Sốt rét ác tính là gì và cách nhận biết sốt rét ác tính ở trẻ em?

Sốt rét ác tính là gì và cách nhận biết sốt rét ác tính ở trẻ em? Sốt rét ác tính có các rối loạn thần kinh như rối loạn hành vi, rối loạn ý thức, hôn mê nhanh, đột ngột co giạt, liệt,... Nếu không điều trị bệnh kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
17/01/2018 16:15

Sốt rét ác tính là gì?

Sốt rét ác tính là một thể sốt rét nặng có biến chứng dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời do Plasmodium falciparum gây ra do sự tắc nghẽn trong các mạch máu nhỏ của các phủ tạng. Nguy hiểm là bệnh có thể ảnh hưởng đến não gây ra rối loạn vi tuần hoàn và thiếu oxy tổ chức. Sốt rét ác tính nếu không được cấp cứu sớm thì tỷ lệ tử vong rất cao.

Sot ret ac tinh la gi va cach nhan biet sot ret ac tinh o tre em

Sốt rét ác tính là gì? Sốt rét ác tính là một thể sốt rét nặng có biến chứng dẫn đến tử vong

Việc điều trị nguyên nhân và hồi sức cấp cứu với sốt rét ác tính là bắt buộc. Nhờ có meíìoquin và artemisinin, ký sinh trùng được quét sạch khỏi máu ngoại biên trong vòng 24 - 30 giờ nhưng các biến chứng của sốt rét ác tính vẫn còn nguyên vẹn.

Các biến chứng của sốt rét ác tính rất đa dạng. Đến nay, cơ chế của một số biến chứng cũng chưa thực sự rõ ràng, việc điều trị hồi sức cấp cứu theo cơ chế rất cần thiết còn điều trị theo triệu chứng chưa đủ.

Nguyên nhân bệnh sốt rét ác tính được xác định là do nhiễm ký sinh trùng nặng trên 5% hồng cầu, không có miễn dịch. Bệnh rất dễ lây lan, đặc biệt là trẻ em, nếu không điều trị kịp thời rất dễ nhiễm ký sinh trùng thể phân bào.

Cách nhận biết sốt rét ác tính ở trẻ em

Mới đây, ngày 17/1, BS. Trương Hữu Khanh (Trưởng Khoa Nhiễm - Thần kinh thuộc Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM) cho biết bệnh viện đang điều trị cho bệnh nhi HVD (15 tuổi, trú tại Tây Ninh) vị sốt rét thể nặng và đã qua cơn nguy kịch. Tuy nhiên, BS. Khanh cũng chia sẻ thêm trường hợp của bệnh nhi này chậm đáp ứng thuốc.

Cha của cháu D cho biết gia đình có hoàn cảnh khó khăn, không có mẹ bao bọc nên đã nghỉ học từ lớp 5 và hiện đi chăn dê mướn còn cha đi làm thợ hồ. Khoảng 1 tuần trước, cháu D phát sốt cao 39 độ kèm triệu chứng run lạnh.

Sot ret ac tinh la gi va cach nhan biet sot ret ac tinh o tre em 3

Cách nhận biết sốt rét ác tính ở trẻ em. Trẻ có triệu chứng sốt cao, run lạnh, vàng da, đau bụng...

Ngay sau đó, em được đưa vào Bệnh viện địa phương để theo dõi và chuyển xuống một Bệnh viện ở TP.HCM và được chẩn đoán viêm túi mật.

Khi được chuyển xuống Bệnh viện Nhi đồng 1, cháu D được chẩn đoán mắc sốt rét ác tính với các biểu hiện sốt, thiếu máu, vàng da, đau bụng, tiểu đỏ...

Chi phí điều trị bệnh tính đến nay tại Bệnh viện là 27 triệu đồng nhưng Bệnh viện đã cho nợ. Cha D trước đó đã mượn được 16 triệu đồng để đưa con xuống TP.HCM trị bệnh.

Trước năm 2016, mỗi năm Bệnh viện đã tiếp nhận 1 - 2 ca bị sốt rét. BS. Khanh cho biết thêm hầu như tháng nào cũng có ca bệnh sốt rét nhập viện và hầu hết được chẩn đoán nhầm đến viêm phổi, nhiễm trùng tiêu hoá... Khanh cũng đã chia sẻ thêm mọi người cần phòng tránh bệnh sốt rét bằng việc ngủ mùng tẩm thuốc, dùng các biện pháp tránh muỗi đốt. Khi có các biểu hiện lạnh run từng cơn, sốt cao… thì đến các cơ sở y tế để điều trị kịp thời.

 

Sốt rét ác tính có nguy hiểm không?

Bệnh sốt rét ác tính có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể, cụ thể:

Sốt rét ác tính thể não

Khi Plasmodium falciparum nhân lên rất nhanh trong não gây tổn thương các mao mạch sâu của não.

Có các triệu chứng về rối loạn thần kinh như ối loạn hành vi, rối loạn ý thức, hôn mê nhanh, đôi khi đột ngột, đôi khi co giật, liệt, mất vỏ, mất não. Đó là các biểu hiện của các tình trạng tắc mạch não và thiếu oxy não, toan lactic... Toan lactic là hậu quả của sự chuyên hoá glucose yếm khí trông não.

Một cytokin có tên TNF (tumour necrosis factor hay cachectine) giống như trong sốc nhiễm khuẩn, gây các rốì loạn thần kinh, sốt cao, rét run, đau đầu, kém ăn.

Phù phổi cấp

Phù phổi cấp ở người sốt rét ác tính có thể xuất hiện phù phổi cấp huyết động và phù phổi cấp tổn thương. Phù phổi cấp huyết động thường xảy ra do truyền dịch quá nhiều trên một bệnh nhân sốt rét ác tính có biến chứng suy thận thực tổn (CVP tăng cao).

Suy thận cấp

Suy thận cấp chức năng khi vô niệu có CVP giảm. Huyết áp tụt, truyền lại dịch, bệnh nhân lại đái được, huyết áp lên.

Cơ chế thiếu máu huyết tán

Thiếu máu có thể do rối loạn tính thấm hồng cầu, giảm sinh tuỷ xương, tự miễn...

Sot ret ac tinh la gi va cach nhan biet sot ret ac tinh o tre em 2

Sốt rét ác tính là gì và cách nhận biết sốt rét ác tính ở trẻ em? Sốt rét ác tính là căn bệnh nguy hiểm có thể tử vong nếu không điều trị kịp thời

Sốt mật đái huyết cầu tố

Điển hình ở người thiếu G6PD sử dụng primaquin. Trong sốt mật đái huyết cầu tố, các ký sinh trùng có ít hoặc âm tính, bệnh nhân lúc đầu chưa hề có rối loạn ý thức. Trong sốt rét ác tính đái huyết cầu tố, hôn mê sâu, ký sinh trùng +++, nước tiểu không thật đen.

Hạ đường máu

Cơ chế này rất nguy hiểm với trẻ em và phụ nữ có thai. Tumour Necrosis Factor làm tăng khả năng dính của hồng cầu vào tế bào nội mạc.

Thalassémie và thiếu G6PD

Trẻ em thalassémie có hồng cầu nhiễm ký sinh trùng sốt rét ít hơn trẻ em thường. Người thiếu G6PD có hồng cầu nhiễm ký sinh trùng ít hơn người bình thường. Vì vậy thiếu G6PD không phải là một yếu tố nguy cơ trong sốt rét ác tính.

comment Bình luận

largeer