Côn trùng cắn nổi mụn nước có nguy hiểm không và cách chữa trị khi bị côn trùng cắn?

Côn trùng cắn nổi mục nước có nguy hiểm không?

Côn trùng cắn gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, phản ứng thường gặp nhất đó là tình trạng ngứa ngáy dữ dội, sưng phù, mẩn đỏ, tróc vẩy. Một số trường hợp da có thể có các phản ứng nổi mụn nước, bóng nước và các nốt dịch hạch lympho. Phản ứng toàn thân do các côn trùng thuộc bộ Cánh màng - Hymenoptera (ong, kiến) đốt có thể đưa đến sốc phản vệ nguy hiểm đến tính mạng.

Côn trùng cắn nổi mụn nước có nguy hiểm không và cách chữa trị khi bị côn trùng cắn? Côn trùng cắn nổi mụn nước có thể dẫn đến sốc phản vệ nguy hiểm tính mạng nếu không điều trị kịp thời

Các bác sỹ cho biết, khi bị côn trùng cắn xuất hiện mụn nước, bóng nước, sưng đỏ, phù nề và gây đau... là biểu hiện do cơ thể phản ứng với các dị nguyên từ vết cắn, ngòi, lông của côn trùng. Tuy nhiên, tuỳ vào loại côn trùng khác nhau để có biện pháp xử lý kịp thời. Nếu có biểu hiện tại vết cắn như mẩn ngứa, phát ban, mệt mỏi, khó thở... không cần quá lo lắng. Cần giữ tai khô, vệ sinh tổn thương hàng ngày bằng dung dich sát khuẩn như cồn betadine và theo dõi một thời gian. Trường hợp dấu hiệu lan rộng hoặc xuất hiện các triệu chứng toàn thân cần đưa đến cơ sở y tế sớm nhất để kịp thời cứu chữa.

Sau khi bị côn trùng cắn nổi mụn nước có thể xảy ra các trường hợp nguy hiểm dưới đây:

Sinh lý bệnh

Các vết cắn của côn trùng ban đầu gây nên những vết thương rất nhỏ nhưng sau đó sẽ sưng to do phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với kháng nguyên từ lông, ngòi của côn trùng hay từ vết cắn đưa vào. Thời gian diễn tiến của phản ứng đối với vết cắn của côn trùng tùy thuộc vào cơ chế miễn dịch. Các sang thương da dạng tổ ong phản ứng tức thì tại chỗ bị cắn qua trung gian của globulin miễn dịch E (IgE). Sau đó, các nốt sưng phù, sẩn ngứa, mụn nước xuất hiện trong vòng 48 giờ sau khi bị cắn, đốt. Đây là các biểu hiện của phản ứng mẫn cảm muộn, miễn dịch trung gian tế bào type IV, đối với các kháng nguyên do vết cắn, vết đốt gây ra.

Trong một số ít trường hợp khác, các sang thương xuất hiện do độc tố đưa vào từ các vết đốt, vết cắn. Cụ thể các vết cắn của loài nhện nâu có thể gây tình trạng hoại tử mô lan rộng do tổn thương nội mạc qua trung gian bạch cầu đa nhân trung tính dưới tác dụng của độc tố Sphingomyelinase D.

Men Hyaluronidase chứa trong nọc độc của côn trùng sẽ giúp độc tố lan tỏa và gây hoại tử mô trên diện rộng.

Côn trùng cắn nổi mụn nước có nguy hiểm không? Côn trùng cắn nổi mụn độc sẽ khiến độc tố lan toả, gây hoại tử mô trên diện rộng

Dịch tễ học

Ngòi và các vết cắn của côn trùng được nhiều người quan tâm.

Các loại côn trùng thường gặp : ruồi, muỗi, côn trùng ngành Tiết túc - Arthropod (ong, kiến, nhện, ve, rết, bọ chét, bò cạp, rệp…) được coi là các vectors truyền bệnh nguy hiểm ở Mỹ cũng như ở châu Á, châu Phi, Mỹ Latinh.

Một số dữ liệu thống kê đã phân tích sự khác biệt  giữa các chủng tộc đối với mối nguy hiểm do côn trùng cắn. Trên thực tế, có hiện tượng một số người dễ hấp dẫn côn trùng hơn người khác nhưng sự khác biệt này được cho là có liên quan đến thân nhiệt, mùi của cơ thể, sự sử dụng các loại dầu thơm, sự bài tiết CO2… và không hề có sự liên quan đến chủng tộc. Tương tự, sự khác biệt về các phản ứng cá nhân khi bị côn trùng cắn là do tình trạng miễn dịch của từng người, không phải do chủng tộc. Các chủng tộc có da sậm màu thường bị chứng thiếu men glucose-6-phosphate dehydrogenase (G-6-PD) và phải dùng Dapsone khi điều trị các vết cắn nguy hiểm của loài nhện nâu.

Về giới tính, hiện nay không có sự khác biệt liên quan đến giới tính đối về việc côn trùng cắn.

Trẻ em có thể dễ nhạy cảm đối với loài nhện đen.

Lâm sàng

Tại vị trí vết cắn điển hình của côn trùng thường là các sẩn ngứa. Vị trí đặc biệt của sang thương cũng có thể tùy loại côn trùng như vết cắn của rệp giường thường ở cổ, thân mình; của ve thường ở cẳng chân; muỗi cắn thường ở mặt, tứ chi…

Bệnh nhân có thể bị ngứa ngáy nhiều tại nơi bị cắn nổi hồng ban sưng phù, tróc vẩy. Một số trường hợp da có thể có phản ứng nổi mụn nước, bóng nước và các nốt dạng hạch lympho. Phản ứng toàn thân do các côn trùng thuộc bộ Cánh màng - Hymenoptera (ong, kiến) đốt có thể đưa đến sốc phản vệ nguy hiểm đến tính mạng.

Tác nhân gây bệnh

Việc nhận dạng chính xác loại côn trùng cắn rất quan trọng trong việc có sử dụng kháng sinh điều trị phòng ngừa hay không. Bệnh nhân cần chú ý đến việc có thể bắt giữ côn trùng cẩn thận hay chú ý mô tả đặc tính, hình dạng loại côn trùng đã cắn để cung cấp cho bác sỹ, từ đó có hướng chẩn đoán và điều trị dễ dàng hơn. Cụ thể:

Loài ve thân cứng họ IXODIDAE:

Nhóm Ixodes là tác nhân truyền bệnh Lyme, sốt ve, nhiễm Ehrlichia chaffeensis (Ehrlichiosis).

Nhóm Dermacentor là tác nhân truyền bệnh Tularemia và RMSF (Rocky Mountain Spotted Fever).

Nhóm Amblyomma là tác nhân truyền bệnh Tularemia, RMSF, Ehrlichiosis.

Nhóm Rhipicephalus là tác nhân truyền bệnh RMSF, Ehrlichiosis, Rickettsia.

Loài ve thân mềm họ ORNITHODOROS: là tác nhân truyền bệnh  nhiễm Borrelia duttonii (Borrelia relapsing fever).

Cách xử lý khi bị công trùng cắn nổi mụn nước

Muỗi là loài côn trùng gây nguy hiểm nhất đối với con người vì chúng là tác nhân truyền bệnh nguy hiểm. Chúng sinh trưởng nhanh chóng trong điều kiện thời tiết ẩm ướt, đặc biệt là mùa hè và xuất hiện ở mọi ơi. Ngoài ra, phải kể đến những loài côn trùng nguy hiểm khác như ong, kiến... Trường hợp nhẹ nhất khi bị chúng cắn là gây ngứa ngáy khó chịu, nặng hơn là đau nhức.

Trong kiến ba khoang có chứa chất pederin gây bỏng da giống như chất cangtaridin của sâu ban miêu và chất phosphor ở con giời. Nọc độc của một số loài côn trùng như rết, nhện, bọ cạp... có thể chứa chất độc thần kinh hoặc men gây sưng phồng, kết tập tiểu cầu, huyết khối. Chúng có thể làm mất dần đi hoặc gây loét da, hoại tử. Nọc côn trùng còn có thể gây triệu chứng toàn thân như sốt, lạnh, nôn, ban đỏ, ngứa, vàng da, co cứng cơ, chuột rút, nhiễm khuẩn... Nhiều trường hợp nạn nhân lâm vào tình trạng nguy kịch do ong, kiến đốt nhiều gây phồng da, đau rát dẫn đến sốc phản vệ.

Côn trùng cắn nổi mụn nước có nguy hiểm không và cách chữa trị khi bị côn trùng cắn? Cần có phương pháp xử lý khi bị côn trùng cắn đúng cách

Nếu bị nhiều ong, kiến lửa đốt, bệnh nhân có thể bị phù, mệt ỏi, nôn, ù tai, đông máu nội mạch rải rác, tiêu cơ vân, hoại tử ống thận cấp...

Để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn từ vết thương do côn trùng cắn cần có biện pháp xử lý sớm nhất có thể. Nếu để quá 6 giờ sau khi bị cắn, nguy cơ nhiễm khuẩn rất cao, đặc biệt là những người cao tuổi và người suy giảm miễn dịch.

Các bước xử lý côn trùng cắn:

Lấy chúng ra

Các côn trùng hút máu nhỏ thường có hàm răng rất cứng, bám vào da thịt. Khi kéo ra, thường chỉ bứt được thân hình của chúng còn hàm răng vẫn bám chặt vào da thịt. Hàm răng này sẽ không còn hút máu được nữa nhưng nó có thể gây nhiễm trùng hoặc những biến chứng tai hại khác. Vì thế, ta nên kéo chúng từ từ ra khỏi vết cắn. Trường hợp đó là đỉa có thể dùng vôi hay xà phòng chúng sẽ tự nhả ra.

Lửa có tác dụng hữu hiệu trong việc bắt các côn trùng này phải nhả ra. Dùng một cây nhang, một điếu thuốc cháy dở hơ vào chúng, cần cẩn thận để tránh bị bỏng.

Ngoài ra, cũng có thể dùng các chất như cồn, xăng, dầu nóng... nhỏ một giọt vào chúng, chúng sẽ tự động nhả ra. Những chất này có tác dụng chậm hơn lửa và thường cần khoảng 5 phút.

Khi bị côn trùng cắn cần lấy chúng ra ngay tránh gây tổn thương cho da

Tìm cách khắc phục nốt cắn như rút vòi ong cắn bằng cánh dùng nhíp nhổ, móng tay. Không để nguyên vòi trong da vì nó sẽ làm cho chất độc tiết ra nhiều.

Sát trùng vết chích, vết cắn

Vết thương phải được rửa nước sạch nhiều lần để loại bẩn và loại bớt vi khuẩn và các mô chết. Để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn, ta nên rửa thật kỹ vết thương bằng xà phòng, sau đó bôi alcol hoặc các thuốc sát trùng khác.

Bài liên quan

Chuột cắn có bị dịch hạch không?

Cách chữa vết muỗi cắn nhanh chóng không cần dùng thuốc

Cách chữa viêm mũi dị ứng bằng cóc mẳn

Triệu chứng bệnh dị ứng

Làm vết chích không bị ngứa,sưng hoặc nổi mẩn

Dùng một cục nước đá đặt lên vết chích chừng 5 phút.

Dùng muối ăn trộn với chút nước cho sền sệt rồi thoa lên vết chích.

Nếu chỉ có vết đỏ: người bệnh có thể điều trị tại nhà. Dùng nước muối loãng 9% hoặc nước vôi loãng chấm ngày ba đến bốn lần, tránh rửa nước nhiều, tránh kỳ cọ làm trượt da tróc vảy.

Nếu đau rát nhiều: có thể đến các cơ sở y tế chuyên khoa da liễu khám và điều trị bằng các loại thuốc như dung dịch yarish, dalibua, kháng sinh; các loại hồ làm dịu da như hồ nước. Sau 1 tuần, bệnh có thể khỏi.

Nếu tổn thương nhiễm trùng hóa mủ: bệnh nhân có thể bôi bằng các dung dịch thuốc màu như eosine, milian, xanh metylen… và sau đó nên đi khám bệnh ở các cơ sở y tế gần nhất hay gặp các bác sĩ chuyên khoa Da liễu để được hướng dẫn điều trị cụ thể, tránh các biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra. Không nên sử dụng các phương pháp chữa dân gian như nhai gạo nếp, đậu xanh đắp lên vết thương, có thể gây nhiễm trùng nặng thêm.

Cách trị côn trùng cắn nổi mụn nước

Thịt xay

Trường hợp bị muỗi đốt hoặc côn trùng cắn, trộn 1/2 muỗng cà phê thịt xay với nước ấm sạch đủ để thực hiện một miếng dán dày trên vết cắn và để trong 5 phút. Ngoài ra, có thể lặp lại miếng dán sau một vài giờ nếu cơn đau ở trẻ vẫn tiếp diễn.

Nguyên nhân là do thịt xay có chứa phong phú papain - một loại enzyme tiêu hóa có thể giúp phá vỡ các protein chứa độc tố của các côn trùng để lại trong da. Từ đó chúng giúp giảm ngứa, sưng và đau hữu hiệu.

Bột yến mạch

Nếu bị muỗi đốt, có thể điều trị vết muỗi cắn ngứa ngáy bằng bột yến mạch. Do trong bột yến mạch có chứa avenanthramides cao giúp giảm tình trạng sưng đỏ và ngứa ngáy. Ngoài ra, cũng có thể hòa tan một chút bột yến mạch trong bồn tắm và cho trẻ ngâm mình hoặc đơn giản hơn là xay một cốc bột yến mạch và khuấy vào một bồn tắm ấm.

Cách chữa trị khi bị côn trùng cắn bằng bột yến mạch

Thuốc kháng sinh Aspirin

Những viên thuốc kháng sinh Aspirin có thể sử dụng không cần theo toa để điều trị các vết cắn do muỗi hoặc côn trùng khác đốt. Đầu tiên, nghiền một viên aspirin và thêm vào đó một chút nước nước chỉ đủ làm cho thuốc tan và thoa nó vào khu vực bị viêm. Sau đó, lưu lại khoảng 10 phút. Do trong thuốc Aspirin có chứa salicylic acid giúp chống viêm mạnh hiệu quả, làm giảm đỏ mắt, viêm và ngứa trong ít nhất là 20 phút.

Muối khoáng Epsom

Ngâm vết cắn của muỗi, ong hoặc rắn cắn bằng muối khoáng Epsom. Nếu sau đó vẫn có những triệu chứng đáng lo ngại như một vết thương chảy máu, đau nặng, sốt, tiêu chảy hoặc chóng mặt nên đưa đến phòng cấp cứu ngay lập tức.

Tuy nhiên nếu vết cắn không có gì nghiêm trọng, có thể rửa vết thương sạch sẽ, sau đó ngâm vết cắn trong dung dịch muối khoáng ấm Epsom (3 muỗng canh muối cho mỗi cốc nước) với liệu trình 2 lần/ngày trong liên tiếp 1 tuần vết cắn sẽ khỏi dần.

Theo các nghiên cứu tại Đại học Paulista của Brazil thì nguyên nhân là do muối Epsom giàu magiê giúp tiêu diệt vi khuẩn tăng trưởng, rút ngắn tốc độ chữa bệnh và cắt giảm nguy cơ lây nhiễm 26%.

Nước ép hành tây

Hành tây là một trong những phương thuốc đơn giản giúp giảm sưng, chảy máu và ngứa do côn trùng cắn. Do hành tây có chứa nhiều quercetin, kaempferol và lưu huỳnh. Các hợp chất tự nhiên này giúp diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng, tăng tốc độ sự hình thành của các tế bào da mới khỏe mạnh và giúp ngăn chặn chảy máu, giảm viêm.

Cách chữa trị khi bị côn trùng cắn bằng nước ép hành tây

Xà phòng diệt khuẩn

Để giảm ngứa ngáy do muỗi đốt hoặc các côn trùng cắn, có thể tắm rửa bằng xà phòng diệt khuẩn với nước ấm. Đặc biệt chú ý đến việc vệ sinh các khu vực có làn da mỏng và bị ngứa dữ dội như mắt cá chân, háng, mặt sau của đầu gối khoảng 2 lần/ngày. Thoa thêm một chút kem hydrocortisone cho đến khi các triệu chứng trên biến mất.

Nguyên nhân là do xà phòng giúp tẩy tế bào chết nhanh chóng và kem hydrocortisone giúp giảm ngứa và đỏ.

• Tại sao bé bị mụn nước vết muỗi đốt chưa khỏi?

• Bé bị muỗi đốt sưng mủ có nguy hiểm không?

• Tại sao muỗi đốt sưng ngứa chảy nước?

• Muỗi đốt sưng cứng phải làm sao?