Sốc ma túy tăng cao trong đại dịch

Matthew Davidson 31 tuổi, cố gắng cai nghiện heroin bằng cách tham gia các buổi gặp nhóm hỗ trợ phục hồi. Anh có công việc yêu thích tại nhà hàng.

Đại dịch Covid-19 bùng phát, Davidson mất việc và ở một mình trong căn hộ gần Georgetown, Kentucky. Nhóm hỗ trợ phục hồi đã ngừng các buổi gặp gỡ, khiến anh càng chán nản. Sau đó, cô bạn gái phát hiện Davidson chết vì quá liều chất nghiện, hồi tháng 5.

Davidson là một cái tên trong danh sách tử vong do sốc ma túy ở Kentucky. Danh sách này đã dài thêm nhiều kể từ mùa xuân, trong 5 năm gần đây. Tính đến cuối tháng 8, tiểu bang này có số ca tử vong bởi sốc ma túy gần bằng cả năm 2019.

Một túi heroin và dụng cụ tiêm chích ma túy được tìm thấy tại một ngôi nhà bỏ hoang ở Ljubljana, Slovenia, hồi 8/2009. Ảnh: Reuters

Nhiều thông tin cho thấy tình trạng sốc thuốc ở Mỹ đang tăng mạnh nhất tính đến nay. Các chuyên gia về chất nghiện đổ lỗi cho đại dịch, đẩy con người đến căng thẳng, cô lập. Điều trị và phục hồi gián đoạn, sử dụng ma túy bất hợp pháp tăng lên.

Các con số toàn nước Mỹ sẽ mất nhiều tháng để tổng hợp, bởi khám nghiệm và kiểm tra tốn nhiều thời gian. Tuần trước, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) công bố số liệu tính đến tháng 3, thời điểm Covid-19 tăng cao ở vùng Đông Bắc, lệnh giãn cách và các biện pháp phòng chống dịch bắt đầu áp dụng.

Theo báo cáo của CDC, số ca tử vong đang có xu hướng gia tăng, gần 74.000 ca tử vong do sốc thuốc tính từ tháng 4/2019 đến 3/2020, trong khi cùng quãng thời gian đó một năm trước ghi nhận 68.000 trường hợp.

Jules Netherland, người giám sát nghiên cứu tại Liên minh Chính sách Ma túy, một tổ chức phi lợi nhuận về sử dụng ma túy trái phép, cho biết: "Dữ liệu mới của CDC xác nhận lo ngại của chúng tôi rằng Covid-19 làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nghiện ma túy".

Ở hầu hết các bang, số người chết do sốc ma túy cao nhất vào tháng 4-5 và giảm dần sau đó, theo AP. Các chuyên gia cảnh báo rằng số ghi nhận sẽ tiếp tục tăng trong những tháng gần đây khi có kết quả khám nghiệm tử thi.

ODMAP, một dự án theo dõi cảnh sát và các cuộc gọi cấp cứu báo cáo nghi ngờ sốc thuốc, từ 49 bang tại Mỹ. Dự án này đã tiếp nhận báo cáo sốc thuốc kể từ khi cách ly xã hội tăng 17%, theo thống kê ban đầu.

Jeff Beeson, phó giám đốc chương trình tài trợ được liên bang ủy quyền giám sát ODMAP cho biết: "Các con số chỉ ra vấn nạn toàn quốc về quá liều ma túy".

Từ giữa những năm 1990, sự gia tăng các ca tử vong do dùng thuốc quá liều ở Mỹ bắt nguồn từ lạm dụng thuốc giảm đau kê đơn có chứa opioid gây nghiện. Dần dần, nhiều người chuyển sang sử dụng các loại ma túy như heroin và fentanyl. Năm 2015, heroin gây ra nhiều ca tử vong nhất. Năm 2016, fentanyl trở thành "kẻ giết người" nhiều nhất.

Hiện chưa có thông tin đầy đủ về loại thuốc sử dụng ở những người nghiện tử vong năm nay, nhưng fentanyl và methamphetamine hiện là những chất giết người phổ biến nhất.

Tiến sĩ Mark Tyndall, một giáo sư y khoa của Đại học British Columbia nghiên cứu về những ca tử vong do sốc ma túy, cho biết đại dịch đã tác động đến việc buôn bán heroin, tỷ lệ sốc thuốc tăng đăng kể. Dịch bệnh cũng tác động đến việc tư vấn và điều trị nghiện. Các buổi tư vấn chuyển sang trực tuyến.

Robert Pack, nghiên cứu về chất nghiện tại Đại học East Tennessee State cho biết kết nối từ buổi tư vấn trực tuyến kém hiệu quả hơn so với gặp mặt, trong khi đó kết nối là một trong những động lực của quá trình phục hồi.

"Với hoàn cảnh mất việc làm, bị cô lập và trầm cảm, con người sẽ gặp thử thách theo mọi hướng", Pack nói.

Đó là những gì đã xảy ra với Matthew Davidson ở Kentucky. Người này đã chết bởi dùng quá liều fentanyl, trong khi Wyatt, một người họ hàng của Davidson đổ lỗi cho đại dịch.

"Nếu sự cô lập này không diễn ra, có lẽ ai đó đã ở cùng và cứu anh ấy", Wyatt nói.

Wyatt kể lần cuối cùng Davidson đi cai nghiện cách đây khoảng một năm rưỡi và dường như chưa cai hoàn toàn. Sau đó anh được hưởng rất nhiều lợi ích từ các buổi gặp nhóm phục hồi chứng nghiện nhóm của mình, nhưng nó đã dừng khi Covid-19 tấn công. Các buổi gặp trực tuyến lại không dành cho Davidson.

Wyatt cho rằng "được sống xung quanh những người tốt, không nghiện ngập, là điều quan trọng nhất đối với một người nghiện ma túy. Không có nó, khó khăn sẽ đến".

Theo VnExpress