay đã hồi sinh trong hòa bình nhưng vẫn đượm nỗi đau quá khứ.

Các tác phẩm không chỉ đơn thuần ghi lại phong cảnh hay di tích, mà còn là cái nhìn nhân văn, sâu sắc về tinh thần hy sinh, ý chí bất khuất của thế hệ cha anh. Hình ảnh bức tường loang máu, dấu đạn trên bia đá, ánh mắt của người mẹ bên nấm mộ con… được thể hiện qua lăng kính nhiếp ảnh như một bản giao hưởng buồn nhưng đầy tự hào.

Quang cảnh sự kiện 

Điểm nhấn đặc biệt của triển lãm là không gian sắp đặt nghệ thuật “Nén tâm nhang”. Không gian này được thiết kế như một bàn thờ nghệ thuật, nơi người xem có thể dừng chân, dâng hương, tưởng niệm những liệt sĩ đã nằm lại tại Thành cổ Quảng Trị. Những chất liệu như tro nhang, đất đỏ, đá núi, hoa đại, cát trắng… được kết hợp đầy ý nghĩa, như tái hiện một không gian thiêng liêng – nơi nghệ thuật không chỉ là cái đẹp, mà còn là sự thấu cảm và sẻ chia.

Sự giao thoa giữa nhiếp ảnh tư liệu và nghệ thuật sắp đặt hiện đại khiến người xem không chỉ nhìn bằng mắt, mà cảm nhận bằng trái tim. Những “nén nhang” trong khuôn hình trở thành biểu tượng tri ân, là tiếng gọi thầm lặng từ quá khứ vọng về hiện tại, để nhắc nhở mỗi người không quên những hy sinh đã làm nên hòa bình hôm nay.

Phát biểu tại lễ khai mạc, Giám đốc Điện ảnh Quân đội nhân dân, Thượng tá Nguyễn Thu Dung nhấn mạnh: “Triển lãm là một hoạt động tri ân thiết thực, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc tới các anh hùng liệt sĩ. Đồng thời, đây cũng là dịp để khẳng định vai trò của nghệ thuật, đặc biệt là nhiếp ảnh, trong việc khắc ghi lịch sử và lan tỏa các giá trị nhân văn.”

Đáng chú ý, nhiều nghệ sĩ tham gia triển lãm từng là cựu chiến binh, người lính cầm máy thay súng, lưu giữ khoảnh khắc giữa chiến trường bằng chính sinh mệnh của mình. Vì thế, các tác phẩm không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn mang theo chiều sâu ký ức, là những chứng nhân sống động của lịch sử.

Triển lãm “Mưa đỏ – Tri ân từ khuôn hình” không chỉ là hoạt động nghệ thuật, mà còn là thông điệp mạnh mẽ gửi tới thế hệ trẻ hôm nay: hòa bình là thành quả của hy sinh và máu xương, không thể bị lãng quên. Qua từng khuôn hình, người xem – đặc biệt là các bạn trẻ – có thể hình dung được sự tàn khốc của chiến tranh, từ đó thêm yêu hòa bình, quý trọng cuộc sống và trân trọng giá trị của độc lập dân tộc.

Không gian triển lãm cũng mở ra những hoạt động bên lề như giao lưu với nghệ sĩ, ký tên tri ân, chia sẻ cảm xúc tại bàn tưởng niệm, nhằm tạo sự tương tác sâu rộng với công chúng.

Các bức tranh được trưng bày tại triển lãm 

Triển lãm sẽ diễn ra đến hết tháng 7/2025, mở cửa tự do cho tất cả công chúng. Với cách thể hiện sáng tạo, xúc động và có chiều sâu, “Mưa đỏ – Tri ân từ khuôn hình” không chỉ là dịp để hồi tưởng quá khứ, mà còn là lời nhắn gửi thầm lặng từ lịch sử: rằng mỗi thế hệ hôm nay cần sống xứng đáng với những gì cha anh đã đánh đổi bằng máu và nước mắt.

Thanh Tùng – Đức Anh