Viêm màng não ở trẻ em có nguy hiểm không?

1. Viêm màng não ở trẻ em là gì?

Màng não đóng vai trò bảo vệ bao bọc xung quanh não và tuỷ sống. Viêm màng não là tình trạng nhiễm trùng của màng não. Bệnh thường do vi khuẩn HIB, mô cầu, phế cầu... gây nên, ngoài ra còn có thể do vi rút, nấm, ký sinh... Bệnh viêm màng não, có thể gây biến chứng nặng hoặc tử vong nếu không điều trị sớm.

Viêm màng não là tình trạng nhiễm trùng của màng não

Viêm màng não là căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến những hậu quả nặng nề không chỉ ở trẻ em mà còn ở người lớn. Bệnh gây tử vong nhanh nếu không điều trị kịp thời.

Bệnh viêm màng não thường xảy ra trong mùa nắng nóng. Tuy nhiên, vào thời điểm chuyển giao mùa cũng thường xảy ra vì có nhiều trẻ mắc bệnh đường hô hấp. Đây là thời điểm thuận lợi để một số vi trùng và siêu vi trùng xâm nhập vào hệ thống thần kinh trung ương gây viêm màng não.

Các chuyên gia y tế cho biết đây là loại bệnh nặng cần được điều trị cấp cứu, nếu không có thể gây tử vong hay để lại những di chứng như điếc, mù, động kinh, yếu liệt tay chân hoặc chậm phát triển tâm thần vận động,…

Đặc biệt là viêm màng não ở trẻ em có thể để lại biến chứng cực nhanh gây tử vong nếu không được chữa trị kịp thời.

2. Viêm màng não ở trẻ em có nguy hiểm không?

Theo các bác sĩ, viêm não, màng não là bệnh khá nguy hiểm với trẻ, có thể dẫn tới tử vong. Nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời, trẻ có thể bị các di chứng về tinh thần, ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ, nhận thức kém. Vì vậy, cha mẹ cần nâng cao cảnh giác khi con có biểu hiện sốt, nôn, đau đầu.

Theo TS. Nguyễn Tiến Dũng - Nguyên trưởng khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, bệnh gặp nhiều nhất ở trẻ 2 - 14 tuổi, biểu hiện lâm sàng rất đa dạng và thay đổi tùy theo lứa tuổi. Ban đầu, trẻ thường bị sốt, một số đau đầu, nôn không rõ nguyên nhân.

Trẻ trong cơn sốt mà đau đầu, nôn thì chưa nghi ngờ, nhưng hết sốt rồi mà vẫn còn các biểu hiện này thì đó có thể là dấu hiệu sớm của bệnh. Trường hợp nặng gây co giật, rối loạn thần kinh như lờ đờ, mệt, li bì, nặng hơn thì hôn mê.

Viêm màng não ở trẻ em do vi khuẩn Hib

Biểu hiện

• Sổ mũi, ho, sốt li bì sau đó có thể bú kém hoặc bỏ bú, quấy khóc, nôn, thóp phồng (trẻ dưới 12 tháng tuổi).
• Một số trẻ có thể bị tiêu chảy kéo dài trong vài ngày không khỏi.
• Sau 1 - 2 ngày nếu không được điều trị đúng cách trẻ sẽ bị  hôn mê, co giật.
• Ở giai đoạn nặng viêm màng não ở trẻ em cũng thường để lại di chứng rất nặng nề về thần kinh, khiến trẻ bị điếc, trí tuệ sa sút, mất khả năng học tập, khó khăn khi vận động…

Viêm màng não ở trẻ em do vi khuẩn Hib gây ra

Nguyên nhân

• Viêm màng não Hib là do vi khuẩn Hemophilus influenzae týp B (HIB) gây ra
• Bệnh lây truyền từ người này sang người khác qua những tia nước bọt khi ho hoặc hắt hơi
• Ngoài ra, bệnh có thể lây qua đồ chơi dùng chung hoặc các đồ vật mà trẻ thường chơi hoặc cho vào miệng ngậm.
• Những đối tượng có nguy cơ mắc viêm màng não ở trẻ em do Hib nhất chính là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, trẻ sơ sinh trong đó trẻ em từ 6 tháng - 2 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao bởi hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và ổn định.

Chú ý: Có nhiều trường hợp người bệnh mang vi khuẩn HIB mà không có dấu hiệu, triệu chứng của bệnh nên dễ phát tán ra cộng đồng. Vì vậy, khi thấy trẻ có một vài triệu chứng như sốt, đau đầu, nôn nhiều nên khẩn trương đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Đây là bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi nên bố mẹ cần chú ý và cho trẻ đến bệnh viện kịp thời để chữa trị, hạn chế hết mức những di chứng nguy hiểm có thể đến với con mình.

Tiêm vắc xin Hib cho trẻ là cách tốt nhất để trẻ tránh xa được viêm màng não. Trẻ dưới 1 tuổi được phòng bệnh do HIB bằng tiêm vaccin phối hợp phòng 5 bệnh (vaxcin tổng hợp 5 trong 1): bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và Hib vào tháng thứ 2, thứ 3 và thứ 4.

Bên cạnh đó việc tăng cường vệ sinh cho trẻ, làm sạch môi trường sống, thường xuyên vệ sinh các đồ chơi cho trẻ để đẩy lùi bệnh viêm màng não ra xa trẻ hơn.

Viêm màng não ở trẻ em dạng mô cầu

Nguyên nhân

• Bệnh viêm màng não mô cầu do các vi khuẩn  A, B, C, Y, W-135 gây ra. Bệnh lây qua đường hô hấp và có thể lây nhiễm qua tiếp xúc với bàn tay, vật dụng cá nhân bị nhiễm vi khuẩn từ bệnh phẩm của bệnh nhân.
• Bệnh có tỉ lệ tử vong rất cao, những biến chứng của bệnh vô cùng nguy hiểm, nếu không điều trị đúng lúc, bệnh có thể để lại những di chứng về thần kinh. Bệnh ủ sau 5 - 7 ngày.

Viêm màng não ở trẻ em có nguy hiểm không? Viêm màng não ở trẻ em do các vi khuẩn  A, B, C, Y, W-135 gây ra

Biểu hiện

• Sốt cao 39 đến 40 độ C
• Đau đầu, buồn nôn, nôn, cổ cứng, có thể bị co giật
• Có ban xuất huyết như chấm hồng hoặc mụn nước

Chú ý: Cách phòng chống viêm màng não ở trẻ em tốt nhất là tiêm vắc xin để phòng viêm màng não mô cầu. Hiện nay, ở nước ta có vaccin phòng viêm màng não mô cầu type A và C. Vacxin phòng bệnh này được chỉ định tiêm cho trẻ từ 2 tuổi trở lên và cho người lớn có nguy cơ bị bệnh cao.

Bệnh có tỉ lệ lây lan cao nên cần cách li trẻ với những trẻ em khác để tránh sự lây lan dễ bùng phát thành dịch bởi trẻ em sức đề kháng rất kém.

Bài liên quan

Triệu chứng viêm màng não mủ ở trẻ em

Cách nhận biết viêm tai giữa ở trẻ sơ sinh

Thời gian ủ bệnh viêm đường hô hấp cấp bao lâu?

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em có nguy hiểm không?

Viêm màng não ở trẻ em dạng phế cầu

Nguyên nhân

• Viêm màng não phế cầu do vi khuẩn phế cầu streptococcus pneumoniae gây ra. Đối tượng thường mắc bệnh này phổ biến nhất là người lớn và trẻ em trên 6 tuổi - những độ tuổi đã có sức đề kháng tốt với bênh tật và những người có tiền sử mắc bệnh đái tháo đường, viêm tai giữa, viêm xoang, sau chấn thương hoặc vết thương sọ não…

Viêm màng não phế cầu do vi khuẩn phế cầu streptococcus pneumoniae gây ra

Biểu hiện

• Sốt cao 39 đến 40 độ C và kéo dài dù cho uống thuốc hạ sốt cũng không đỡ
• Nhức đầu, buồn nôn
• Đau mỏi các cơ, các khớp xương…
• Nếu có nhiễm khuẩn huyết thì sốt cao dao động, có cơn rét run, sốc, trụy tim mạch, tụt huyết áp, nước tiểu ít
• Với trẻ em thì có một số dấu hiệu đặc trưng như cứng gáy, trẻ em có "tư thế cò súng", sợ ánh sáng và tiếng động

Viêm màng não phế cầu có thể gây ra nhiều biến chứng vô cùng nguy hiểm, có thể để lại di chứng suốt đời như tổn thương các dây thần kinh sọ não, áp-xe não, áp-xe dưới màng cứng, ổ tụ mủ dọc huyết quản, viêm tắc tĩnh mạch, viêm quanh mạch máu não, tắc nghẽn dịch não tủy, chứng não nước, viêm màng trong tim, viêm màng ngoài tim, viêm phổi, viêm thận.

Di chứng sau khi viêm màng não mủ do phế cầu, nhất là trường hợp chẩn đoán và điều trị muộn có thể dẫn đến: lác mắt, mù mắt, điếc, câm, liệt các chi hoặc nửa người, tổn thương dây thần kinh sọ não, giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, rối loạn tâm thần, động kinh. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao nếu điều trị muộn.

Bác sĩ khuyến cáo, cha mẹ thấy con sốt cao liên tục không rõ nguyên nhân đến ngày thứ ba không giảm thì nên đưa đến bệnh viện kiểm tra. Bên cạnh đó, trẻ sốt kèm nôn, đau đầu, co giật, mệt lả, ngủ li bì, ăn uống kém... cần đến bệnh viện ngay lập tức.

Để phòng bệnh, cha mẹ cần đưa con đi tiêm vacxin viêm não Nhật Bản đầy đủ. Để phòng nhiễm bệnh do virus đường ruột, cần chú ý đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, chế biến sạch, ăn chín và rửa tay trước khi ăn.

• Phác đồ điều trị viêm màng não ở trẻ em

• Viêm màng não ở người lớn điều trị như thế nào?

• Triệu chứng viêm màng não mô cầu