Làm sao để phát hiện triệu chứng của bệnh bướu cổ?

Bướu cổ là gì?

Bướu cổ là tên gọi để chỉ các bướu xuất phát từ tuyến giáp, trong y học gọi là bướu tuyến giáp, bao gồm nhiều loại như phình giáp lan toả hay có hạt, viêm giáp, bướu lành, ung thư. Những bướu này có thể làm thay đổi chức năng của tuyến giáp như cường giáp, bình giáp hoặc suy giáp.

Làm sao để phát hiện triệu chứng của bệnh bướu cổ? Bướu cổ được dùng để chỉ các bướu xuất phát từ tuyến giáp

Theo đó, bướu cổ có 3 nhóm như sau: dạng lành tính, ung thư và rối loạn chức năng nội tiết tuyến giáp.

Tuyến giáp có hình dạng bên ngoài như con bướm nằm ở phần dưới trước cổ sau lớp da và cơ, tựa trên khí quản. Khi tuyến giáp có kích thước bình thường hoặc to nhẹ sẽ không thể nhìn, không sờ được.

Nguyên nhân dẫn đến bướu cổ

Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng bướu cổ chính là sự thiếu hụt iot trong cơ thể. Bướu cổ là căn bệnh khó chữa do tác nhân gây bệnh liên quan đến hệ thần kinh và ở trạng thái bình thường, tuyến giáp không nhận đủ lượng iot sẽ giảm sản sinh hoocmone. Để bù đắp cho việc sản xuất hoocmone, tuyến giáp cần tăng thêm kích thước, phình to tạo thành bướu cổ.

Ngoài ra, bướu cổ có thể do rối loạn bẩm sinh, những người trong gia đình có tiền sử bệnh này.

Làm sao để phát hiện triệu chứng của bệnh bướu cổ? Bướu cổ do nguyên nhân chủ yếu là thiếu iot gây ra

Việc dùng thuốc và thức ăn cũng là nguyên nhân gây bệnh. Hay dùng một số loại thuốc như muối lithi dùng trong chuyên khoa tâm thần, thuốc kháng giáp tổng hợp, thuốc có chứa iod như thuốc cản quang, thuốc trị hen, thuốc trị thấp khớp, thuốc chống loạn nhịp kéo dài hoặc do ăn thức ăn có tác dụng ức chế tổng hợp hoocmone tuyến giáp như các loại rau họ cải, măng, khoai mì…

Với phụ nữ bị kích thích thần kinh trong thời kỳ phát triển hoặc có thai và đang cho con bú cũng dễ bị bướu cổ. Do đó, để tránh tình trạng này cần cung cấp đầy đủ lượng iot trong bữa ăn hàng ngày.

Đặc biệt, khi bướu ác nhỏ có thể chưa gây ra bất cứ bất thường nào mà chỉ phát hiện được qua siêu âm kiểm tra hoặc tình cờ khi chụp CT, MRI, PET vùng cổ vì bệnh khác.

Để phân biệt bướu lành hay bướu ác, chọc hút kim nhỏ (FNA) với độ chính xác cao giúp xác định chẩn đoán. Phương pháp này dùng kim nhỏ chích vào bướu, lấy tế bào và quan sát dưới kính hiển vi để đánh giá hình dạng và cách sắp xếp của tế bào nhằm có thể xác định lành hay ác. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp cần phải thực hiện kỹ thuật cắt lạnh trong lúc mổ để khẳng định chính xác hơn.

Nếu có dấu hiệu tuyến giáp phình to cần đưa đến cơ sở y tế gần nhất để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Triệu chứng của bệnh bướu cổ

Có thể nhận biết mắc bệnh bướu cổ hay không cần chú ý đến các biểu hiện sau:

Cảm thấy đau cổ họng hoặc luôn cảm giác cổ họng bị vướng.

Khó nuốt.

Khó thở.

Triệu chứng của bệnh bướu cổ bao gồm khó nuốt, khó thở, cảm thấy đau họng...

Cảm thấy hồi hộp, có những cơn đau vùng tim thoáng qua, đổ mồ hôi nhiều, giảm cân hoặc có các biểu hiện của thừa hoocmone…

Mệt hoặc căng thẳng, trí nhớ giảm sút, bị táo bón, da khô, cảm thấy lạnh…

Bài liên quan

Tác hại của bướu cổ có ảnh hưởng đến sức khoẻ không?

Sau phẫu thuật tuyến giáp nên ăn gì?

Ung thư tuyến giáp không nên ăn gì

Bỏng lạnh là gì và bỏng lạnh có nguy hiểm không?

Nếu có những biểu hiện này thì phải đến ngay bệnh viện để khám và làm các xét nghiệm chuyên sâu. Phần lớn các bướu này thuộc loại lành tính nhưng cũng không loại trừ trường hợp là ung thư. Để có thể xác định là ung thư hay không cần làm xét nghiệm giải phẫu bệnh và nguy cơ bướu là ung thu càng cao nếu có thêm các dấu hiệu sau:

Có một bướu cứng, khác hoàn toàn với những u bướu trước đó.

Bướu này sẽ phát triển theo từng tuần, từng tháng.

Bướu không di chuyển khi sờ vào.

Bướu phình to trong cổ.

Giọng khàn khàn và không trong.

Lưu ý, khi có bướu cần tới ngay bệnh viện để làm các xét nghiệm cần thiết để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Biến chứng của bệnh bướu cổ

Nếu bướu giáp nhỏ và không gây ảnh hưởng nào cho cơ thể hoặc thẩm mỹ thì người bệnh không cần quá lo lắng, tuy nhiên khi bướu giáp lớn sẽ gây khó thở hoặc khó nuốt và có thể có ho, khàn tiếng cần đến cơ sở y tế ngay lập tức. Bướu giáp là biểu hiện các bệnh khác của tuyến giáp như suy giáp hoặc cường giáp và có thể liên quan với một số biểu hiện từ mệt mỏi, tăng cân đến giảm cân ngoài ý muốn, khó chịu và khó ngủ.

Làm sao để phát hiện triệu chứng của bệnh bướu cổ? Bướu giáp là biểu hiện các bệnh khác như suy giáp hoặc cường giáp

Bướu cổ là bệnh dễ phát hiện nhưng điều trị rất tốn kém do đó để phòng ngừa bệnh bướu cổ, cần thực hiện biện pháp sau:

Ăn các thức ăn giàu iot như cá, mắm tôm, nước mắm... đặc biệt là các thức ăn có nguồn gốc từ biển, dùng nước sạch, cải thiện điều kiện nhà ở, trồng cây phủ xanh đồi trọc chống xói mòn đất nhằm giúp giữ các yếu tố vi lượng trong đất, chữa trị kịp thời các bệnh về đường tiêu hóa và dùng thuốc hợp lý...

Dùng muối iot là phương pháp phòng bệnh rất tốt.

Ngoài ra, có thể dùng các loại dầu iot theo chỉ định của bác sĩ để phòng bướu cổ đơn thuần.

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà có các loại khác nhau như thuốc nội tiết tố tuyến giáp, thuốc iot,  kháng giáp, kháng sinh, thuốc corticoid, ức chế thụ thể Beta...

Thuốc xạ trị là dạng iot phóng xạ, thuốc này có tác dụng phá hủy tế bào tuyến giáp.

Phương pháp mổ bướu, tùy loại bướu để lựa chọn một trong các các phương pháp cắt thùy, cắt giáp gần trọn, cắt giáp toàn phần, cắt eo giáp. Ngoài ra, trong một số trường hợp có thể chọc hút bằng kim để rút nước cho trường hợp bướu chứa nước (gọi là nang giáp).

Làm sao để phát hiện triệu chứng của bệnh bướu cổ? Tuỳ vào loại bướu để áp dụng phương pháp mổ bướu

Khi bướu lành, nhỏ, không gây khó chịu, thường không cần điều trị gì và theo dõi bằng cách tái khám định kỳ mỗi 1 - 2 năm một lần. Cần đi khám ngay nếu có thay đổi vùng cổ hoặc bất thường trong cơ thể.

• Bệnh bướu cổ có lây không?

• Sau phẫu thuật bướu cổ nên ăn gì?

• Bướu cổ có ảnh hưởng đến sinh sản không?

• Bệnh bướu cổ có gây vô sinh không?

• Phẫu thuật bướu cổ bao lâu thì khỏi?